ضرورت تأمین سلامت افرادی که در امر خطیر مبارزه با آفات فعالیت می نمایند، توجه مسئولان امر را بر این داشته که در جهت کاهش عوارض ناشی از سموم اقداماتی نظیر  تأکید بر استفاده از مدیریت تلفیقی آفات، تدوین استانداردها وآیین نامه ها در خصوص استفاده از سموم مجاز و رعایت نکات ایمنی شغلی مربوطه را توسط مراجع ذیصلاح بعمل آورند. باتوجه به مصرف گسترده سموم فسفره جهت حفظ محصولات کشاورزی این بررسی در سال 1391  در خصوص  بررسی اثرات سموم فسفره (دیازینون، مالاتیون و کلروپریفوس) بر روی میزان فعالیت آنزیم استیل کولین استراز کارگران سمپاش به روش    Lovi-bond انجام گردید. در خصوص اندازه گیری میزان فعالیت آنزیم کولین استراز کارگران سمپاش باغات شهرستان شهریار، از سمپاش هایی که به صورت جداگانه با سه حشره کش دیازینون، مالاتیون و کلرپریفوس سمپاشی می نمودند، تست لووی باند پیش از سمپاشی و در پایان سمپاشی همان روز و متعاقباً در روز بعد به همین ترتیب بعمل آمد و با توجه به آزمون های T-Test (مقایسه میانگین ها) نتایج زیر حاصل گردید :

با توجه به آزمون T-Test (مقایسه میانگین ها) در سطح اطمینان 95% (0.05=α) مشخص گردید که بین میانگین میزان فعالیت آنزیم کولین استراز خون گروه کارگران سمپاشی کننده با سموم دیازینون  (در روز اول پس از تماس) و گروه شاهد تفاوت معنا داری وجود دارد (P-value =0/001  ).
 

با توجه به آزمون T-Test (مقایسه میانگین ها) در سطح اطمینان 95% (0.05=α) مشخص گردید که بین میانگین میزان فعالیت آنزیم کولین استراز خون گروه کارگران سمپاشی کننده با سم دیازینون  (در روز دوم پس از تماس) و گروه شاهد تفاوت معنا داری وجود دارد (P-value <0/001  ).
 

با توجه به آزمون T-Test (مقایسه میانگین ها) در سطح اطمینان 95% (0.05=α) مشخص گردید که بین میانگین میزان فعالیت آنزیم کولین استراز خون گروه کارگران سمپاشی کننده با سم مالاتیون  (در روز اول پس از تماس) و گروه شاهد تفاوت معنا داری وجود دارد  (P-value <0/001  ).
 

با توجه به آزمون T-Test (مقایسه میانگین ها) در سطح اطمینان 95% (0.05=α) مشخص گردید که بین میانگین میزان فعالیت آنزیم کولین استراز خون گروه کارگران سمپاشی کننده با سم مالاتیون  (در روز دوم پس از تماس) و گروه شاهد تفاوت معنا داری وجود دارد (P-value <0/001  ).
 

با توجه به آزمون T-Test (مقایسه میانگین ها) در سطح اطمینان 95% (0.05=α) مشخص گردید که بین میانگین میزان فعالیت آنزیم کولین استراز خون گروه کارگران سمپاشی کننده با سم کلرپریفوس  (در روز اول پس از تماس) و گروه شاهد تفاوت معنا داری وجود دارد (P-value =0/005  ).
 

با توجه به آزمون T-Test (مقایسه میانگین ها) در سطح اطمینان 95% (0.05=α) مشخص گردید که بین میانگین میزان فعالیت آنزیم کولین استراز خون گروه کارگران سمپاشی کننده با سم کلرپریفوس  (در روز دوم پس از تماس) و گروه شاهد تفاوت معنا داری وجود دارد (P-value =0/002  ).
پس می توان نتایج بدست آمده را به این گونه نیز ذکر و بحث نمود که:

کارگرانی که با سم دیازینون سمپاشی می نمودند:
در 13% این کارگران پس از تماس در روز اول افت فعالیت آنزیم کولین استراز مشاهده گردید، بطوریکه آماده مسمومیت بودند و نباید تا دو هفته با حشره کش های فسفره تماس داشته باشند تا میزان فعالیت آنزیم کولین استراز نرمال گردد.
در 1/26% این کارگران پس از تماس در روز دوم افت فعالیت آنزیم کولین استراز مشاهده گردید و این نشان دهنده آن است که پس از تماس با سم در دو روز متوالی، تعداد کارگرانی که آماده مسمومیت بودند و نباید تا دو هفته با حشره کش های فسفره تماس داشته باشند تا میزان فعالیت آنزیم کولین استراز نرمال گردد، بیش از دو برابر افزایش یافته است.

کارگرانی که با سم مالاتیون سمپاشی می نمودند:
در 2/18% این کارگران پس از تماس در روز اول افت فعالیت آنزیم کولین استراز مشاهده گردید، بطوریکه آماده مسمومیت بودند و نباید تا دو هفته با حشره کش های فسفره تماس داشته باشد تا میزان فعالیت آنزیم کولین استراز نرمال گردد.
در 3/27% این کارگران پس از تماس در روز دوم افت فعالیت آنزیم کولین استراز مشاهده گردید و این نشان دهنده آن است که پس از تماس با سم در دو روز متوالی، تعداد کارگرانی که آماده مسمومیت بودند و نباید تا دو هفته با حشره کش های فسفره تماس داشته باشند تا میزان فعالیت آنزیم کولین استراز نرمال گردد، یک و نیم برابر افزایش یافته است.
 

کارگرانی که با سم کلرپریفوس سمپاشی می نمودند:
در 5/12% این کارگران پس از تماس در روز اول افت فعالیت آنزیم کولین استراز مشاهده گردید، بطوریکه آماده مسمومیت بودند و نباید تا دو هفته با حشره کش های فسفره تماس داشته باشد تا میزان فعالیت آنزیم کولین استراز نرمال گردد.
در50 % این کارگران پس از تماس در روز دوم افت فعالیت آنزیم کولین استراز مشاهده گردید و این نشان دهنده آن است که پس از تماس با سم در دو روز متوالی، تعداد کارگرانی که آماده مسمومیت بودند و نباید تا دو هفته با حشره کش های فسفره تماس داشته باشند تا میزان فعالیت آنزیم کولین استراز نرمال گردد، چهار برابر افزایش یافته است.
پس بیشترین تاثیر در میان این سه سم ارگانو فسفره (دیازینون، مالاتیون و کلرپریفوس) در آزمایش اندازه گیری میزان فعالیت آنزیم کولین استراز در دو روز متوالی به روش لوی باند، بر روی افت میزان فعالیت آنزیم کولین استراز کارگران سمپاش بعد از تماس در روز دوم، توسط کلروپریفوس (4 برابر بیشتر نسبت به روز اول بعد از تماس) می باشد.
 
