ج) با رعایت اطراف و جوانب به نحوی که به دیگران آسیب نرسد، اقدام به شلیک تیر هوایی نمایند. د) در صورت عدم تأثیر اقدام فوق، فرد متواری را از ناحیه کمربه­پایین مورد هدف قرار دهند. تبصره یک- تیراندازی از ناحیه­ی کمربه­بالا در صورتی مجاز است که مراحل فوق رعایت گردیده و یا اجرای آنها ممکن نباشد. تبصره دو- در صورتی­ که فرار با بهره گرفتن از وسایط نقلیه انجام گیرد، مأموران موظفند برابر ماده 6 قانون بکارگیری سلاح توسط مأموران نیروهای مسلح در موارد ضروری مصوب 1373 اقدام نمایند. تبصره سه- دستور­العمل اجرایی چگونگی برخورد ناآرامی­های داخل زندان و زندانیان و بازداشتی­های متواری از لایه­های درونی زندانها و بازداشتگاه­ها توسط سازمان زندانها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران تدوین و به تأیید رئیس قوه قضاییه خواهد رسید. تبصره چهار- در صورتی­ که نقل و انتقال افراد زندانی یا بازداشتی توسط گروهی از مأموران صورت گیرد، تشخیص تیراندازی بر عهده فرمانده گروه مأموران مراقب می­باشد. ماده 3- در شرایطی که رعایت ترتیبات، موجب متواری­ شدن بازداشتی یا زندانی می­شود، مأموران مجاز به استفاده از سلاح، بدون رعایت ترتیبات فوق می­باشند. ماده 4- به منظور پیشگیری و تقلیل حوادث پیش ­بینی نشده مسئولان ذیربط موظفند مأموران موضوع قانون بکارگیری سلاح توسط مأموران نیروهای مسلح در موارد ضروری مصوب 1373 را با قانون و آیین­نامه­های اجرایی آن حتماً آشنا نمایند. ماده 5- در کلیه­ی مواردی که مأمور یا مأموران مسلح در اجرای مأموریت خود اقدام به تیراندازی نموده و منجر به قتل یا جرح شده باشد اعم از این که شکایت از طریق یگان مربوط و یا شاکی خصوصی مطرح گردد، سازمان مربوط موظف است همراه با گزارش جامعه خود در خصوص اقدامات مأمور یا مأموران عمل­کننده نظریه­ی هیأت کارشناسی مرکب از نمایندگان حفاظت اطلاعات، بازرسی، حقوقی و یگان مربوط اخذ و به مرجع قضایی رسیدگی کننده ارسال نمایند. هیأت مزبور مکلف است با بررسی دقیق موضوع، نظریه­ی خود را مبنی بر انطباق یا عدم انطباق اقدام مأمور یا مأموران در بکارگیری سلاح با مقررات مربوط اعلام نماید.» طبق ماده 2 آیین­نامه فوق شرایطی برای تیراندازی به ­سوی زندانی یا بازداشتی لازم است: 1- تیراندازی حتی­الامکان به وسیله­ی مأمور انتظامی مراقب زندانی یا بازداشتی باشد. این شرط از صدر ماده 2 آیین­نامه که عبارت مأموران ذیر­بط را به کاربرده و همچنین از صدر ماده 3 قانون بکارگیری سلاح که مأموران انتظامی را برای تیراندازی صالح دانسته، برداشت می­شود. البته در صورتی­ که مأمور مراقب در حین تعقیب از سایر مأموران مسلح تقاضای کمک و مساعدت نماید یا شرایط به گونه­ای باشد که مساعدت سایر مأموران ضروری باشد آنان نیز می­توانند با رعایت سایر شرایط تیراندازی نمایند. 2- فرار متهم یا محکوم علیه باید شخصاً توسط مأمور مراقب مشاهده شود و به صرف اعلام سایرین، مأمور نمی­تواند از سلاح استفاده نماید. 3- مأمور مراقب ابتدا باید با بهره گرفتن از امکانات موجود نسبت به تعقیب و دستگیری فرد فراری اقدام نماید. بنابراین به صرف فرار متهم یا محکوم، جواز استفاده از سلاح وجود ندارد و مأمور باید ابتدا به تعقیب متواری بپردازد (رعایت اصل ضرورت). 