• افراسیابی، علی؛ سلیمان دهکردی، الهام، بزه دیدگی مکرر – مکان‌های جرم خیز و الزامات پیش گیرانهف فصلنامه مطالعات پیش گیری، سال هفتم، شماره بیست و سوم، تابستان 1391.
• الیاس زاده مقدم، سید نصرالدین؛ ضابطیان، الهام، بررسی شاخص‌های برنامه ریزی شهری موثر در ارتقای امنیت زنان در فضاهای عمومی با رویکرد مشارکتی، نشریه هنرهای زیبا – معماری و شهرسازی، شماره چهل و چهارم، زمستان 1389.
• بابایی، محمد علی؛ نجیبیان، علی، تعامل پلیس با نهادهای جامعوی در پیش گیری از جرم، فصلنامه مطالعات پیش گیری از جرم، سال سوم، شماره هفتم، تابستان 1387.
• باقری نژاد، زینب، نقش پلیس زن در حمایت از زنان و کودکان بزه دیده مواد مخدر و روان گردان، فصلنامه مطالعات پیش گیری از جرم، سال ششم، شماره بیست و دوم، تابستان 1390.
• برتاو، عیسی، کارایی فعالیت‌های پلیسی مکان محور در پیش گیری از جرم، فصلنامه مطالعات پیش گیری از جرم، سال هفتم، شماره بیست و چهارم، پاییز 1391.
• پاک نهاد، امیر، احساس ناامنی و ترس از جرم، آموزه‌های حقوق کیفری دانشگاه علوم اسلامی رضوی، شماره پنجم، بهار – تابستان 1392.
• پورمؤذن، علی محمد، بررسی رابطه نقش اجتماعی پلیس و احساس امنیت خانواده‌ها (مطالعه موردی شمال شهر تهران)، فصلنامه نظم و امنیت انتظامی، سال دوم، شماره سوم، پاییز 1388.
• تاجران، عزیزالله؛ کلاکی، حسن، بررسی تأثیر عملکرد پلیس بر احساس امنیت شهروندان تهرانی، فصلنامه مطالعات مدیریت انتظامی، سال چهارم، شماره چهارم، زمستان 1388
• توکلی، مهدی؛ کلانتری محسن، شناسایی و تحلیل کانون‌های جرم خیز شهری، فصلنامه پیش گیری از جرم، سال دوم، شماره دوم، بهار 1386
• جاوید، مهدی؛ جمشیدی، مسلم؛ بهره بر، سروش، بررسی نقش گشت‌های پیش گیرانه در نقاط جرم خیز در کنترل وقوع جرم، فصلنامه انتظام اجتماعی، سال اول، شماره چهارم، زمستان1388.
• جاوید زاده، حمیدرضا؛ میره ای، سید حسن؛ رویکرد بزه دیده محور به پیش گیری از جرم، فقه و حقوق، سال اول، بهار 1384
• جعفری، روح الله، درآمدی بر جایگاه نظری رهیافت پلیس جامعه محور، فصلنامه امنیت اجتماعی، شماره سیزدهم، بهار 1387.
• جمالی،‌هاجر؛ شایگان، فریبا، نقش تاکسی بی سیم بانوان بر احساس امنیت زنان تهرانی، فصلنامه مدیریت انتظامی، سال ششم، شماره اول، بهار 1390.
• جوانمرد، بهروز، نظریه‌های کیفری و رویکرد امنیتی ج. ا. ایران در جرایم سبک (الف)، فصلنامه امنیت، سال پنجم، شماره سوم، بهار1386
• جهانتاب، محمد؛ داودی، ابراهیم، ارتقای مشارکت محلی در پیش گیری از جرم، فصلنامه مطالعات پیش گیری از جرم، سال هفتم، شماره بیست و دوم، 1391.
• چالوم، موریس؛ لئونارد، لوسی، نقش پلیس در امنیت و زمامداری بهینه، ترجمه غلامرضا محمد نسل، در : مجموعه مقالات پلیس و پیش گیری از جرم، دفتر تحقیقات کاربردی پلیس پیشگیری ناجا، 1387.
• حبیب زاده، محمد جعفر؛ شریفی، محسن؛صادقی عبدالله، تحلیل اثرگذاری راهبردهای نظریه CPTED بر کاهش وقوع جرم، فصلنامه پیش گیری از جرم، سال هفتم، شماره بیست و سوم، تابستان 1391.
• دبلیو، لارنس، شرح و ارزیابی برخی از راهبردهای اصلی پیش گیری پلیس، ترجمه غلامرضا محمد نسل، در : مجموعه مقالات پلیس و پیشگیری از جرم، دفتر تحقیقات کاربردی پلیس پیش گیری ناجا، 1387.
• رحیمی، علی، رسانه‌های جمعی و ارتقای احساس امنیت اجتماعی در زنان و دختران، فصلنامه پلیس زن، سال دوم، شماره هفتم – هشتم، پاییز و زمستان 1387.
• رسن، جعفری، نگاهی به سیاست تسامح صفر، مترجم جلال الدین قیاسی، مجله فقه و حقوق، سال اول، شماره چهارم، 1384.
• رضایی راد، مجید؛ تقی زاده، سید محمود؛ نوروزی، نادر، تأثیر نگهبان محله در کاهش ترس از جرم مردم تهران بزرگ، فصلنامه مطالعات پیش گیری از جرم، سال دوم، شماره چهارم، پاییز 1386.