کلمات کلیدی: آنزیم کولین استراز Cholinesterase enzyme، دیازینون Diazinon، مالاتیون Malathion و کلرپریفوس Chlorpyrifos.
مقدمه
آفات و کنترلشان از زمانی که توسط بشر به عنوان موجوداتی علیه منافعش شناخته شدند تا کنون جز یکی از اصلی ترین مسایل جوامع انسانی می باشند که همواره با چالشهای روبرو می باشد.
منبع اصلی غذای انسان را گیاهان تشکیل می دهند. گیاهان در مقابل 80 تا 100 بیماری که به وسیله ویروسها، باکتریها، میکوپلاسماها، قارچ ها و جلبک ها ایجاد می شود، حساسند و همچنین باید با 30000 گونه علف هرز رقابت نماید که از این عده تقریبا 1800 گونه باعث کاهش شدید محصول می شوند. حدود 3000 گونه نماتد به این گیاهان حمله می کنند، که 1000 گونه آنها خسارت اقتصادی وارد می کنند و بالاخره از 800000 گونه حشره در حدود 1000 گونه باعث کاهش میزان محصول می شوند                    ( Timothy,1995).
روش های مبارزه با آفات در مواردی از به هدر رفتن درصد زیاذی از محصول جلوگیری می کنند که در این میان نقش ترکیبات شیمیایی انکار ناپذیر است. مثلا در غنا گه محصول اصلی آن کاکائو است، با بهره گرفتن از حشره کش هایی که برای کنترل یک نوع حشره به کار برده شد، محصول کاکائو سه برابر شده است. همچنین در کشور پاکستان با بهره گرفتن از حشره کش ها حدود 33% بر تولید شکر افزوده شده است. طبق برآورد سازمان خواروبار جهانی FAO بدون کنترل حشرات، بیماریها و علف های هرز، حدود 80% محصول سالانه برنج از بین می رود.
یکی از روش های قاطع برای مبارزه با آفات استفاده از انواع آفت کشها می باشد که با داشتن اثر سریع    می تواند در مدت زمانی کوتاه آفات را از بین ببرد، ولی با داشتن این مزایا دارای معایب بسیاری مانند اثرات مخرب بر موجودات زنده و محیط زیست می باشند ( اسماعیلی،1362).
آفتکشها نه تنها برای بی مهرگان، بلکه برای پستانداران و پرندگان نیز خطرناک می باشند. در نواحی که از آفتکشها برای مبارزه با آفات کشاورزی و کنترل ناقلین بیماریها وجوندگان استفاده می شود، سایر موجودات نیز در معرض آلودگی قرار می گیرند. همچنین بقایای حشره کشها در محصولات کشاورزی و یا خاک نیز سلامت انسانها و حیوانات را با خطر مواجه می سازد. مسمومیت های ناشی از مصرف سموم کشاورزی هر روز به نحوی خودنمایی می کنند و مثل یک دشمن پنهان، سلامت انسانها و سایر موجودات را تهدید می نمایند. مسمومیت های ناشی از عوارض سموم مانند عقیمی در مردان، تومورزایی، ایجاد آب مروارید در اثر تماس با تعدادی از حشره کشها، مشکلات ریوی و تأثیر بر سیستم ایمنی بدن است. امروزه افزایش موارد سرطان، بیماریهای قلب و عروق و . در انسان را مربوط به عوامل زیست محیطی و تغذیه از مواد ناسالم و مواد حاوی مواد شیمیایی (از جمله حشره کشها و مواد افزودنی) می دانند (فتاحی،1387).
در ایران اکثر مطالعاتی که بر روی آفت کشها صورت گرفته، بیشتر به مسأله توانایی این ترکیبات در کنترل آفات کشاورزی و بهداشتی و جنبه های کاربرد آنها مربوط بوده و به مسائلی از جمله اثرات این مواد در محیط و برروی سلامت انسانها کمتر توجه گردیده است.
از آنجا که سمپاشیهای مکرر و گاهی بیش از اندازه باغداران، بعلت بالا رفتن سلیقه مصرف کنندگان در خریداری میوه های کاملاً سالم و بدون آفت زدگی است، لذا باغداران جهت دستیابی به محصول مرغوب اقدام به سمپاشی های مکرر و نابهنگام می نمایند. باتوجه به اینکه تاکنون اثرات سم  کلروپریفوس در کشور ما بررسی نشده است، لذا در این بررسی اثرات سموم فسفره (دیازینون و مالاتیون و کلروپریفوس) بر روی آنزیم کولین استراز کارگران سمپاش مورد تحقیق قرار می گیرد تا در این خصوص توصیه های لازم ارائه گردد و از این طریق نیز بتوان به اجرا موفق برنامه های مدیریت تلفیقی آفات IPM کمک نمود.
تعداد صفحه : 95
قیمت : 14700 تومان

ضرورت تأمین سلامت افرادی که در امر خطیر مبارزه با آفات فعالیت می نمایند، توجه مسئولان امر را بر این داشته که در جهت کاهش عوارض ناشی از سموم اقداماتی نظیر  تأکید بر استفاده از مدیریت تلفیقی آفات، تدوین استانداردها وآیین نامه ها در خصوص استفاده از سموم مجاز و رعایت نکات ایمنی شغلی مربوطه را توسط مراجع ذیصلاح بعمل آورند. باتوجه به مصرف گسترده سموم فسفره جهت حفظ محصولات کشاورزی این بررسی در سال 1391  در خصوص  بررسی اثرات سموم فسفره (دیازینون، مالاتیون و کلروپریفوس) بر روی میزان فعالیت آنزیم استیل کولین استراز کارگران سمپاش به روش    Lovi-bond انجام گردید. در خصوص اندازه گیری میزان فعالیت آنزیم کولین استراز کارگران سمپاش باغات شهرستان شهریار، از سمپاش هایی که به صورت جداگانه با سه حشره کش دیازینون، مالاتیون و کلرپریفوس سمپاشی می نمودند، تست لووی باند پیش از سمپاشی و در پایان سمپاشی همان روز و متعاقباً در روز بعد به همین ترتیب بعمل آمد و با توجه به آزمون های T-Test (مقایسه میانگین ها) نتایج زیر حاصل گردید :

با توجه به آزمون T-Test (مقایسه میانگین ها) در سطح اطمینان 95% (0.05=α) مشخص گردید که بین میانگین میزان فعالیت آنزیم کولین استراز خون گروه کارگران سمپاشی کننده با سموم دیازینون  (در روز اول پس از تماس) و گروه شاهد تفاوت معنا داری وجود دارد (P-value =0/001  ).
 

با توجه به آزمون T-Test (مقایسه میانگین ها) در سطح اطمینان 95% (0.05=α) مشخص گردید که بین میانگین میزان فعالیت آنزیم کولین استراز خون گروه کارگران سمپاشی کننده با سم دیازینون  (در روز دوم پس از تماس) و گروه شاهد تفاوت معنا داری وجود دارد (P-value <0/001  ).
 

با توجه به آزمون T-Test (مقایسه میانگین ها) در سطح اطمینان 95% (0.05=α) مشخص گردید که بین میانگین میزان فعالیت آنزیم کولین استراز خون گروه کارگران سمپاشی کننده با سم مالاتیون  (در روز اول پس از تماس) و گروه شاهد تفاوت معنا داری وجود دارد  (P-value <0/001  ).
 

با توجه به آزمون T-Test (مقایسه میانگین ها) در سطح اطمینان 95% (0.05=α) مشخص گردید که بین میانگین میزان فعالیت آنزیم کولین استراز خون گروه کارگران سمپاشی کننده با سم مالاتیون  (در روز دوم پس از تماس) و گروه شاهد تفاوت معنا داری وجود دارد (P-value <0/001  ).
 

با توجه به آزمون T-Test (مقایسه میانگین ها) در سطح اطمینان 95% (0.05=α) مشخص گردید که بین میانگین میزان فعالیت آنزیم کولین استراز خون گروه کارگران سمپاشی کننده با سم کلرپریفوس  (در روز اول پس از تماس) و گروه شاهد تفاوت معنا داری وجود دارد (P-value =0/005  ).
 