4- مأمور مراقب باید با صدای بلند و رسا سه مرتبه به فرد یا افراد متواری ایست بدهد، اگر اقدام مأمور یا مأمورین در تعقیب و دستگیری متهم یا محکوم فراری بی­نتیجه ماند ابتدا مأمور مراقب مکلف است با صدای بلند به گونه­ای که فرد متواری نوعاً متوجه شود سه مرتبه ایست بدهد (رعایت قاعده تحذیر). 5- مأمور مراقب باید با رعایت اطراف و جوانب به نحوی که به دیگران آسیب نرسد اقدام به شلیک هوایی یا اخطار نماید. مرحله­ی بعد از ایست دادن، تیراندازی هوایی است. عرفاً گفته می­شود که مأمور باید سه تیر هوایی شلیک کند که معمولاً این تیرها مشقی هستند چون که اگر فشنگ جنگی باشد همیشه شلیک هوایی بی­خطر نیست. 6- در صورتی­ که اقدامات مراحل قبلی اثر بخش نباشد مأمور می ­تواند فرد فراری را از ناحیه­ی کمربه­پایین مورد هدف قرار دهد. در اکثر مواقع در مرحله­ی ایست یا تیراندازی هوایی متهم یا محکوم تسلیم می­شود و جان خود را بر آزادی ترجیح دهد. اگر باز هم تسلیم نشود و یا اینکه شرایط به گونه­ای باشد که امکان اجرای مراحل قبل ممکن نباشد نوبت به تیراندازی به طرف متهم یا محکوم می­رسد و با توجه به اینکه هدف از تیراندازی، دستگیری فرد فراری است لذا مأمورین مراقب باید به سوی پاهای فرد متواری تیراندازی نمایند تا وی را مجروح و متوقف کنند (رعایت اصل تناسب). 7- اگر با اجرای مراحل قبل باز هم فرد فراری متوقف نشد و یا در عمل امکان اجرای مراحل قبلی وجود نداشت نوبت به تیراندازی کمربه­بالا می­رسد. تیراندازی کمربه­بالا که قانون درمورد آن احتیاط فراوان نموده و به ­عنوان آخرین راهکار در آخرین مرحله از تیراندازی به آن مجوز داده، ممکن است در اکثر موارد سبب قتل فرد شود. فرد متهم یا محکوم ممکن است به اتهام سبکی مثل توهین و یا اتهام سنگین محاربه و قتل عمد و یا در اجرای ماده 2 قانون نحوه اجرای محکومیت­های مالی در بازداشتگاه و یا زندان باشد و در صورت فرار از بازداشتگاه یا زندان، صرف­نظر از نوع اتهام و میزان محکومیت آنان، برابر بند 5 ماده 3 قانون بکارگیری  سلاح و آیین­نامه مربوط به آن، مأمورین با رعایت سایر شرایط، جواز استفاده از سلاح و شلیک به سوی فرد فراری جهت متوقف ساختن وی را دارند. در این خصوص، قانونگذار تفاوتی بین متهمین و محکومین جرایم خفیف و شدید و همچنین محکومین مالی و غیرمالی نگذاشته است. که متأسفانه این نقص قانونی منجر به بی­ عدالتی خواهد شد. برای پیشگیری از این خلأ قانونی می­توان با مطلع­کردن مأمور مراقب از اتهام بازداشتی و یا محکومیت محکوم اجازه­ی تیراندازی برای جرایم کم ­اهمیت را بسیار محدود کرد. 8- طبق تبصره دو ماده2 آیین­نامه در صورتی­که فرار با بهره گرفتن از وسایل نقلیه انجام گیرد مأموران موظفند برابر ماده 6 قانون بکارگیری سلاح اقدام نمایند که در مباحث آتی به شرح آن خواهیم پرداخت. 9- به استناد تبصره چهار ماده 2 آیین­نامه در صورتی­که نقل و انتقال افراد زندانی یا بازداشتی توسط گروهی از مأمورین صورت گیرد، تشخیص تیراندازی بر عهده­ فرمانده گروه مأمورین مراقب می­باشد. اگر فرد متهم در غیر از بازداشتگاه یا زندان در جای دیگری مانند محل تحت نظر، نگهداری شود و از محل تحت نظر فرار کند به ­نظر می­رسد که احکام قانونی فرار از بازداشتگاه و زندان حاکم نباشد و در صورت فرار از تحت­نظرگاه، مأمورین نمی­توانند برای دستگیری متهم اقدام به تیراندازی نمایند، زیرا بازداشتگاه و زندان و تحت نظر، تعاریفی دارند که از قرار ذیل است: 1- بازداشتگاه:

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...