• افراسیابی، علی؛ سلیمان دهکردی، الهام، بزه دیدگی مکرر – مکان‌های جرم خیز و الزامات پیش گیرانهف فصلنامه مطالعات پیش گیری، سال هفتم، شماره بیست و سوم، تابستان 1391.
• الیاس زاده مقدم، سید نصرالدین؛ ضابطیان، الهام، بررسی شاخص‌های برنامه ریزی شهری موثر در ارتقای امنیت زنان در فضاهای عمومی با رویکرد مشارکتی، نشریه هنرهای زیبا – معماری و شهرسازی، شماره چهل و چهارم، زمستان 1389.
• بابایی، محمد علی؛ نجیبیان، علی، تعامل پلیس با نهادهای جامعوی در پیش گیری از جرم، فصلنامه مطالعات پیش گیری از جرم، سال سوم، شماره هفتم، تابستان 1387.
• باقری نژاد، زینب، نقش پلیس زن در حمایت از زنان و کودکان بزه دیده مواد مخدر و روان گردان، فصلنامه مطالعات پیش گیری از جرم، سال ششم، شماره بیست و دوم، تابستان 1390.
• برتاو، عیسی، کارایی فعالیت‌های پلیسی مکان محور در پیش گیری از جرم، فصلنامه مطالعات پیش گیری از جرم، سال هفتم، شماره بیست و چهارم، پاییز 1391.
• پاک نهاد، امیر، احساس ناامنی و ترس از جرم، آموزه‌های حقوق کیفری دانشگاه علوم اسلامی رضوی، شماره پنجم، بهار – تابستان 1392.
• پورمؤذن، علی محمد، بررسی رابطه نقش اجتماعی پلیس و احساس امنیت خانواده‌ها (مطالعه موردی شمال شهر تهران)، فصلنامه نظم و امنیت انتظامی، سال دوم، شماره سوم، پاییز 1388.
• تاجران، عزیزالله؛ کلاکی، حسن، بررسی تأثیر عملکرد پلیس بر احساس امنیت شهروندان تهرانی، فصلنامه مطالعات مدیریت انتظامی، سال چهارم، شماره چهارم، زمستان 1388
• توکلی، مهدی؛ کلانتری محسن، شناسایی و تحلیل کانون‌های جرم خیز شهری، فصلنامه پیش گیری از جرم، سال دوم، شماره دوم، بهار 1386
• جاوید، مهدی؛ جمشیدی، مسلم؛ بهره بر، سروش، بررسی نقش گشت‌های پیش گیرانه در نقاط جرم خیز در کنترل وقوع جرم، فصلنامه انتظام اجتماعی، سال اول، شماره چهارم، زمستان1388.
• جاوید زاده، حمیدرضا؛ میره ای، سید حسن؛ رویکرد بزه دیده محور به پیش گیری از جرم، فقه و حقوق، سال اول، بهار 1384