با توجه به آزمون T-Test (مقایسه میانگین ها) در سطح اطمینان 95% (0.05=α) مشخص گردید که بین میانگین میزان فعالیت آنزیم کولین استراز خون گروه کارگران سمپاشی کننده با سم کلرپریفوس  (در روز دوم پس از تماس) و گروه شاهد تفاوت معنا داری وجود دارد (P-value =0/002  ).
پس می توان نتایج بدست آمده را به این گونه نیز ذکر و بحث نمود که:

کارگرانی که با سم دیازینون سمپاشی می نمودند:
در 13% این کارگران پس از تماس در روز اول افت فعالیت آنزیم کولین استراز مشاهده گردید، بطوریکه آماده مسمومیت بودند و نباید تا دو هفته با حشره کش های فسفره تماس داشته باشند تا میزان فعالیت آنزیم کولین استراز نرمال گردد.
در 1/26% این کارگران پس از تماس در روز دوم افت فعالیت آنزیم کولین استراز مشاهده گردید و این نشان دهنده آن است که پس از تماس با سم در دو روز متوالی، تعداد کارگرانی که آماده مسمومیت بودند و نباید تا دو هفته با حشره کش های فسفره تماس داشته باشند تا میزان فعالیت آنزیم کولین استراز نرمال گردد، بیش از دو برابر افزایش یافته است.

کارگرانی که با سم مالاتیون سمپاشی می نمودند:
در 2/18% این کارگران پس از تماس در روز اول افت فعالیت آنزیم کولین استراز مشاهده گردید، بطوریکه آماده مسمومیت بودند و نباید تا دو هفته با حشره کش های فسفره تماس داشته باشد تا میزان فعالیت آنزیم کولین استراز نرمال گردد.
در 3/27% این کارگران پس از تماس در روز دوم افت فعالیت آنزیم کولین استراز مشاهده گردید و این نشان دهنده آن است که پس از تماس با سم در دو روز متوالی، تعداد کارگرانی که آماده مسمومیت بودند و نباید تا دو هفته با حشره کش های فسفره تماس داشته باشند تا میزان فعالیت آنزیم کولین استراز نرمال گردد، یک و نیم برابر افزایش یافته است.
 

کارگرانی که با سم کلرپریفوس سمپاشی می نمودند:
در 5/12% این کارگران پس از تماس در روز اول افت فعالیت آنزیم کولین استراز مشاهده گردید، بطوریکه آماده مسمومیت بودند و نباید تا دو هفته با حشره کش های فسفره تماس داشته باشد تا میزان فعالیت آنزیم کولین استراز نرمال گردد.
در50 % این کارگران پس از تماس در روز دوم افت فعالیت آنزیم کولین استراز مشاهده گردید و این نشان دهنده آن است که پس از تماس با سم در دو روز متوالی، تعداد کارگرانی که آماده مسمومیت بودند و نباید تا دو هفته با حشره کش های فسفره تماس داشته باشند تا میزان فعالیت آنزیم کولین استراز نرمال گردد، چهار برابر افزایش یافته است.
پس بیشترین تاثیر در میان این سه سم ارگانو فسفره (دیازینون، مالاتیون و کلرپریفوس) در آزمایش اندازه گیری میزان فعالیت آنزیم کولین استراز در دو روز متوالی به روش لوی باند، بر روی افت میزان فعالیت آنزیم کولین استراز کارگران سمپاش بعد از تماس در روز دوم، توسط کلروپریفوس (4 برابر بیشتر نسبت به روز اول بعد از تماس) می باشد.
 
کلمات کلیدی: آنزیم کولین استراز Cholinesterase enzyme، دیازینون Diazinon، مالاتیون Malathion و کلرپریفوس Chlorpyrifos.
مقدمه
آفات و کنترلشان از زمانی که توسط بشر به عنوان موجوداتی علیه منافعش شناخته شدند تا کنون جز یکی از اصلی ترین مسایل جوامع انسانی می باشند که همواره با چالشهای روبرو می باشد.
منبع اصلی غذای انسان را گیاهان تشکیل می دهند. گیاهان در مقابل 80 تا 100 بیماری که به وسیله ویروسها، باکتریها، میکوپلاسماها، قارچ ها و جلبک ها ایجاد می شود، حساسند و همچنین باید با 30000 گونه علف هرز رقابت نماید که از این عده تقریبا 1800 گونه باعث کاهش شدید محصول می شوند. حدود 3000 گونه نماتد به این گیاهان حمله می کنند، که 1000 گونه آنها خسارت اقتصادی وارد می کنند و بالاخره از 800000 گونه حشره در حدود 1000 گونه باعث کاهش میزان محصول می شوند                    ( Timothy,1995).
روش های مبارزه با آفات در مواردی از به هدر رفتن درصد زیاذی از محصول جلوگیری می کنند که در این میان نقش ترکیبات شیمیایی انکار ناپذیر است. مثلا در غنا گه محصول اصلی آن کاکائو است، با بهره گرفتن از حشره کش هایی که برای کنترل یک نوع حشره به کار برده شد، محصول کاکائو سه برابر شده است. همچنین در کشور پاکستان با بهره گرفتن از حشره کش ها حدود 33% بر تولید شکر افزوده شده است. طبق برآورد سازمان خواروبار جهانی FAO بدون کنترل حشرات، بیماریها و علف های هرز، حدود 80% محصول سالانه برنج از بین می رود.
یکی از روش های قاطع برای مبارزه با آفات استفاده از انواع آفت کشها می باشد که با داشتن اثر سریع    می تواند در مدت زمانی کوتاه آفات را از بین ببرد، ولی با داشتن این مزایا دارای معایب بسیاری مانند اثرات مخرب بر موجودات زنده و محیط زیست می باشند ( اسماعیلی،1362).
آفتکشها نه تنها برای بی مهرگان، بلکه برای پستانداران و پرندگان نیز خطرناک می باشند. در نواحی که از آفتکشها برای مبارزه با آفات کشاورزی و کنترل ناقلین بیماریها وجوندگان استفاده می شود، سایر موجودات نیز در معرض آلودگی قرار می گیرند. همچنین بقایای حشره کشها در محصولات کشاورزی و یا خاک نیز سلامت انسانها و حیوانات را با خطر مواجه می سازد. مسمومیت های ناشی از مصرف سموم کشاورزی هر روز به نحوی خودنمایی می کنند و مثل یک دشمن پنهان، سلامت انسانها و سایر موجودات را تهدید می نمایند. مسمومیت های ناشی از عوارض سموم مانند عقیمی در مردان، تومورزایی، ایجاد آب مروارید در اثر تماس با تعدادی از حشره کشها، مشکلات ریوی و تأثیر بر سیستم ایمنی بدن است. امروزه افزایش موارد سرطان، بیماریهای قلب و عروق و . در انسان را مربوط به عوامل زیست محیطی و تغذیه از مواد ناسالم و مواد حاوی مواد شیمیایی (از جمله حشره کشها و مواد افزودنی) می دانند (فتاحی،1387).
در ایران اکثر مطالعاتی که بر روی آفت کشها صورت گرفته، بیشتر به مسأله توانایی این ترکیبات در کنترل آفات کشاورزی و بهداشتی و جنبه های کاربرد آنها مربوط بوده و به مسائلی از جمله اثرات این مواد در محیط و برروی سلامت انسانها کمتر توجه گردیده است.
از آنجا که سمپاشیهای مکرر و گاهی بیش از اندازه باغداران، بعلت بالا رفتن سلیقه مصرف کنندگان در خریداری میوه های کاملاً سالم و بدون آفت زدگی است، لذا باغداران جهت دستیابی به محصول مرغوب اقدام به سمپاشی های مکرر و نابهنگام می نمایند. باتوجه به اینکه تاکنون اثرات سم  کلروپریفوس در کشور ما بررسی نشده است، لذا در این بررسی اثرات سموم فسفره (دیازینون و مالاتیون و کلروپریفوس) بر روی آنزیم کولین استراز کارگران سمپاش مورد تحقیق قرار می گیرد تا در این خصوص توصیه های لازم ارائه گردد و از این طریق نیز بتوان به اجرا موفق برنامه های مدیریت تلفیقی آفات IPM کمک نمود.
تعداد صفحه : 95
قیمت : 14700 تومان

