استاد راهنما:
 

دکتر محمد حسن رستمی
 

 استادان مشاور:
 

حجه‌الاسلام و المسلمین حسن نقی‌زاده
 

دکتر سید محمد امام‌زاده
 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

فهرست مطالب:
کلیات. 10
1- تعریف مسأله و تبیین موضوع. 10
2- ضرورت تحقیق و هدف 12
3- پرسش‌های اساسی تحقیق. 12
4- فرضیه‌ها یا پاسخ‌های احتمالی تحقیق 13
5- پیشینه تحقیق. 14
6- جنبه جدید بودن و نوآوری طرح 17
7- روش انجام تحقیق 17
8- ساختار و بدنه اصلی تحقیق 18
تعاریف 18
1- مبانی تفسیر قرآن. 18
2- مفهوم استنباط 19
3- تمثیل. 20
4- سنت‏ها‌‏ی الهی. 21
5- قصه. 22
فصل اول: مبانی عمومی در استنباط از قرآن و مبانی تخصصی در استنباط کلامی از قصص قرآن
1-1- مبانی عام یا پیش فرضهای استنباط از قرآن 25
1-1-1- نص و قرائت واحد قرآن 25
1-1-2- قابل فهم بودن قرآن و جواز تفسیر آن. 28
1-1-3- حجیت ظواهر قرآن 30
1-1-3-1- تعریف حجت و معنای حجیت در علم اصول 31
1-1-3-2- ظاهر و نص. 31
1-1-3-3- دلیل حجیّت ظواهر. 32
1-1-4- ساختار چند معنایی قرآن کریم 33
1-1-5- انسجام و پیوستگی آیات قرآن کریم 34
1-1-5-1- ادله قرآنی 35
1-1-5-1-1- آیه نفی اختلاف در قرآن 35
1-1-5-1-2- آیه «اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدیثِ کِتاباً مُتَشابِهاً مَثانِیَ». 36
1-1-5-1-3- طبقه بندی آیات محکم و آیات متشابه. 37
1-1-5-2- ادله روایی 37
1-1-6- جاودانگی قرآن کریم 38
1-1-6-1- ادله قرآنی 39
1-1-6-1-1- آیات جهان‏شمولی قرآن 39
1-1-6-1-2- انطباق بر فطرت 40
1-1-6-2- ادله روایی 40
1-2- مبانی خاص یا پیش فرضهای استنباط کلامی از قصص قرآن. 41
1-2-1- حقانیت قصص قرآن 41
1-2-1-1- پیشینه غیرحقیقی دانستن قصص قرآن 43
1-2-1-2- نقد و بررسى‏ غیر حقیقی دانستن قصص قرآن 46
1-2-1-3- آیات بیانگر حقانیت قصص قرآن 48
1-2-1-3-1- تصریح به حق بودن قصص قرآن. 48
1-2-1-3-2- تعبیر به نبأ. 49
1-2-1-3-3- تصریح به جزئیاتی چون موقعیت، زمان و مکان قصه 50
1-2-1-3-4- تأیید و یا عدم انکار تحقق برخی از قصص از ناحیه افراد مطلع 52
1-2-1-3-5- تصریح قرآن به تمثیل در موارد خاص. 55
1-2-1-4- شبهه اقتباس قصص قرآن از مصادر یهودی و نصرانی 58
1-2-2- هدفمند بودن قصص قرآن. 61
1-2-2-1- اغراض قصه گویی در قرآن 62
1-2-2-2- تبیین آموزه‌های امامت 64
1-2-3- ارتباط امامت با نبوت در عرصه وصایت، خلافت و وراثت . 66
1-2-3-1- ارتباط «خلافت» با «نبوت» و «امامت». 66
1-2-3-1-1- معنى ‏‏‏‏‏‏‏لغوی     66
1-2-3-1-2- معنى‏‏‏‏‏‏‏اصطلاحی. 68
