در حدیث دیگر از رسول خدا واردشده است که اذا تزوج العبد فقد استکمل نصف الدین فلیتق الله فی النصف الباقی.[221] زمانی که بنده‌ای ازدواج کند به تحقیق نیمی از دین او کامل گشته‌ است، پس باید در نیم دیگر تقوا پیشه کند. زیرا غریزه جنسی نیرومندترین و سرکش‌ترین غرائز انسان است که به تنهایی با غرائز دیگر برابر است. انحراف این غریزه نیمی از دین و ایمان انسان را به خطر می‌اندازد.[222] در آیات قرآن مجید نیز به ازدواج سفارش شده است وازدواج را عامل از بین رفتن فقر می‌داند: و انکحو الایامی منکم و الصالحین من عبادکم و امائکم ان یکونوا فقراء یغنهم الله من فضله[223] مردان و زنان بی همسر خود را همسر دهید، همچنین غلامان و کنیزان صالح و درست کارتان را، اگر فقیر و تنگ دست باشند، خداوند متعال از فضل خود آنان را بی‌نیاز می‌سازد، خداوند گشایش دهنده و آگاه است. کلمه نکاح به معنی تزویج است وکلمه ایامی جمع ایم است به معنای پسر و دختر مجرد می‌باشد.[224] در این آیه خداوند وعده داده است که با ازدواج، وسعت رزق به آن‌ها داده می‌شود و با جمله والله واسع علیم تأکید کرده است که رزق هرفرد به دست خداوند است و او بر این امر قادر است.[225]

هدف ازدواج

بعد از اهمیت ازدواج این نکته به ذهن می‌آید که،‌ هدف از ازدواج چیست؟ که این قدر به ازدواج سفارش شده است. ما هدف ازدواج را از قرآن می‌پرسیم که قرآن هدف ازدواج را این‌گونه بیان کرده است: وَمِنْ آَیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّهً وَرَحْمَهً[226] و یکی از آیات او این است که برای شما از خودتان همسرانی خلق کرد تا بسوی آنان میل کنید و آرامش گیرید و بین شما موده و رحمه قرار گیرد. در این آیه هدف از ازدواج سکونت و آرامش ذکر شده است و این آرامش به این دلیل است که هر یک از دو جنس زن و مرد مکمل یک‌دیگرو باعث شکوفایی و نشاط وپرورش هم می‌باشند تا آن‌جا که به تنهایی ناقص هستند و طبیعی است که میان این دو موجود کامل‌کننده هم چنین جاذبه‌ای وجود داشته است.[227] خداوند برای این‌که این آرامش،‌ موقتی نباشد بلکه دائمی باشد بین زن و مرد مودّه و رحمه قرار داد. مودّه به معنای محبتی است که اثرش در مقام عمل ظاهر باشد و رحمت به معنای نوعی تأثیر نفسانی است که از مشاهده محرومیت محرومی که کمال ندارد و محتاج به رفع نقص است، در دل پدید می‌آید و صاحب دل را وادار می‌کند که در مقام برآید و او را از محرومیت نجات دهد و نقصش را رفع کند.[228] البته ناگفته نماند که سکونت و آرامش مهم‌ترین هدف ازدواج است که در این آیه بیان شده است و ازدواج اهداف دیگری نیز دارد که انسان آرامش حاصل از ازدواج، می‌تواند به آن دست پیدا کند.

1- نکاح

نکاح مصدر ثلاثی از ریشه نکح ینکح می‌باشد.[229] صاحب کتاب العین می‌گوید: نکح ینکح نکحاَ به معنی البضع می‌آید و نَکَحَ به معنی تزویج نیز گفته‌ شده‌است.[230] ابن عاشور نکاح را این‌گونه تعریف می‌کند: نکاح در کلام عرب حقیقت در عقد زن می‌باشد،‌بخاطر اینکه در این زمینه قرینه‌های زیادی وجود دارد، اما استعمال کردن آن در وطی کنایی است، برخی هم گفته‌اند، استعمال در وطی حقیقت است و در عقد مجاز است و عده ای معتقدند در هر دو استعمال حقیقی است این نظر بسیار ضعیف است.[231] معنای لغوی نکاح: لفظ نکاح از الفاظ مشترک می‌باشد یعنی لفظ واحد معناهای متعدد دارد. 1- نکاح بمعنی وطی است. جمعی از اهل لغت و نیز فقها نکاح را معنی وطی گرفته‌اند و به کار رفتن نکاح در معنی عقد را مجاز دانسته اند. 2- نکاح به معنی عقد:‌ راغب اصفهانی در مفردات می‌گوید، اصل نکاح برای عقد است و برای جماع استعاره آورده شده است. 3- نکاح به معنی غلبه (غالب شدن) 4- نکاح به معنی مقابله‌ دوچیز است،‌ نکاح در لغت به معنی تقابل، و در زبان عرب: هرگاه دو کوه در مقابل یکدیگر قرارگرفته باشد گفته می‌شود، تناکح الجبلان یعنی دو کوه در مقابل هم واقع شده‌اند. کلمه‌ی نکاح مجازا در عقد بکار می‌رود. بحث در مورد معنای نکاح از این جهت خیلی اهمیت دارد که معانی مختلف بار فقهی و حقوقی متفاوتی دارند. به عنوان نمونه در آیه لا تنکحوا مانکح آبائکم. (سوره نساء، آیه 22)