روش مقایسه نسبت بین دو جزء مربوط به هم را نشان می دهد. این نسبت ها را می توان به ایستا و پویا تقسیم کرد. نسبت ایستا، نسبتی است که نسبت بین دو جزء را در یک تاریخ معین نشان می دهد. نمونه آن نسبت بین دو جزء منعکس در ترازنامه است. نسبت های معمول ایستا عبارتند از: نسبت جاری، نسبت نقدینگی، نسبت دارایی ثابت به سرمایه سهامداران، نسبت دارایی ثابت به سرمایه تخصیص یافته، نسبت قرض و نسبت سرمایه سهامداران. = نسبت جاری = نسبت نقدینگی = نسبت دارایی ثابت به سرمایه سهامدارن = نسبت دارایی ثایت به سرمایه تخصیص یافته = نسبت قرض = نسبت سرمایه سهامداران نسبت پویا به معنی دقیق آن تنها به نسبت گردش و دوره گردش اطلاق می شود؛ ولی در مفهوم وسیع معمولا نرخ بازده حاصل از کل دارایی ها و نرخ بازده حاصل از فروش را در بر می گیرد. نمونه ای از انواع نسبت پویا، نسبت های بهره وری است که دو مورد آن عبارت است از بهره وری نیروی کار و بهره وری سرمایه. = بهره وری نیروی کار = بهره وری سرمایه

2-11-1-4روش شاخص

شاخص یک معیار آماری است که تغییرات یک یا چند متغیر مرتبط با هم را نسبت به زمان، موقعیت جغرافیایی یا سایر خصوصیات مانند درآمد، حرفه و نظایر آنها نشان می دهد. روش شاخص را وال[7] به عنوان روشی برای تجزیه و تحلیل فعالیت های اقتصادی یک موسسه و به منظور ارزیابی اعتبار آن ابداع کرده است. در این روش نسبت های متعدد به یک شاخص ساده تبدیل می شوند. در اقتصاد نیز از شاخص های متعددی استفاده می شود. یکی از ساده ترین انواع شاخص ا قیمت نسبی است که عبارت است از نسبت قیمت یک کالا در دوره معین بر قیمت همان کالا در دوره دیگر که آن را سال پایه می نامند. برای سهولت کار، قیمت ها در هر دوره ثابت فرض می شود. اگر قیمت ها در هر دوره ثابت نباشد، باید از میانگین آنها استفاده کرد(اشپیگل، 1999). = قیمت نسبی عیب این شاخص آن است که اهمیت نسبی کالاهای مختلف مورد توجه قرار نمی گیرد، در نتیجه  استفاده از این شاخص در محاسبه هزینه زندگی ضرایب مساوی یا اهمیت برابر می یابند، مثلا اهمیت کالاهای اساسی و کالاهای تجملی یکسان فرض می شود. عیب دیگر تاثیر گرفتن آن از واحد اندازه گیری است. مثلا در صورت تغییر واحد اندازه گیری از تن به پوند، نسبت تغییر می یابد. به این علت، از شاخص های دیگری مانند شاخص لاسپیرز [8]، پاشه و فیشر استفاده می شود که به صورت زیر تعریف می شوند: = شاخص لاسپیرز

