استاد راهنما:
 

دکتر اکبر فلاح
 

تابستان 1393
 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

فهرست مطالب
عنوان                                                                                                                           صفحه
مقدمه. 2
کلیات4
1-هدف از تحقیق: 4
2-پیشینه تحقیق: 4
3-روش کار و تحقیق: 4
فصل اول: مفاهیم.5
1-1 مفهو م شیعه. 6
1-2 : مفهوم اهل سنت. 7
1-3 :تعریف عبادت. 9
1-4  تعریف نماز. 14
1-5مفهوم حج: 17
1- 6مفهوم شناسی خمس 19
1-7زکات: 21
فصل دوم: انگیزه عبادت و فلسفه و کارکردهای آن22
2-1 کارکردهای عبادت. 23
2-2 شرایط دعا و عبادت. 28
2-3 فلسفه عبادات. 31
2-4 علل و انگیزه‏های عبادت. 35
2-5 مشروعیت در عبادات. 36
فصل سوم : بررسی نظرات فقها در بلوغ و صحت عبادات کودکان.38
3-1  بلوغ کوکان. 39
3-1-1 سن بلوغ در فقه اهل سنت. 39
3-1-2 سن بلوغ در فقه شیعه. 40
3-1-3 فیزیولوژی بلوغ. 49
3-2 نظر فقهای شیعه راجع به عبادات کودکان. 53
3-2-1احکام بلوغ برای روزه گرفتن در ماه رمضان. 57
3-2-2  بیدار کردن کودک در سحر و گرفتن روزه به اندازه توان. 66
3-2-3 حج کودک 68
3-2-5  خمس کودک: 83
3-2-6  زکات اموال کودک‏ 86
3-2-7 احکام نماز کودکان: 87
3-2-8  احکام کودکان و مسجد: 88
3-3  احکام عبادی کودکان از نظر فقهای اهل سنت. 89
3-3-1 واداشتن به روزه‏ 89
3-3-2 کودک و خمس‏ 91
3-3-3 ذکر وتشهد. 93
3-3-4 راجع به زکات کودک 94
3-3-5حج‏ 94
3-3-6وضوی کودکان. 95
فصل چهارم: نتیجه گیری و پیشنهادات.97
نتیجه گیری 97
پیشنهادات: 100
فهرست منابع: 102
 
چکیده :
بحث مشروعیت عبادات اطفال یکی از سؤالات مهم در مباحث فقهی بوده وفقهای عالیقدر شیعه و اهل سنت  درباره آن آرای متفاوتی ابراز کردهاند. از آنجا که کودکان همچون زمین حاصلخیزی هستند که تربیت صحیح آنها موجب سعادت و تربیت ناصحیح موجب شقاوت خواهد بود، لازم است تا والدین با توجه به آموزههای دینی به تربیت آنها توجه نموده و همت گمارند. یکی از آموزههای شرعی درباره کودکان آشنا کردن و وادار نمودن آنها به عبادات و مخصوصاً نماز است و مسلماً پاسخ به این سؤال که آیا این عبادات مشروعیت دارد یا خیر میتواند تأثیر بسزایی در انگیزه کودک در انجام عبادات و نیز ارائه چهره فقهی مناسب در این مسأله داشته باشد.ما در این تحقیق سعی کرده ایم نشان دهیم  عبادات کودکان دارای امر شرعی بوده ومشروعیت و استحباب شرعی دارد. در این رابطه به دلیلهایی همچون عمومیت ادلّه تکالیف، عمومات و اطلاقات غیرتکلیفی که دلالت بر تشویق و کسب ثواب دارند،آیاتی از قرآن که دلالت بر عدم تضییع پاداش کسانی که عمل خوبی را انجام دهند،مؤثر بودن عبادات طفل به مانند برخی فعالیتهای حقوقی او، روایاتی که مستقیماًکودک را امر به عبادت کرده و یا مشروعیت عبادت او را پذیرفته است و نیز دلیل عقل و قاعده لطف استناد شده است. بنابراین وجوب عبادات در حق کودک از باب امتنان از کودک برداشته شده و مشروط به بلوغ گردیدهاست اما استحباب ومشروعیت آنها باقی است. ما در این تحقیق سعی  کرده ایم تا به بررسی عبادت کودکان از منظر فقهای اهل سنت و شیعه بپردازیم و تاثیر بلوغ در عبادت کودکان را مورد بررسی قرار دهیم و یک جمع بندی کامل و جامع از نظرات فقها داشته باشیم.
کلیدواژگان: کودک، عبادت، مشروعیت، فقیه،اهل سنت،شیعه
 