1-1- مقدمه
کشاورزی ارگانیک [1]یا کشاورزی زیستی، نوعی کشاورزی است که در این روش تولید و فرآوری محصولات کشاورزی از کودهای شیمیایی، سموم، هورمون‌‌ها و تغییرات و دستکاری های ژنتیکی استفاده نشود و در همه مراحل تقویت زمین، کاشت و برداشت از نهاده‌‌‌‍‎‏‏‏های طبیعی همچون کود ‌زیستی، کمپوست‌ها، حشرات‌‏ سودمند، میکروارگانیسم‌های سودمند استفاده شود. کشاورزی ارگانیک سیستمی تولیدی است که سلامت خاک، اکوسیستم‌ها و انسان را پایدار می سازد و بر فرآیند بوم شناسانه، تنوع زیستی و چرخه‌های سازگار با شرایط محلی تکیه دارد. در چند دهه اخیر، مصرف سموم شیمیایی در اراضی کشاورزی موجب بروز معضلات زیست محیطی متعددی از جمله آلودگی منابع آب، کاهش میزان حاصلخیزی خاک و در نتیجه کاهش کیفیت محصولات کشاورزی گردیده است. سیاست کشاورزی پایدار و توسعه پایدار کشاورزی، متخصصین را بر آن داشته است که هر چه بیشتر از موجودات زنده در خاک در جهت تأمین نیازهای غذایی گیاه کمک بگیرند و بدین ترتیب تولید کودهای زیستی آغاز شد. نخستین کود زیستی در اواخر قرن نوزدهم در آمریکا با نام تجاری نیتراژین[2] مورد استفاده قرار گرفت و از آن تاریخ به بعد تولید سایر کودهای بیولوژیک آغاز شد (ملکوتی، 1378). کودهای زیستی مواد نگهدارندۀ میکروارگانیسم‌های سودمند خاک می‌باشند. با توجه به نوع میکروارگانیسم‌ها چند دسته بندی کودهای زیستی وجود دارد: ۱- میکروارگانیسم‌های سودمند، ۲- کودهای زیستی باکتریایی[3]، ۳- کودهای زیستی قارچی ۴- کودهای زیستی جلبکی (جلبک‌های سبز- آبی)، ۵- کودهای زیستی اکتینومیست‌ها[4].
هدف از مصرف کودهای زیستی، تقویت حاصلخیزی و باروری خاک و تأمین نیازهای غذایی سالم و غنی تر، جلوگیری از بروز آلودگیهای ناشی از عملیات مختلف کشاورزی، حفظ تنوع ژنتیکی سیستم کشاورزی و محیط اطراف، شامل حفاظت از گیاهان و زیستگاه طبیعی، امکان کسب درآمد کافی برای زارعین و جلب رضایت آنها و نیز ایجاد محیط کار سالم، برداشت بیشتر با حداقل آلوده سازی زیست بوم است (نصر اصفهانی و همکاران، 1385).
همزیستی قارچ-گیاه یکی از مهم ترین روابط متقابل مفید در اکوسیستم های زیستی است که اثرات مثبت آن بر رشد، فیزیولوژی و اکولوژی گیاهان مختلف در گذشته اثبات شده است. قارچ های میکوریزا قادر به برقراری همزیستی مسالمت آمیزی با ریشه اغلب گیاهان خشکی زی هستند (جهرمی و همکاران، 2008).
قارچهای میکوریزا گونههایی از قارچ هستند که با ریشه گیاهان ارتباط همزیستی نزدیک تشکیل می دهند و از گیاه کربوهیدرات دریافت نموده و عناصر غذایی مانند فسفر را برای گیاه فراهم کرده، همچنین این قارچها میتوانند جذب، جمع آوری و انتقال مقدار زیادی از عناصر را توسط هیف های نازک خود فراهم ساخته و این مواد دریافت شده را برای سلول های گیاه در ریشه آزاد کنند (مورتون و ردیکل[5]، 2001). کود زیستی میکوریزا برای تولید محصولات اقتصادی از قبیل درختان میوه مانند دوریان[6]، لونگان[7]، گوجه درختی، منگوستن[8]، خربزه درختی استفاده شده است. در حال حاضر کود زیستی برای سبزیجات هم استفاده میشود (سایتو و ماروموتو[9]، 2002). اثرات مثبت تلقیح میکوریزایی روی وضعیت کربوهیدرات های گیاهانی از قبیل مرکبات ( نمیک و گوی[10]، 1982)، انگور (شیوچین و همکاران[11]، 1988) و آوکادو ( دا سیلویرا و همکاران[12]، 2002) گزارش شده است. بررسی های انجام شده نشان میدهد قارچ میکوریزا آربسکولار میتواند رشد و قدرت زنده ماندن گیاه تحت تنش شوری را افزایش دهد (پوند و همکاران[13]، 1984)، که این امر به جذب بیشتر عناصر غذایی، به خصوص فسفر نسبت داده شده است (هیرل و گردمن[14]، 1980). علاوه بر سیستم های حفاظتی ذاتی گیاهان در برابر تنش های محیطی، گیاهان با گروهی از قارچ های میکوریزا به صورت همزیست زندگی می کنند که این همزیستی تا حدودی سبب کاهش برخی اثرات نامناسب تنشهای محیطی میشود (جهرمی و همکاران، 2008). گزارشات متعددی در زمینه اثرات مثبت همزیستی میکوریزایی و ریشه گیاهان در کشاورزی وجود دارد. در زمینه جذب آب توسط ریشه گیاهان گزارش گردیده است هدایت هیدرولیکی سیستم ریشه‌های گیاهان دارای همزیستی میکوریزایی بیشتر از گیاهان غیرمیکوریزایی است که دلیل آن افزایش سطح موثر ریشه و یا کل طول ریشه‌ میکوریزایی می‌باشد. همچنین هدایت هیدرولیکی آب در واحد طول ریشه میکوریزایی می‌تواند 2 تا 3 برابر افزایش یابد (تروزا لایانچان[15] ، 2003). قارچ های وزیکولار- آربسکولار[16] بزرگترین گروه قارچهای میکوریزا هستند که به سلول‌های ناحیه پوست ریشه نفوذ کرده و ساختمان هایی به نام وزیکول و آربسکول تشکیل می دهند که آربسکول در پوست سطح تبادل ترکیبات متابولیکی را بین میزبان و قارچ افزایش می دهد. واژه میکوریزا به معنی قارچ ریشه به طور کلی به همزیستی بین ریشه گیاهان و اندام‌های قارچی اطلاق می‌شود که در این همزیستی قارچ‌ها با افزایش سطح جذب ریشه، آب و عناصر غذایی به ویژه فسفر و نیتروژن را از خاک جذب نموده و در اختیار گیاه قرار می‌دهد و گیاه نیز کربوهیدراتهای مورد نیاز قارچ را در اختیار قارچ قرار می‌دهد (اسجوبرگ[17]، 2005). بنابراین در رابطه همزیستی بین قارچ میکوریز آربسکولار و ریشه‌های گیاه میزبان رشد و جذب عناصر غذایی گیاه به میزان قابل توجهی افزایش می یابد (اوگی و همکاران[18]، 2001). گزارش گردیده است در شرایط تنش شوری، گیاهان پسته تیمار شده با میکوریزا در مقایسه با گیاهان غیرمیکوریزا، رشد بیشتر، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانتی قوی تر و مقدار فلاونوئید و رنگیزه کلروفیل بیشتری داشتند. پیشنهاد گردیده است قارچ میکوریزا آربوسکولار به لحاظ بهبود سیستم دفاعی آنتی اکسیدانتی و افزایش رنگیزه های گیاهی در برگ ها، خطرات ناشی از تنش شوری بر رشد گیاه پسته را تعدیل می نماید. قارچ های میکوریزا بر روابط رطوبتی گیاه نیز تأثیر می گذارند، بدین صورت که این قارچها با تأثیر بر میزان آب بافتهای گیاهی و تبادلات گازی برگها، سبب افزایش میزان آب موجود در بافتهای گیاهی می شوند و از سوی دیگر تبخیر و تعرق را نیز کاهش می دهند (اوگی و همکاران، 2001).