3-4- کارایی در مقایسه با بهره وری و اثربخشی

در  امر تولید، همواره بشر به دنبال روش هایی بوده است که با حداقل استفاده از منابع فیزیکی، انسانی و مالی حداکثر بازده را بدست آورد  و در این رابطه مفاهیمی مانند کارایی، بهره وری و اثربخشی در ادبیات مدیریت و سایر علوم کم و بیش، بکار گرفته شده است. این مفاهیم همگی به دنبال بهره برداری مطلوب منابع در راستای اهداف مؤسسه می باشند و اگر چه تعاریف آنها مختلف می باشند لیکن گاه به اشتباه در بعضی کتب و مقالات جایگزین یکدیگر شده اند. شاید به طور رسمی و جدی نخستین بار لغت بهره وری[29] در مقاله ای توسط فردی به نام کوئیزنی [30] در سال 1766 میلادی ارائه شد و بعد از گذشت بیش از یک قرن در سال 1883، فردی به نام لیتر[31] بهره وری را به صورت، قدرت و توانایی تولید کردن تعریف کرد. از اوایل قرن بیستم، این واژه مفهوم دقیقتری یافت و به معنای رابطه ای بین ستاده (محصول) و عوامل بکار رفته برای تولید آن محصول معرفی شد، که البته این تعریف توسط فردی به نام ارلی[32] در سال 1900 ارائه گردید. در سال 1950 سازمان همکاری و توسعه اقتصادی OECD [33] تعریف کاملتری از بهره‎وری را بدین صورت ارائه کرد که در واقع بهره وری، تولید متوسط یک عامل تولیدی است (امامی، 1375،25). بهره وری را طبق تعریف های ارائه شده، نسبت ستاده (محصول) به نهاده گویند. بهره وری مقدار تولید شده یا ستاده نیست، بلکه معیاری است که نحوه ترکیب و بکارگیری منابع مصرفی با یکدیگر برای دستیابی به یک نتیجه مورد انتظار خاص و یا تعادل بین تمام عوامل تولید به نحوی که بیشترین نتایج با کمترین تلاش حاصل شود، را بیان می کند. بهره وری به صورت نسبت ستاده به نهاده است و نهاده های زیادی را می تواند شامل شود. این متغییرهای متعدد و مؤثر در هر کدام از این نسبت ها می توانند متضمن کیفیت، گستردگی عملیات، میزان حجم مصرف، موجودی و ظرفیت تولید تجهیزات سرمایه ای، سطح مهارت نیروی کار و … باشد. اما کارایی انجام بهتر آنچه صورت گرفته می باشد، یعنی تمرکز بر هزینه ها می باشد و دنبال راهکارهایی برای کاهش اتلاف منابع است. کارایی سعی در ارتقای بنگاه ها، ادارات، مؤسسات و بطور کلی واحدهای تصمیم ساز دارد و بهره وری به مقایسه کارایی یک بنگاه (سازمان) طی دو زمان متفاوت و یا مقایسه کارایی دو بنگاه (سازمان) نسبت به یکدیگر در یک زمان می باشد و به عبارت دیگر، بهره وری مقایسه کارایی است و افزایش بهره وری به عوامل تولید وابسته است(ابطحی و همکار، 1375،9). اثر بخشی[34] دنبال بهینه کردن می باشد و به فرصت های ایجاد درآمد، از طریق تغییرات خصوصیات اقتصادی محصولات موجود می نگرد. اثربخشی دنبال این نیست که کار را چگونه انجام بدهد، بلکه تعیین کردن محصولاتی است که بهترین نتایج اقتصادی را دارند و یا قادر به نتایج اقتصادی فوق العاده تری هستند اگر چه ممکن است مؤسسه ای کالا و خدمات را بطور کارا تولید کند، اما ممکن است اثربخش نباشد و همچنین کارآمدترین مؤسسه می تواند به بقا خود ادامه دهد حتی اگر اثربخش نباشد. بنیاد و اساس موفقیت، اثربخشی است. اثربخشی از درجه و میزان نیل به اهداف تعیین شده به دست می آید و نشان می دهد که تا چه میزان از تلاش های انجام شده، نتایج مورد نظر حاصل شده است. در واقع اثربخشی مرتبط با عملکرد و فراهم آمدن رضایت انسان از تلاش های انجام شده است و کارایی مرتبط با بهره برداری صحیح از منابع است. بهره وری ترکیبی از کارایی و اثربخشی است و هر دو معقوله را در بر دارد. بر این اساس، مفهوم بهره وری سنجش و ارزیابی بازده و نتایج فعالیت های یک سازمان نسبت به حجم منابع مصروفه را در پی خواهد داشت. اثربخشی + کارایی = بهره وری اثربخشی = اجرای کارهای درست کارایی = اجرای درست کارها در مباحث تولید در سطح اقتصاد خرد یک بنگاه را در نظر بگیرید، بنگاه در صدد این است که نهاده‎هایش (سرمایه، نیروی انسانی، سوخت و …) را به محصول تبدیل کند، بررسی عملکرد بنگاه راه های مختلفی دارد که یک معیار مرسوم بهره وری، یعنی نسبت محصول به نهاده است که هرچه این نسبت بزرگتر باشد، بیانگر بهره وری بالاتر بنگاه است. این یک معیار نسبی است، به عنوان مثال در بهره وری، عملکرد دو بنگاه را در یک سال و یا عملکرد یک بنگاه را در دو زمان (دو سال) مورد بررسی قرار می‎دهیم. در زمانی که یک محصول و یک نهاده وجود داشته باشد، محاسبه نسبت بهره وری کار آسانی است، اما اگر چند نهاده و چند محصول داشته باشیم، می باید از شاخص بهره وری کل عوامل استفاده کنیم. همچنین نسبت های سنتی شاخص بهره وری همچون بهره وری نیروی کار، بهره وری سوخت در نیروگاه ها، بهره‎وری در زمین کشاورزی مطرح هستند که به عنوان معیار جزیی بهره وری شناخته شده اند و چون فقط یک نهاده را در نظر می گیرند، از توانایی بالایی برخوردار نیستند (عین علیان، 1387،67). برای روشن ساختن تفاوت بین کارایی و بهره وری، یک فرایند ساده با یک عامل تولید (x) و یک محصول تولیدی (y) را در نظر می گیریم. در نمودار (3-2)، منحنی of نشان دهنده تابع تولید مرزی[35] می‎باشد که نشان دهنده  ارتباط میان محصول و عامل تولید است. این تابع مرزی، حداکثر تولید قابل حصول از سطوح مختلف عامل تولید را در تکنولوژی معین نشان می دهد. (عین علیان، 1387، 70)

