نظر کمیسیون: نشست قضایی جزایی: در قوانین جزایی اصل بر برائت است (اصل 37 قانون اساسی) بنابراین، در صورت فقد دلیل بر توجه اتهام به منکر، سوگند دادن او برای اثبات جرم توجیه قانونی و شرعی ندارد(نافی را نفی کافی است) لیکن در ادعای حقوقی نسبت به این گونه موارد برای اثبات دعوا تمسک به قسم منکر، برابر موازین شرعی بلامانع است. نتیجه گیری: باتوجه به نتایج مطرح شده در این تحقیق ،به نظر می رسد قسم نمی تواند در حل مشکلات ،چندان کمکی به قاضی نماید .بنابرین،با توجه به  اوضاع و احوال موجود که غالبادر اثر حب وبغض ،بدون در نظر گرفتن واقیعیات شهادت داده وسوگند می خورند،قضات محترم دادگاهای کیفری وقتی دلایل قوی دال بر مجرم بودن متهم نداشته باشند نباید فورا به سراغ ادله قسم بروند وبدون احراز اینکه طرفین از روی علم و یقین سوگند یاد می کند . استفاد از قسم برای اثبات جنایات در زمان کنونی تقریبا امری غیر علمی است لذا اصولا پیشنهاد حذف آن از قوانین کیفری به عنوان قاعده متروکه داری تو جیه است. اثبات قصاص با قسم امری بعید است،به خصوص انکه نظر به وجود اختلافات فقهی ،بی گمان از موارد شبهه است ومشمول قاعده درأ،نسبت  به موارد قصاص خالی از توجیه نیست وبه هر حال مقتضای احتیاط در دماء،عدم قصاص است. سوگند در کشور ما علاوه بر اینکه در ردیف دلایل اثبات دعوا ذکر شده است، برای شرط لازم برای اعتبار برخی دیگر از ادله به خصوص شهادت است. اما این موضوع منحصر به کشور ما نمی‌شود. در همین رابطه، دکتر هادی راجی، به مقررات سایر کشورها نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: در بیشتر کشورهای دنیا سوگند یاد کردن شهود و یا شاکی یا افرادی که لازم است در دادگاه سوگند یاد کنند برای اثبات ادعا مرسوم است. وی توضیح می‌دهد: در کشورهای دیگر هم بحث سوگند یاد کردن مرسوم است اما آن طور که مشاهدات نشان می‌دهد، هر کس به شرف یا کتاب آسمانی خودش قسم یاد می‌کند.  برای سایر کشورها، باید به حقوق همان کشورها مراجعه کرد، به طور مثال در کشور فرانسه نیز مانند ایران مقررات سوگند هم در قانون مدنی و هم در قانون آیین دادرسی پیش‌بینی شده است. اما کاربرد سوگند در هر یک از این قوانین با دیگری مشابه نیست. مهم ترین کاربرد قسم در نظام حقوقی ما به استفاده از آن به عنوان یکی از دلایل اثبات دعوا برمی‌گردد. علاوه بر آن تعداد و ترتیب خاصی از سوگندها به موجب قانون مجازات اسلامی، با عنوان قسامه، قتل و جرح و انواع آن را ثابت می‌کند. کابرد دیگر سوگند در حقوق ما به عنوان مقدمه اقامه بینه است. شاهد قبل از اقامه شهادت، باید سوگند یاد کند. این تنها بخشی از کابرد سوگند در حقوق ما است  . منابع: الف:فارسی ب:عربی ج:مجله