• جعفری، روح الله، درآمدی بر جایگاه نظری رهیافت پلیس جامعه محور، فصلنامه امنیت اجتماعی، شماره سیزدهم، بهار 1387.
• جمالی،‌هاجر؛ شایگان، فریبا، نقش تاکسی بی سیم بانوان بر احساس امنیت زنان تهرانی، فصلنامه مدیریت انتظامی، سال ششم، شماره اول، بهار 1390.
• جوانمرد، بهروز، نظریه‌های کیفری و رویکرد امنیتی ج. ا. ایران در جرایم سبک (الف)، فصلنامه امنیت، سال پنجم، شماره سوم، بهار1386
• جهانتاب، محمد؛ داودی، ابراهیم، ارتقای مشارکت محلی در پیش گیری از جرم، فصلنامه مطالعات پیش گیری از جرم، سال هفتم، شماره بیست و دوم، 1391.
• چالوم، موریس؛ لئونارد، لوسی، نقش پلیس در امنیت و زمامداری بهینه، ترجمه غلامرضا محمد نسل، در : مجموعه مقالات پلیس و پیش گیری از جرم، دفتر تحقیقات کاربردی پلیس پیشگیری ناجا، 1387.
• حبیب زاده، محمد جعفر؛ شریفی، محسن؛صادقی عبدالله، تحلیل اثرگذاری راهبردهای نظریه CPTED بر کاهش وقوع جرم، فصلنامه پیش گیری از جرم، سال هفتم، شماره بیست و سوم، تابستان 1391.
• دبلیو، لارنس، شرح و ارزیابی برخی از راهبردهای اصلی پیش گیری پلیس، ترجمه غلامرضا محمد نسل، در : مجموعه مقالات پلیس و پیشگیری از جرم، دفتر تحقیقات کاربردی پلیس پیش گیری ناجا، 1387.
• رحیمی، علی، رسانه‌های جمعی و ارتقای احساس امنیت اجتماعی در زنان و دختران، فصلنامه پلیس زن، سال دوم، شماره هفتم – هشتم، پاییز و زمستان 1387.
• رسن، جعفری، نگاهی به سیاست تسامح صفر، مترجم جلال الدین قیاسی، مجله فقه و حقوق، سال اول، شماره چهارم، 1384.
• رضایی راد، مجید؛ تقی زاده، سید محمود؛ نوروزی، نادر، تأثیر نگهبان محله در کاهش ترس از جرم مردم تهران بزرگ، فصلنامه مطالعات پیش گیری از جرم، سال دوم، شماره چهارم، پاییز 1386.
• زندی، فاطمه، درآمدی به جنبه‌های گوناگون سالمند آزاری، مجله حقوقی دادگستری، شماره پنجاه و دوم – پنجاه و سوم، پاییز و زمستان 1384.