-بهبود بهره وری به منظور افزایش فرصتهای اشتغال و ضمانت شغلی. -سازگاری میان مدیریت و نیروی کار در روش های بهبود بهره وری. -توزیع عادلانه ثمرات حاصله از بهبود بهره وری در میان اقشار جامعه. نقش دستورالعمل های کارخانه در ژاپن و غرب: در کارخانه های ژاپنی دستورالعمل ها، نقش چندان مهم و عمده ای در گردش کار سیستماتیک کارخانه ها ندارند. دستورالعمل ها، برای وظایف کارگران حد و مرز مشخص تخطی ناپذیر تعیین نگردیده و نحوه انجام کارها را محدود نساخته اند. بلکه امکانات لازم جهت ابتکار و تفکر و تحرک و خلاقیت را به خوبی برای همکاران در نظر گرفته اند. حال آنکه در مقابل در موسسات آمریکایی و اروپایی کارهای انجام شده توسط کارگران و نحوه اجرای وظایف که هر یک بر عهده دارند. با توجه به مفاد همین دستورالعمل ها، دقیقاً مورد بازرسی و کنترل قرار می گیرد. سنگاپور: سنگاپور از جمله کشورهای آسیایی است که در چند سال اخیر توانسته به سرعت رشد کند و در زمره کشورهای بالای جهان از نظر درآمد سرانه قرار گیرد. این کشور در سال 1967 مرکز ملی بهره وری (NPC) را با اهداف زیر تاسیس کرد: -آگاه سازی کارگران در زمینه ارتقاء بهره وری. -برقراری روابط مناسب میان کارکنان و مدیران در اجرای برنامه های بهره وری. -مشاوره  و کمک به شرکتها در بهبود بهره وری. هندوستان: هند از جمله کشورهای در حال توسعه است که به سبب جمعیت زیاد مردم آن در فقر و تنگدستی می بردند. در فوریه سال 1958 کشور هند شورای ملی بهره وری (NPC) را با توجه به اهداف زیر تاسیس کرد: -برانگیختن و ایجاد آگاهی بهره وری در کشور. -ایجاد پایگاه اطلاعاتی مربوط به شاخصی بهره وری در سطح کلان. -ارائه خدمات تخصصی در زمینه تکنولوژی و بهبود کارایی عملیاتی در سازمانها. -اطلاع رسانی درباره بهره وری. بهره وری نیروی انسانی: گزارش ها نشان می دهد شاخص بهره وری نیروی انسانی در ایران در مقایسه با کشورهای منطقه و نیز شرق آسیا بسیار پایین است. ایران از زمان تاسیس سازمان بهره وری آسیایی تا قبل از وقوع انقلاب اسلامی ایران در بهمن 1357 عضو بوده است. عضویت ایران در سال 1979 به حالت تعلیق درآمد اما از سال 1363 با تصویب مجلس شورای اسلامی به عضویت آن سازمان درآمد. سپس سازمان ملی بهره وری ایران در سال 1364 وابسته به وزارت صنایع سنگین تشکیل شد. سازمان ملی بهره وری ایران بعداً به وزارت صنایع و در سال 1377 به سازمان امور اداری و استخدامی ملحق شد. سازمان ملی بهره وری ایران بیشتر به دنبال کار فرهنگی در اشاعه و ترویج بهره وری در سطوح مختلف جامعه بوده است. بهره وری ساعت کار: طبق آمار رسمی منتشر شده توسط مجامع علمی، ساعات کار مفید در ژاپن 49 تا 60 ساعت در هفته است. این رقم در کره جنوبی به 54 تا 72 ساعت و در آمریکا 36 تا 40 ساعت در هفته است در صورتیکه در صنایع ما ساعات کار مفید هفتگی به 6 تا 9 ساعت می رسد. بهره وری مواد غذایی: بررسی های انجام شده نشان می دهد که ایران جزء سه کشوری است که بیشترین ضایعات مواد غذایی را در جهان دارند. سرانه مواد غذایی که هر شبانه روز در کشور به هدر می رود، معادل 1600 کیلو کالری است، در صورتی که متوسط میزان مصرف غذایی در سالهای اخیر، 3900 کیلو کالری در روز افزایش یافته است. تحقیق و توسعه:

• روش میدانی: از دو پرسش نامه: 1- پرسش نامه محقق ساخته برای سنجش و ارزیابی جبران خدمات بانک از دیدگاه کارکنان. 2- پرسشنامه استاندارد هرسی و گلداسمیت (1980)، برای سنجش بهره وری نیروی انسانی مورد استفاده قرار خواهد گرفت.لازم به ذکر است که این پرسشنامه ها به صورت یک پرسشنامه واحد توضیح گردیدند.

  • روش تحلیل داده ها

  در این تحقیق، به منظور تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از نمونه ها از روش های آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده خواهد شد. برای بررسی مشخصات پاسخ دهندگان از آمار توصیفی استفاده خواهد شد و در آمار استنباطی از آزمون کالموگروف-اسمیرنوف[8] برای اطمینان از نرمال بودن داده ها و از آزمون همبستگی به منظور بررسی رابطه میان متغیر های مدل با کمک نرم افزار SPSS استفاده می شود.

• قلمرو تحقیق (موضوع ،زمان، مکان)

قلمرو موضوعی تحقیق مباحث مربوط به نظام جبران خدمات کل و بهره‏وری نیروی انسانی می‏باشد. دوره زمانی انجام تحقیق نیز سال 1392 می‏باشد. همچنین قلمرو مکانی این تحقیق نیز شعب بانک ملی در حوزه شهرستان لاهیجان می‏باشد.

• فرایند انجام کار

جهت انجام تحقیق حاضر پس از مشخص نمودن موضوع تحقیق و تعریف و تحدید آن، کلیات آن مشخص و به جستجوی سابقه تحقیقات انجام گرفته در ایران و خارج از ایران پرداخته شد و با بهره گرفتن از برخی منابع تحقیقاتی انجام گرفته در این زمینه و کتب و مقالاتی که در دسترس بود به مطالعه ادبیات موضوعی تحقیق پرداخته شد. پس از درک کلی در مورد موضوع و حوزه های مرتبط با آن ابزار لازم و مفید برای گردآوری داده‏های مورد نیاز (پرسشنامه) آماده گردید. در ادامه با تعیین حجم نمونه آماری، پرسشنامه‏ها توزیع و اطلاعات مورد نیاز گردآوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پس از تدوین پایان‏نامه و ارائه نسخه‏ای از آن به اساتید راهنما و مشاور و رفع ایرادات و اشکالات آن با نظر اساتید فوق، نسبت به دفاع از پایان‏نامه اقدام گردید.  

2    مبانی نظری و پیشینه تحقیق