مقدمه
مبحث مشروعیت عبادات اطفال همواره یکی از سؤالات اصلی فقه امامیه و اهل سنت بوده است. بر طبق نظریه اول عبادات اطفال از نظر فقهی و شرعی استحباب و مشروعیت دارد؛ بدین معنا که فقط وجوب و الزام در عبادات از کودکان برداشته شده ولی استحباب و مشروعیت همچنان باقی است؛ که در این صورت کودکان با انجام عبادات پاداش این اعمال را به عنوان یک عمل مستحب دریافت خواهند کرد؛ ذکر این نکته لازم است که طبق مطلب قبلی نتیجه مشروعیت عبادات کودکان، استحباب و مندوبیت بوده و نتیجه استحباب این عبادات ترتب ثواب و پاداش است؛ بنابراین ترتب ثواب بر عبادات کودکان در این نظر فقط در صورت اثبات استحباب شرعی آن امکان پذیر است. بر طبق نظر دوم؛ عبادات در مورد کودکان صرفاً جنبه تمرینی داشته و دارای هیچ مشروعیت یا استحبابی نیست که در این صورت کودک در قبال انجام عبادات پاداش و ثوابی دریافت نمی­کند؛ نهایت اینکه می­توان گفت: ولی کودک به جهت وادار کردن او به عبادت ثواب و پاداش دریافت خواهد کرد و یا در نظریه سوم معتقد شویم که عبادات کودکان جنبه تمرینی دارد ولی همین تمرین دارای پاداش خواهد بود. در هر حال از این نظریات یا نظریات دیگری در این باب، و قبول هر یک از این آراء در فقه امامیه دنیای جدیدی فرا روی کودکان و مخصوصاً جنبه عبادات آنها گشوده می شود.
چنانکه می دانیم کودکان دارای روح بسیار لطیف، و دنیایی پاک و بی آلایش بوده و همچون زمین حاصلخیزی هستند که اگر بذر نیکی و سعادت در آن پاشیده شود به رستگاری و چنانچه بذر پلیدی و زشتی در آن افکنده شود به شقاوت منتهی خواهد شد. آموخته­های دنیای کودکی ماندگارترین و پایدارترین آموخته­های انسان در تمام عمر او است؛ بنابراین باید برای این دوران بسیار مهم برنامه ای ویژه داشت و سرمایه گذاری بیشتری برای آن جهت سعادتمندشدن آنان در دوران بعدی زندگی انجام داد. دین مبین اسلام نیز به این مطلب توجه کامل داشته و با اینکه تکلیف را از کودکان برداشته اما همواره به تربیت آنان همت گمارده و برنامه های ویژه تربیتی خود را مرحله به مرحله ارائه کرده و اولیاء را موظف به توجه نموده است. یکی از مهمترین برنامه های تربیتی اسلام آشنا کردن کودکان با عبادات است و چنانکه در آینده خواهیم گفت؛ روایات متعددی نیز در این زمینه از معصومین(ع) به ما رسیده است؛ بر اساس این روایات والدین موظفند کودکان خود را از سنین خردسالی با عبادات و

     82%d9%88%d9%82%db%8c-%d8%ac%d8%b1%d8%a7/">