بناء براین عدم پذیرش شهادت زن و یا نابرابری شهادت زنان با مردان در حدود که منجر به عدم اثبات حدود می­گردد جهت تخفیف و تسهیل در مجازات است چرا که باب حدود باب خاصی است چه از نظر اثبات و کیفیت و چه از نظر تعداد شهود که حدود رعایت مصلحتی بالاتر است و می­توانند توجیهی قابل پذیرش در خصوص این تبعیض باشد.[480]

خلاصه فصل پنجم

یکی از تفاوت­های حکمی میان زن ومرد، عدم پذیرش شهادت زن در برخی دعاوی و معادل بودن شهادت یک مرد با دو زن در بعضی موارد دیگر. دعاوی چند دسته­اند: ١-شهادت زن مستقلا و منضما پذیرفته است مثل اموری که آگاهی مردان از آن دشوار است. ۲-مواردی که شهادت زن منضما قبول می­شود و آن حقوق مالی مربوط به مردم است به اضافه زنا که از حقوق اللهی است. ۳-مواردی که شهادت زن پذیرفته نمی­ شود مثل باب حدود (غیر از زنا) رؤیت هلال، طلاق، وکالت، وصیت، نسب…. برخی از علماء در تحلیل این تفاوت زن و مرد در شهادت علل ذکر کرده­اند که ما آن علل را ذکر کردیم و بعضی علل را نقد هم کردیم. الف : این حکم ناشی از نقص عقل زن است. پاسخ داده شده اولا: شهادت مربوط به محسوسات است ثانیا در معقولات، برداشت شخص منهای جنسیت معتبر است نمی­توان گفت فهم دو زن مساوی با فهم یک مرد است. ب : بعضی قائلند : ایمان زن ضعیف تر از مرد است و شرط شهادت عدالت است پس شهادت دو زن عادل برابر با شهادت یک مرد عادل است گفتیم در تقوی و عمل صالح زن و مرد وجود ندارد. و هیچ دلیل نداریم که تقوای زن ارزش نیمی از ارزش تقوای مرد را دارد ماهیت تقوا در زن و مرد یکی است. ج و د : رای صحیح این است که برتری احساسات در زن و ضعف نسبی حافظه و ضبط جرایم، موجب می­شود که شهادت زن با مرد برابر نباشد. زن با یک گریه و یا یک تشکر تحت تاثیر قرار می­گیرد از سوی دیگر حضور کمتر در جامعه دارد در نتیجه دقت کمتر در ضبط نکات دارد. اما در مورد فلسفه عدم پذیرش شهادت زن در برخی موارد مثل حقوق الله می­توان گفت شهادت زن در حقوق الناس با اینکه مهم تر شمرده می­شود پذیرفته است و این نشان می­دهد که عدم پذیرش در موارد دیگر نشانه بی اعتباری و بی اعتمادی نیست۔ در باب حدود نیز سیاست شارع بر دشواری شرائط اثبات جرم و دفع حدود با کمترین تردید، است حضور زنان در عرصه­های مختلف و سروکار با افراد خلاف کار نیز مطلوب شارع نیست و نیز احساسات و رای زنان توسط دوست یا دشمن با وسایل مختلف قابل تاثیر گذاری است و این جهت در مردان کمتر است. علاوه براین ما در این فصل تحلیل­ها از اندیشمندان در این تفاوت ذکر کردیم. شهادت دادن زن با توجه به تعریف حق و تکلیف و احکام و آثار آن که ما در فصل اول (کلیات) بیان کردیم، معلوم می­گردد که شهادت یک تکلیف ووظیفه است نه امتیاز و حق، چرا که گواهی دادن قابل نقل و انتقال یا اسقاط نیست، به ارث نمی­رسد. در مورد آن نفع مادی مقصود نیست، شاهد قابل احضار است و کتمان شهادت ممنوع و حرام است و شهادت دروغ کیفر دارد، شهادت غلط مسئولیت مدنی و مالی دارد، شهادت راست و درست نیز تهدید­های احتمالی به دنبال دارد. از همه این موارد استفاده می­شود که شهادت یک تکلیف است نه حق پس نپذیرفتن گواهی در برخی موارد به معنای تضییع حق و توهین به زن نیست.  