1-2-1-3-3- کاربرد قرآنی. 69
1-2-3-2- جدا انگاری یا تفاوت مقام «امامت» از «نبوت» 73
1-2-3-3- ائمه وارثان انبیاء، اوصیاء و حجج الهی(ع) 76
1-2-3-3-1- معنی وارث بودن امام. 76
1-2-3-3-2- اهمیت به ارث بردن میراث انبیاء و اوصیاء الهی 77
1-2-3-3-2-1- ادله قرآنی. 77
1-2-3-3-2-2- ادله روایی 79
1-2-4- قصص قرآن نمایانگر سنت‌های الهی. 82
1-2-4-1- ویژگی‏ها‌‏ی سنت‏ها‌‏ی الهی 83
1-2-4-2- تجلی سنت‌های الهی در قصص قرآن. 84
1-2-4-2-1- عدم لیاقت ظالمان در تصدی امامت. 85
1-2-4-2-2- پذیرش اعمال متقین. 86
1-2-4-2-3- عطای اجر نیکوکاران 86
1-2-4-2-4- سرانجام منکران 86
1-2-4-3- گونه‌های بیان سنت‌های الهی در قصص قرآن. 87
1-2-4-3-1- تصریح 87
1-2-4-3-2- اشارات داستانی 88
1-2-4-4- هماهنگی محتوایی میان آیات قصص و آیات دیگر در بیان سنت‌های الهی 90
1-2-5- جریان یا ایستایی قصص قرآن تا روز قیامت. 92
1-2-5-1- جستاری در قاعده جری و تطبیق 93
1-2-5-2- جرى و تطبیق، رمز جاودانگى قرآن 96
1-2-5-3- جستاری در روایات «حذو النعل بالنعل». 98
1-2-5-3-1- مصادر اهل سنت 98
1-2-5-3-2- مصادر امامیه. 99
1-2-5-4- نمونه‌هایی از جاری بودن آیات قصص 101
فصل دوم: کارآمدی استنباط کلامی از قصص قرآن در باب امامت
2-1- ادله کارآمدی استدلال به قصص قرآن در موضوع امامت. 106
2-1-1- استناد کلامی به قصص قرآن در روایات پیامبر و ائمه اطهار(ع) 106
2-1-1-1- استناد کلامی به قصص قرآن در احادیث پیامبر اکرم(ص) 106
2-1-1-2- استناد کلامی به قصص قرآن در روایات ائمه اطهار(ع). 108
2-1-2- استنباط کلامی از قصص قرآن توسط اصحاب ائمه(ع) و تأیید ائمه(ع) 111
2-1-3- بکارگیری این شیوه توسط دانشمندان امامیه و اهل سنت 113
2-1-4- بیان غیر مستقیم و مستقیم مباحث امامت در آیات قصص و غیر قصص 115
2-1-5- جدایی ناپذیری قصص قرآن و سنتهای الهی. 117
2-1-6- ایستایی یا پایایی اصول اعتقادی ادیان الهی 117
2-2- گونه‌های ارتباط قصص قرآن با مباحث کلامی امامت 119
2-2-1- ارتباط تصریحی. 119
2-2-2- ارتباط اشاری. 121
2-2-3- ارتباط تأویلی. 122
2-2-3-1- آیه «بَقِیَّتُ اللَّهِ». 123
2-2-3-2- آیه «إِنَّ الْأَرْضَ لِلَّهِ یُورِثُها مَنْ یَشاءُ مِنْ عِبادِهِ». 125
2-2-3-3- آیه «فَبَدَّلَ الَّذینَ ظَلَمُوا». 126
2-2-3-4- آیه «وَ بِئْرٍ مُعَطَّلَهٍ وَ قَصْرٍ مَشیدٍ» 127
2-3- گونه‏های استدلال به قصص قرآن در مباحث کلامی امامت. 128
2-3-1- جواب نقضی. 128
2-3-2- جواب حلی. 129
2-3-3- مفهوم اولویت 130