در دهه های اخیر تحولات زیادی در توسعه و کشت بادام Prunus dulcis صورت گرفته است. در این زمینه کشورهای حوزۀ مدیترانه (شامل اسپانیا، ایتالیا، فرانسه، یونان و کشورهای شمال آفریقا) به منظور دستیابی به ارقام پرمحصول و مرغوب در اصلاح ژنتیکی این گونه کارهای مهمی انجام داده اند و برخی از کشورها با به کارگیری روش های پیشرفته تولید سطح زیر کشت بادام را افزایش دادهاند (چایچی، 1381). از آنجا که در ایران سطح وسیعی از خاک های تحت کشت بادام در اراضی آهکی قرار دارند، یکی از تنش هایی که گیاه بادام با آن مواجه است، اختلال در جذب عناصر غذایی بخصوص عناصر کم مصرف میباشد و موضوع افزایش کارایی گیاه بادام در جذب عناصر غذایی در این خاک‌های آهکی مورد توجه می باشد. بهره گیری از سیستم همزیستی میکوریزایی در باغات بادام، می تواند به عنوان یک راه کار بیولوژیک مناسب در مقیاس کوچک و حتی وسیع در جهت کاهش آثار نامطلوب تنش تغذیهای مطرح باشد. تنش شوری رشد رویشی و زایشی درختان میوه از طریق تاثیر بر اعمال فیزیولوژیکی محدود کرده و سبب گسترش اثرات مضر مستقیم و غیر مستقیم می شود (شانون و همکاران[19]، 1994). نگاهی به شرایط بوم شناختی مناطق تولید بادام و تطبیق آن با پراکنش خاک های مناطق نیمه خشک و شور، این واقعیت را آشکار می کند که تولید جهانی محصول بادام اغلب با تنش های خشکی و شوری مواجه است (فائو[20]، 2008). هم چنین با توجه به اینکه از نظر مقاومت به شوری آب و خاک، بادام جزء درختان حساس به شوری است، شوری یک مشکل شایع در خاک‌های مناطق خشک و نیمه خشک ایران می باشد. گزارش گردیده است حدود 50-20% از کل آب آبیاری زمین‌های کشاورزی در جهان تحت تاثیر تنش شوری قرار دارند. در نتیجه از لحاظ اقتصادی خسارت تنش شوری قابل توجه است (فلوورز[21]، 1999). نقش قارچهای میکوریزا گونه های Glomus mosseae و Glomus intraradices در بهبود برخی صفات فیزیولوژیک همچون سرعت فتوسنتز خالص، غلظت کلروفیل برگها و بازده آب مصرفی، در پایه های بادام در ایران مورد مطالعه قرار گرفته و مشخص گردید شاخصهای فیزیولوژیکی گیاه بادام شامل غلظت کلروفیل کل برگ، سرعت فتوسنتز خالص و بازده آب مصرفی در گیاهان هم زیست با قارچ های میکوریزا نسبت به گیاهان شاهد (فاقد همزیستی میکوریزا) افزایش پیدا کردند، ولی سرعت تبخیر و تعرق از سطح برگ گیاه کاهش یافت (آقابابائی و رئیسی 1388). هم چنین گزارش گردیده همزیستی یک گیاه با قارچ های میکوریزا آربسکولار باعث می شود که گیاه بتواند مواد غذایی کم تحرک را در خاکهای فقیر جذب کند (مارسشنر و دل[22]، 1994). این قارچها جزء مهمی از اکوسیستم های طبیعی هستند و در محیطهای شور هم شناسایی شدهاند که میتوانند باعث ایجاد مقاومت گیاهان به تنش شوری شوند (جونیپر و ابوت[23]، 1993). مطالعات زیادی ثابت کرده است که آغشتگی ریشه با قارچهای میکوریزا، رشد بعضی گیاهان تحت تنش شوری را بهبود می بخشد (هیرل و گردمن[24]،1980). در یک مطالعه که به منظور بررسی برهمکنش اثر میکوریزا و شوری ناشی از کلرید سدیم در گیاهان بادام زمینی انجام شد، مشخص گردید که رشد این گیاهان در نتیجهی افزایش در جذب مواد غذایی و فتوسنتز افزایش یافت (الخلیل[25]، 2010). میکوریزا یک بهبود دهنده ی زنده رشد در خاک های شور معرفی گردیده است (سینگ و همکاران[26]، 1997). گزارش گردیده است تلقیح قارچ G. fasciculatum (Thaxter) در دانهالهای زردآلو سبب افزایش رشد رویشی و کلون ریشه شده است (دوتا[27]، 2013).
با توجه به وجود خاکهای آهکی در بخش های وسیعی از ایران و اثر نامناسب تنش شوری بر رشد درختان میوه از جمله درختان میوه معتدله مانند بادام در ایران، هدف از این پژوهش بررسی اثر تلقیح میکوریزا بر بهبود رشد دانهال های بادام و زردآلو و هم چنین رشد دانهال های بادام و زردآلو در شرایط تنش شوری در حضور قارچ میکوریزا می باشد.
اهداف پژوهشی حاضر شامل موارد زیر می باشد:
1- بررسی اثر همزیستی میکوریزا بر رشد رویشی، تجمع عناصر غذایی و برخی شاخص های بیوشیمیایی در پایه های زردآلو و بادام
2- مقایسه اثر تنش شوری ناشی از کلرید سدیم بر رشد رویشی و برخی شاخص های بیوشیمیایی پایه های زردآلو و یا بادام
3- بررسی امکان استفاده از همزیستی میکوریزایی برای بهبود رشد پایه های بادام و زردآلو در شرایط تنش شوری ناشی از کلرید سدیم
مروری بر پژوهشها
1-2- تاریخچه و پراکنش بادام
بادام ((Prunus dulcis Miller یکی از قدیمی ترین درختان خشک میوه[28] است که در حال حاضر بیشترین تولید تجاری در میان خشک میوه ها را به خود اختصاص داده است (گرادزیل[29]، 1379). مغز بادام در انواع غذاهای فرایند شده به ویژه در فرآوردههای نانوایی و شیرینی سازی استفاده می شود و به خاطر ویژگیهای غذایی، آرایشی و دارویی، ارزش بسیار بالایی دارد (چریف و همکاران[30]، 2004). اثرتغذیه ای مفید مغز بادام به خاطر تنوع اسیدهای چرب و ترکیب استرولی و آنتی اکسیدانی آن است (لوپز اورتیز و همکاران[31]، 2008). بادام از زمانهای قدیم در نواحی مرکزی و غربی آسیا مخصوصا افغانستان، ایران، سوریه و فلسطین پرورش می یافته است. در فلات ایران نوزده گونه وحشی بادام رویش می یابد. به عقیده اکثر گیاهشناسان، بادام بومی آسیای غربی و به خصوص فلات ایران است (شیراوند، 1389). از نظر باغبانی میوه بادام به عنوان خشک میوه طبقه بندی شده و بذر آن محصول تجاری محسوب می شود. مغز شامل یک جنین، آندوسپرم و بافت مغز است (بی نام، 1387).
2-2- سطح زیر کشت و عملکرد بادام در ایران و جهان
طبق آمار سازمان خوار و بار و کشاورزی جهان (FAO) در سال 2011 میلادی، سطح زیر کشت بادام در جهان 1651560هکتار با میزان تولید 1942242 تن و متوسط عملکرد11760 کیلوگرم در هکتار برآورد شده است. کشور ایران با سطح زیرکشت 87708 هکتار و تولید 177609 تن دارای مقام چهارم در میان تولیدکنندگان بادام در جهان می باشد. از بین استان های کشور نیز به ترتیب خراسان رضوی، فارس و آذربایجان شرقی از لحاظ سطح زیر کشت و فارس، آذربایجان شرقی و خراسان از لحاظ تولید، بیشترین سهم را در تولید بادام دارا می باشند (گنجی و رهنمون، 1389).

