چکیده. 1
فصل یکم: کلیات پژوهش
1-1- مقدمه 3
1-2- بیان مسئله 4
1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش. 5
1-4- اهدف پژوهش. 6
1-4-1- هدف اصلی. 6
1-4-2- اهداف فرعی. 6
1-5- فرضیه های تحقیق. 7
1-6- تعاریف مفهومی و عملیاتی. 7
1-6-1- تعاریف مفهومی. 7
1-6-2- تعاریف عملیاتی. 7
فصل دوم: پیشینه پژوهش
مذهب از نظر لغوی. 9
تاریخچه ادیان و مذاهب 9
اصول آثار نگرش مذهبی بر باورها 10
1- اصل توحید. 10
2- اصل نبوت 10
3- اصل معاد 11
دیدگاه های روانشناسان غربی در مورد مذهب 11
مذهب و نوجوانی. 17
مذهب به عنوان عامل پیشگیری. 19
ضرورت نگرش مذهبی. 19
مزایای نگرش مذهبی. 21
1- خوش بینی. 21
2- توکل. 21
3- تسلیم در برابر اراده الهی. 22
4- شادکامی. 23
سلامت روان. 25
مفهوم سلامت روان. 25
تاریخچه سلامت روان. 26
اهمیت سلامت روان. 27
جنبه های مختلف سلامت روان. 28
مولفه های مثبت در سلامت روانی. 30
سلامت روان از دیدگاه روان شناسان. 30
مدل های سلامت روان. 42
الگوی سلامت روانی کامل. 43
پیشینه ی پژوهشی. 53
الف) پیشینیه داخلی پژوهش. 53
ب) پیشینه خارجی پژوهش. 54
فصل سوم: روش پژوهش
3-1- طرح پژوهش. 57
3-2-معرفی متغیر ها 57
3-3-جامعه ی آماری. 57
3-4-نمونه و روش نمونه گیری. 57
3-5-ابزار پژوهش. 57
1- پرسشنامه سلامت روانی (GHQ-28 ) گلدبرگ : 57
اعتبار و پایایی پرسش نامه 58
2- پرسشنامه نگرش مذهبی براهنی (گلریز و براهنی، 1353): 59
3-6- شیوه اجرا 60
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‫ها
4-1- روش تجزیه‫ و تحلیل داده ها 62
4-2- یافته های توصیفی. 62
4-3- یافته های استنباطی. 63
فصل پنجم: بحث و نتیجه‫گیری
بحث و تفسیر نتایج. 68
محدودیت های پژوهش. 73
پیشنهادات پژوهشی. 73
منابع . 74
ضمائم 80
فهرست جداول

چکیده
نقش متغیرهای شناختی، شخصیتی و اجتماعی در تبیین رابطه بین نگرش مذهبی و سلامت روانی از اهمیت ویژه‫ای برخوردار است، اما کمتر به صورت تجربی مورد بررسی قرار گرفته است؛ بدین منظور در این پژوهش به بررسی رابطه نگرش مذهبی و سلامت روانی پرداخته شده است. هدف مطالعه حاضر بررسی رابطه بین نگرش مذهبی و سلامت روانی دانش آموزان دختر دبیرستانی بوده و فرضیه اصلی تحقیق این است که بین نگرش مذهبی و سلامت روانی دانش آموزان دختر دبیرستانی رابطه وجود دارد. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است. نمونه مورد بررسی 360 نفر از دانش آموزان دختر دبیرستانی که در سال تحصیلی 93-92 مشغول به تحصیل بودند و به صورت نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب گردیدند. آزمون نگرش مذهبی براهنی و پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ) برای سنجش ملاک های سلامت، شامل جسمی سازی، اضطراب و بی خوابی، اختلال در کارکرد اجتماعی و افسردگی به عنوان ابزار تحقیق استفاده شد و داده های به دست آمده با روش ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که بین نگرش مذهبی و سلامت روان همچنین بین نگرش مذهبی و اضطراب و اختلال در کارکرد اجتماعی و افسردگی و نشانه های جسمانی در سطح معناداری (01/0 p<)رابطه وجود دارد؛ ضرایب همبستگی منفی بدین معنی است که هرچه نگرش مذهبی بالاتر باشد، علائم بیماری کمتر و درنتیجه سلامت روان بیشتر است. به طور خلاصه می توان گفت یافته های این پژوهش بیانگر آن است که نگرش مذهبی با افزایش سلامت روان در رابطه است. پژوهش های آینده لازم است میزان تعمیم پذیری این یافته ها را بررسی کنند.
کلیدواژگان:
نگرش مذهبی، سلامت روانی، دانش آموزان دختر دبیرستانی
1-1- مقدمه
در مورد تأثیر و اهمیت اعتقادات دینی بر سلامت روان از گذشته تاکنون بحث های بسیاری انجام گرفته است و در سالهای اخیر روان شناسان به نقش دین در تأمین سلامت روان و درمان بیماری های روانی توجه ویژه ای داشته اند. آنها معتقدند در ایمان به خدا و نگرش مذهبی نیروی خارق العاده ای وجود دارد که نوعی قدرت معنوی به انسان می بخشد و در تحمل سختی های زندگی، او را کمک می‫کند و از نگرانی و اضطرابی که بسیاری از مردم زمان ما در معرض ابتلا به آن هستند دور می سازد. سازمان بهداشت جهانی در آخرین بیانیه های خود که در دهه گذشته منتشر کرده است و بخصوص در مقدمه پروژه ۲۰۰۰ که طی آن برنامه وسیع بهداشتی برای کشورهای درحال توسعه در نظر گرفته شده ، سلامتی ر ا از چهار بعد اساسی یعنی ابعاد جسمانی، روانی، اجتماعی و معنوی 1 مورد بررسی قرار داده است.تأکید بر بعد چهارم یعنی معنویت نمایانگر آگاهی مسئولین و متخصصین سلامت روان و تأکید بر اهمیت مذهب و معنویت در زندگی افراد جامعه است (کجباف،1387). در میان کسانی که به اهمیت مطالعات مذهبی اشاره کرده اند، می توان از بنیامین راش[1] (۱۷۴۵-۱۸۱۳) پدر روان پزشکی آمریکا یاد کرد؛ وی اظهار کرد «مذهب آن قدر برای پر ورش و سلامت روح آدمی اهمیت دارد که هوا برای تنفس» (کجباف و رئیس پور، 1387). ویلیامز جیمز بنیانگذار روان‫شناسی در آمریکا و نویسنده مقاله انواع تجارب مذهبی در سال ۱۹۰۲ بیان می کند: ایمان بدون شک مؤثرترین درمان اضطراب است . ایمان نیرویی است که باید برای کمک به انسان در زندگی وجود داشته باشد و