فصل ششم

بناء براین عدم پذیرش شهادت زن و یا نابرابری شهادت زنان با مردان در حدود که منجر به عدم اثبات حدود می­گردد جهت تخفیف و تسهیل در مجازات است چرا که باب حدود باب خاصی است چه از نظر اثبات و کیفیت و چه از نظر تعداد شهود که حدود رعایت مصلحتی بالاتر است و می­توانند توجیهی قابل پذیرش در خصوص این تبعیض باشد.[480]

خلاصه فصل پنجم

یکی از تفاوت­های حکمی میان زن ومرد، عدم پذیرش شهادت زن در برخی دعاوی و معادل بودن شهادت یک مرد با دو زن در بعضی موارد دیگر. دعاوی چند دسته­اند: ١-شهادت زن مستقلا و منضما پذیرفته است مثل اموری که آگاهی مردان از آن دشوار است. ۲-مواردی که شهادت زن منضما قبول می­شود و آن حقوق مالی مربوط به مردم است به اضافه زنا که از حقوق اللهی است. ۳-مواردی که شهادت زن پذیرفته نمی­ شود مثل باب حدود (غیر از زنا) رؤیت هلال، طلاق، وکالت، وصیت، نسب…. برخی از علماء در تحلیل این تفاوت زن و مرد در شهادت علل ذکر کرده­اند که ما آن علل را ذکر کردیم و بعضی علل را نقد هم کردیم. الف : این حکم ناشی از نقص عقل زن است. پاسخ داده شده اولا: شهادت مربوط به محسوسات است ثانیا در معقولات، برداشت شخص منهای جنسیت معتبر است نمی­توان گفت فهم دو زن مساوی با فهم یک مرد است. ب : بعضی قائلند : ایمان زن ضعیف تر از مرد است و شرط شهادت عدالت است پس شهادت دو زن عادل برابر با شهادت یک مرد عادل است گفتیم در تقوی و عمل صالح زن و مرد وجود ندارد. و هیچ دلیل نداریم که تقوای زن ارزش نیمی از ارزش تقوای مرد را دارد ماهیت تقوا در زن و مرد یکی است. ج و د : رای صحیح این است که برتری احساسات در زن و ضعف نسبی حافظه و ضبط جرایم، موجب می­شود که شهادت زن با مرد برابر نباشد. زن با یک گریه و یا یک تشکر تحت تاثیر قرار می­گیرد از سوی دیگر حضور کمتر در جامعه دارد در نتیجه دقت کمتر در ضبط نکات دارد. اما در مورد فلسفه عدم پذیرش شهادت زن در برخی موارد مثل حقوق الله می­توان گفت شهادت زن در حقوق الناس با اینکه مهم تر شمرده می­شود پذیرفته است و این نشان می­دهد که عدم پذیرش در موارد دیگر نشانه بی اعتباری و بی اعتمادی نیست۔ در باب حدود نیز سیاست شارع بر دشواری شرائط اثبات جرم و دفع حدود با کمترین تردید، است حضور زنان در عرصه­های مختلف و سروکار با افراد خلاف کار نیز مطلوب شارع نیست و نیز احساسات و رای زنان توسط دوست یا دشمن با وسایل مختلف قابل تاثیر گذاری است و این جهت در مردان کمتر است. علاوه براین ما در این فصل تحلیل­ها از اندیشمندان در این تفاوت ذکر کردیم. شهادت دادن زن با توجه به تعریف حق و تکلیف و احکام و آثار آن که ما در فصل اول (کلیات) بیان کردیم، معلوم می­گردد که شهادت یک تکلیف ووظیفه است نه امتیاز و حق، چرا که گواهی دادن قابل نقل و انتقال یا اسقاط نیست، به ارث نمی­رسد. در مورد آن نفع مادی مقصود نیست، شاهد قابل احضار است و کتمان شهادت ممنوع و حرام است و شهادت دروغ کیفر دارد، شهادت غلط مسئولیت مدنی و مالی دارد، شهادت راست و درست نیز تهدید­های احتمالی به دنبال دارد. از همه این موارد استفاده می­شود که شهادت یک تکلیف است نه حق پس نپذیرفتن گواهی در برخی موارد به معنای تضییع حق و توهین به زن نیست.  

فصل ششم