Organic agriculture
 

خود کاملا وابسته به پوشش های مرجانی هستند. بسیاری از اکولوژیست ها، در سراسر دنیا در خصوص این که پوشش های مرجانی به علت گرم شدن جهانی هوا[1]، سفید شدن مرجان ها، صید بیش از حد ماهیان، آلودگی های ناشی از سواحل و غیره، به سرعت رو به کاهش است هشدار داده اند. هنوز به خوبی نمی توان تخمین زد، با وجود این استرس ها که طی دوره های طولانی مدت، به پوشش های مرجانی وارد و باعث کاهش آن شده تا چه میزان بر جمعیت ماهیان منطقه اثر می گذارد (Jones et al., 2004). از این رو باید اقدام به درک بهتر ویژگی های زیستی این مناطق حساس، برای پیش بینی هر چه بهتر آینده این اکوسیستم ها شود، که نخستین گام، رده بندی و شناسایی ماهیان و لاروهای این مناطق است.
1-2 ایکتیوپلانکتون[2]
به اولین مراحل زندگی ماهیان، که شامل تخم و لارو ماهی است، ایکتیوپلانکتون می گویند که جانور معمولاً در این دوره زندگی به صورت پلاژیک زندگی می کند و در دریا شناور بوده و توسط جریانات آبی جا بجا می شوند و رابطه متقابلی با شکارچیان پلاژیک و طعمه های پلانکتونی دارند.
لارو ماهی (ایکتیوپلانکتون) بیانگر مرحله ای نیمه پلانکتونی در سیکل زندگی ماهیان است که این اجتماع پلانکتونی، عمدتاً در عمقی کمتر از 200 متر در ستون آب زندگی می کنند (El-Regal et al., 2008). در سال های اخیر استفاده از تخم و لارو ماهیان، در مطالعات علم های سیستماتیک و اکولوژی، افزایش یافته و بسیار واضح است که تخم ها و لارو ماهیان دارای ویژگی های بسیار متنوع و با ارزش، برای آنالیز های مورد استفاده در رده بندی ماهیان هستند، که این صفات تقریبا در راستای صفات مرحله بالغ این ماهیان می باشد (Kendall & Matarese, 1994). از مطالعه بر روی ایکتیوپلانکتون ها، می‌توان برای تشخیص مکان جغرافیایی تجمع آینده ماهیان و در نتیجه ارزیابی ذخایر ماهیان، استفاده کرد (Leis, 1986 ; Leis & McCormick, 2002) . محققان معتقدند که زیستگاه عمده، برای بسیاری از ماهیان دریایی، آب‌های ساحلی کم عمق می باشد. که این ماهیان در فصول رشد، نقش مهمی به عنوان شکار و شکارچی در مناطق جزر و مدی دارند. با وجود اهمیت این مطلب، جنبه های زیست‌شناختی آن‌ها هنوز به خوبی مطالعه نشده است. به گونه های غیر تجاری و همچنین مراحل لاروی و جوانی ماهیان که به نوعی غیر تجاری محسوب می شوند، توجه کمتری شده است. بنابراین درک کامل از زیست شناسی آن‌ها برای حمایت و مدیریت جوامع ساحلی ماهیان ضروری است .(Nasir, 2001)
1-3 اهمیت و ارزش تحقیق
اولین مرحله رشد ماهیان (تخم و لارو) به شدت در برابر تغییرات شرایط محیطی آسیب‌پذیراست و مرحله ای بحرانی[3] است (Houde, 2001). بنابراین مطالعه کامل و جزء به جزء بر روی جمعیت ایکتیوپلانکتون ها نه تنها برای تخمین میزان تولید مثل موفق اجتماع ماهیان و پیش ‌بینی میزان ذخایر آینده گونه های مهم تجاری به ما کمک می کند، بلکه به ما در مورد میزان اثرات برخورد انسان با محیط دریا و همچنین تغییرات اقلیمی آب و هوا بر روی اکوسیستم دریایی آگاهی می دهد(Chesalina et al., 2013) .
با بررسی ایکتیوپلانکتون ها می توان میزان تخم در هر تخم‌ریزی، مکان تخم‌ریزی و همچنین فصل تخم‌ریزی را در ماهیان تجاری تخمین زد. لارو ماهیان نمونه های پلانکتونی هستند که ارزش آن‌ها در تحقیقات شیلاتی، اقیانوس شناسی و سیستماتیک روزافزون است.(Moser et al., 1984 ; Rothschild, 1986) اجتماع ایکتیوپلانکتون ها در سواحل مناطق گرمسیری ویا نیمه گرمسیری حاصل فعالیت تخم‌ریزی ماهیان صخره های مرجانی و یا آزاد ماهیان است .(Ahlstrom, 1971-1972; Leis & Goldman, 1987)
در اوایل قرن 20، دانشمندان تشخیص دادند که چرخه های اقیانوسی، سیستم های حرکتی آب و آشفتگی ها ممکن است، فاکتورهای فیزیکی باشند که جمعیت لاروها را کنترل می کند. علاوه بر این فاکتور های بیولوژیکی مانند تغذیه و شکارچیان نیز در این کنترل دخیل اند. پس فاکتور های بیولوژیکی و فیزیکی با هم میزان موفقیت تولید مثلی ماهیان را تعیین می کنند که این پروسه توسط محققان شیلاتی، بازگشت پذیری شیلاتی[4] خوانده می شود. بازگشت پذیری شیلاتی، مراحل لاروی را محدود نمی کند اما بر روی اولین مرحله (تخم) و مرحله آخر (جوانی[5]) اثر می گذارد، و می تواند موفقیت در افزایش جمعیت ماهیان را به صورت سالیانه یا فصلی نشان دهد (Houde, 2001).
مسائل و مشکلات جزئی مربوط به کار بر روی لارو ها را می‌توان به طور خلاصه در رده‌بندی و نمونه‌برداری از آن‌ها بیان کرد. مشکلات اساسی در شناسایی مراحل زندگی پلاژیک (ایکتیو پلانکتون ها) ماهیان صخره های مرجانی به طور کلی مربوط به مورفولوژی متفاوت لارو ماهیان نسبت به حالت بالغ ماهی است. بنابراین شناسایی ایکتیوپلانکتون ها مشکل به نظر می رسد و تاکنون تحقیقات زیادی بر روی آن‌ها انجام نگرفته است. از طرفی دانستن، تنها بیولوژی ماهیان برای این پژوهش‌ها کافی نیست و نیاز به مطالعه بر روی پیشینه و اکولوژی لارو آن‌ها می باشد .(El-Regal et al., 2008)
تعیین فراوانی لارو ماهی معمولاً کم هزینه تر از نمونه‌برداری ماهیان جوان و بالغ است. زیرا در یک نمونه‌برداری با تور پلانکتون گیری در سطح گسترده ای از بستر امکان جمع‌آوری چندین نوع گونه بسیار بیشتر است. بعلاوه نمونه های پلانکتونی فقط شامل لارو ماهیان نمی شود، بلکه بخش زیادی از آن شامل زئوپلانکتون های شکارچی و طعمه است (Smith & Richardson, 1977). گسترده بودن حالت های مختلف مراحل اولیه رشد ماهیان، بسیار مهم است و مطالعه بر روی آن بخش مستقلی از تحقیقات ماهی شناسی را به خود اختصاص می دهد. همچنین مطالعه بر روی ترکیب گونه ها، فراوانی، توزیع مکانی و زمانی لارو ماهیان، اطلاعات با ارزشی را در مورد مکان، فصل تخم‌ریزی و حالت های مختلف و خاص تخم‌ریزی از گونه های مهم ماهیان تجاری را به ما می دهد. مطالعه در مورد مرحله لاروی ماهیان به یکی از بخش های اصلی در زمینه سیستماتیک، اکولوژی و بیولوژی ماهیان تبدیل شده است و در حقیقت ارزیابی بازگشت‌پذیری شیلاتی، فصول و مناطق تخم‌ریزی ماهیان به این امر وابسته است (Kendall & Matarese, 1994). البته امروزه در تحقیقات شیلاتی، مطالعه بر روی ایکتیوپلانکتون ها، فقط درمورد گونه های خاص تجاری متمرکز نیست و این پژوهش ها نقش کلیدی را در دانستن شرایط اکولوژیکی و چگونگی تکامل ماهیان یک اقلیم را دارا می باشد (Moser & Smith, 1993).
1-4 ویژگی های کلی خلیج‌فارس با تاکید بر سواحل جزیره هنگام (تنگه هرمز)
خلیج‌ فارس به علت موقعیت جغرافیایی ویژه، یکی از نادرترین اکوسیستم های دریایی محسوب می شود که دارای نواحی ساحلی متنوعی می باشد. خلیج فارس دریایی حاشیه ای است که دارای 990 کیلومتر طول و حداکثر 370 کیلومتر عرض می باشد ومنطقه ای به مساحت 366300 کیلومتر مربع را شامل می شود. عمق متوسط آن 35 متر و عمیق‌ترین نقطه آن در نزدیکی تنگه هرمز حدود 100 متر گودی دارد (Ismail, 1999). جزیره هنگام، یکی از جزایر خلیج‌فارس و در نزدیکی تنگه هرمز است. این جزیره که در کرانه های جنوبی جزیره قشم است، در 26درجه خط عرض شمالی و 55 درجه خط طول شرقی واقع شده است (Sadghi et al., 2008). سواحل این جزیره اکثرا از نوع صخره های مرجانی است که به علت بکر بودن آن دارای تنوع بالایی از آبزیان می باشد. سواحل این جزیره در برخی نقاط از نوع شنی است. محققین دریافته اند هرگاه یک بستر سخت وجود داشته باشد اولین زنجیره غذایی مانند فیتوپلانکتون ها، گیاهان آبزی و جلبک هایی که کفزی اند، در آنجا نشست می کنند. بعلاوه سواحل صخره ای مرجانی، غالبا بعنوان مناطقی امن جهت تغذیه و تخمریزی جمعیت ماهیان بالغ و همچنین زیستگاه و پناهگاه جمعیت های جوان آن ها، تا زمان بازگشت شیلاتی، محسوب می شوند ( Omran et al., 2004).
1-5 فرضیات پژوهش
1) لارو ماهیان در سواحل جزیره هنگام دارای تنوع زیستی بالایی می باشند.
2) سواحل جزیره هنگام دارای لارو ماهیان گزارش نشده، می باشد.
3) تراکم و تنوع گونه ای لارو ماهیان در سواحل جزیره هنگام به شرایط فصلی و فاکتورهای محیطی بستگی دارد.
1-6 اهداف پژوهش
1)بررسی الگوی پراکنش مکانی و زمانی لارو ماهیان در سواحل جزیره هنگام
2) تعیین میزان تنوع زیستی گونه های مختلف لارو ماهیان در ایستگاهها و فصول مختلف آب‌های ساحلی جزیره هنگام
3) بررسی خصوصیات ریخت‌شناسی مراحل لاروی گونه های مختلف ماهیان
4)شناسایی گونه های غالب ایکتیوپلانکتون در آب‌های ساحلی جزیره هنگام
5) تأثیر فاکتورهای فیزیکوشیمیایی خصوصاً شوری و دما بر روی فراوانی و تنوع لارو ماهیان
1-7 تشریح کلی لارو ماهی
اصطلاحات و تعریف‌هایی که در مقالات مختلف برای شرح و توصیف اولین مراحل سیکل زندگی ماهیان استخوانی بکار می رود با هم متفاوت است و بستگی به گردآورندگان آن مقاله دارد. علت این تفاوت‌ها را می‌توان در تنوع بالای حالت های رشد، در ماهیان مختلف یافت.
طبق تعریف( Leis & Carson-Ewart, 2000) شروع مرحله لاروی تا پایان آن شامل طیفی از تغییرات است که شامل دست یافتن به تمام صفات مریستیک و ظهور ساختارهای متحرک، (مانند چشم‌ها در ماهیان پهن و باله پشتی در شگ ماهیان) و نهایتاً از دست دادن تمام صفات موقتی و منحصر به فرد برای زندگی پلاژیک است. (پایان این مرحله فقط با دست یافتن کامل به تمام باله ها و کارایی خاص هر باله نیست.) برای اثبات این تعریف به دو دلیل اشاره می شود:
1)در مناطق حاره، در لارو بسیاری از گونه های ماهیان کفزی، تمام ساختار باله ها وشعاع های آن، تشکیل می شود اما هنوز حواسی که لازمه یک ماهی برای حفاظت از خود در محیط آبی زندگی‌اش است، تکامل نیافته و به صورت نارس است و همچنین به طور بنیادی با حواس در بالغین متفاوت می باشد(Leis & Carson-Ewart, 2000).
2) در میان ماهیان مناطق صخره های مرجانی حاره، لاروها دارای صفات گوناگون اند که این صفات در مقایسه با صفات لارو ها در مناطق دیگر با بستر های متفاوت، نا متداول است. این خصوصیات در لارو ماهیان مناطق مرجانی، برجسته و موقتی است و ساختار مورفولوژیکی این لاروها برای زندگی پلاژیک تخصصی شده است. ماهیان در آخرین مرحله لاروی و قبل از ورود به مرحله جوانی، معمولاً پولک دارند و دارای تعداد بسیار زیادی پیگمان روی بدنشان هستند. اما به طور محسوسی با ماهی بالغ متفاوت اند .(Leis & Carson-Ewart, 2000)
تعریف مرحله لاروی با مرحله زندگی پلاژیک متفاوت است. بسیاری از ماهیان کفزی، در مرحله جوانی برای مدتی به صورت پلاژیک باقی می مانند و همچنان تغییرات رشدی را در سیکل زندگی‌شان کامل می کنند که در این مرحله گروه ماهیان جوان پلاژیک را تشکیل می دهند. گرچه در گروه بزرگی از ماهیان کفزی دیگر، پایان مرحله لاروی تقریباً هم زمان با نشست[6] اتفاق می افتد (Leis & Carson-Ewart, 2000) .
برای بسیاری از ماهیان کفزی تغییرات مورفولوژیک که ماهی را از مرحله لاروی به مرحله جوانی انتقال می دهد، به صورت ناگهانی رخ می دهد و ماهیان جوان در اندازه هایی کوچک، مکان جدید زندگی خود را انتخاب می کنند. اما در گروه عظیمی از رده های ماهیان پلاژیک، تغییرات لاروی و انتقال لارو به مرحله جوانی که به این رویداد (انتقال[7]) می گویند، به صورت تدریجی می باشد. ماهیان جوان در اندازه های مختلف، کوچک و بزرگ مکان زندگی‌شان را انتخاب می کنند. به احتمال زیاد علت تدریجی بودن تغییرات در ماهیان پلاژیک محیط زندگی آن ها است. زیرا در طول سیکل زندگی‌شان تغییرات محسوسی روی نمی دهد. بنابراین علت پایان یافتن مرحله لاروی، تغییر در رژیم غذایی ماهی است (Leis & Carson-Ewart, 2000).
به طور کلی اولین مراحل سیکل زندگی ماهیان به دو بخش تقسیم می شود.

1. Global warming
2. Ichthyoplankton

فصل اول: مقدمه. 1
1-1 ضرورت اجرای تحقیق 4
1-2-1 پرسش های تحقیق 6
2-2-1 اهداف 7
فصل دوم: مروری بر پژوهش­های انجام شده. 9
1-2 کلیات ذرت 11
1-1-2 اهمیت ذرت 11
3-1-2 بوم شناسی ذرت 12
2-2 تاثیر درجه حرارت بر مراحل رشد ذرت 16
3-2 تاثیر تنش خشکی ناشی از گرما بر عملکرد و اجزای عملکرد 13
4-2 سازگاری و مقاومت به تنش گرما 13
5-2 تاثیر تاریخ کاشت بر عملکرد ذرت 17
6-2 فاکتورهای تاثیرگذار بر زنده مانی گرده ذرت 24
7-2 روش های ارزیابی زنده مانی دانه گرده 24
8-2 چگونگی دمای بالا و تاثیر استرس آن بر گرده افشانی ذرت 27
9-2 عوامل موثر بر روند رشد دانه از لقاح تا رسیدگی 26
10-2 جمع بندی 26
فصل سوم: مواد و روش­ها 33
1-3 زمان و محل اجرای آزمایش. 35
2-3مشخصات اقلیمی محل اجرای آزمایش. 35
3-3 خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مزرعه آزمایشی 36
4-3روش اجرای آزمایش. 37
1-4-3طرح و نقشه آزمایش. 39
2-5-3 مشخصات هیبریدها 39
5-3عملیات زراعی 39
1-5-3 آماده­سازی زمین و پیاده نمودن نقشه طرح. 39
2-5-3 کاشت 40
3-5-3 کوددهی 40
4-5-3آبیاری 40
5-5-3 وجین 40
7-5-3 مبارزه با آفات و بیماری 40
7-5-3برداشت 41
6-3 اندازه گیری صفات مورد بررسی 41
7-3 محاسبات آماری 42
فصل چهارم: نتایج و بحث 43
1-4 بررسی برخی خصوصیات مرفولوژیک ذرت 45
1-1-4 تعداد شاخه فرعی گل تاجی 45
2-1-4 طول شاخه اصلی گل تاجی 47
3-1-4 طول بلال 47
2-4 وزن دانه گرده 47
3-4 زنده مانی دانه گرده 52
4-4 کچلی بلال 55
5-4 عملکرد و اجزای عملکرد. 59
1-5-4 تعداد ردیف دانه 59
2-5-4 تعداد دانه در ردیف 61
3-5-4 تعداد دانه در بلال 64
4-5-4 وزن هزار دانه 66
5-5-4 عملکرد دانه . 69
6-5-4 عملکرد بیولوژیک 72
7-5-4 شاخص برداشت. 74
9-4 همبستگی صفات77

فصل پنجم: نتیجه­گیری کلی و پیشنهادات 79
1-5 نتیجه­گیری کلی 81
2-5 پیشنهادات 48
منابع. 85
پیوست 93

فهرست اشکال
عنوان                                                                                                                               صفحه
شکل 1-3 نقشه کلی طرح آزمایشی 38
شکل 1-4 مقایسه میانگین تعداد شاخه فرعی گل‎تاجی در هیبریدهای ذرت 46
شکل 2-4 مقایسه میانگین طول شاخه اصلی گل‎تاجی در تاریخ کاشت‎های مختلف 47
شکل 3-4مقایسه میانگین طول بلال در هیبریدهای مختلف 48
شکل 4-4 اثر متقابل تاریخ کاشت و هیبرید بر طول بلال. 49
شکل 5-4مقایسه میانگین وزن دانه گرده در تاریخ کاشت‎های مختلف 50
شکل6-4 مقایسه میانگین وزن دانه گرده در هیبریدهای مختلف 51
شکل 7-4 اثر متقابل تاریخ کاشت و هیبرید بر وزن دانه گرده. 51
شکل 8-4 مقایسه میانگین زنده­مانی دانه گرده در تاریخ های کاشت مختلف                                                          54
شکل 9-4 مقایسه میانگین زنده­مانی دانه گرده در هیبریدهای مختلف                                                                   54
شکل 10-4 اثر متقابل تاریخ کاشت و هیبرید بر زنده­مانی دانه گرده                                                                    55
شکل11-4 مقایسه میانگین کچلی بلال در تاریخ کاشت‎های مختلف 56
شکل 12-4 مقایسه میانگین کچلی بلال در هیبریدهای مختلف 56
شکل 13-4 اثر متقابل تاریخ کاشت و هیبرید بر کچلی بلال 57
شکل 14-4 مقایسه میانگین تعداد ردیف دانه در بلال در هیبریدهای ذرت 59
شکل15-4مقایسه میانگین تعداددانه در ردیف بلال در تاریخ کاشت‎های مختلف 62
شکل 16-4 مقایسه میانگین تعداد دانه در ردیف بلال در هیبریدهای ذرت 63
شکل 17-4 اثر متقابل تاریخ کاشت و هیبرید بر تعداد دانه در ردیف بلال   63
شکل18-4 مقایسه میانگین تعداددانه در بلال در تاریخ کاشت‎های مختلف 65
شکل 19-4مقایسه میانگین تعداد دانه در بلال در هیبریدهای ذرت 65
شکل 20-4 اثر متقابل تاریخ کاشت و هیبرید بر تعداد دانه بلال. 66
شکل 21-4مقایسه میانگین وزن هزاردانه در تاریخ کاشت‎های مختلف 67
شکل 22-4 مقایسه میانگین وزن هزاردانه در هیبریدهای ذرت 68
شکل 23-4 اثر متقابل تاریخ کاشت و هیبرید بر وزن هزاردانه. 68