63   توجه و تمرکز1 مقدمه : همانگونه که ( پاشلر2 1998 ) اشاره کرد ، مدتهای مدیدی است که توجه برای روانشناسان یک چالش عمده بوده است . از نظر تاریخی در اوایل قرن بیستم مفهوم توجه با بی اعتباری همراه شد ، چون  رفتار گرایان  با  دید شک و  تردید به تمامی  فرایندهای  داخلی  می نگریستند . توجه بار دیگر با انتشار کتاب ادراک وبرقراری ارتباط 2 برادینت در سال 1958 بر سر زبانها افتاد وتاکنون مطرح بوده است.  توجه کارکردی متفاوت از هوشیاری داشته ، ولی به آن وابسته است . بنابراین امکان دارد درجات متنوعی از  توجه  با  هوشیاری کامل  همراه باشد ، اما همزمانی توجه وتمرکز کامل با هوشیاری کاهش یافته غیر ممکن است . توجه و آگاهی ، دو مقوله کاملا” متمایز از یکدیگر نیستند . توجه  به مشاهده عینی شخص ، شئی ، یا حادثه دیگری اشاره داشته ، در حالیکه آگاهی توصیف ذهنی وضعیتی است که در آن دریافت ها  صورت میگیرد (ویلیام جیمز، 1980 ) ، بین حالات  ” فعال ” و “منفعل” توجه تمایزی قائل شد . توجه در زمانی فعال است که بواسطه انتظارات یا اهداف فرد به روش از بالا  به پایین کنترل میشود. ولی در زمانی منفعل است که بواسطه محرک های خارجی ( چون یک صدای بلند ) به روش پایین به بالا کنترل میگردد. (کوریتاوشولمن3 ، 2002 ). تمرکز،  بر تداوم توجه برای یک دوره زمانی مشخص دلالت دارد . برای مثال در همین لحظه ای که شما در حال خواندن هستید ، توجه ارادی ( فعال ) رخ داده است . توجه غیر ارادی ( منفعل ) معطوف شدن توجه به صدای بلند ترمز ماشین در خیابان مجاور خانه شما است. ( شاهسوند و لواسانی 1378) . میزان توجه برحسب موضوع مورد توجه تفاوت میکند ، هرچه میزان نوجه ارادی بیشتر باشد،  احتمالا” توجه غیر ارادی کمتر خواهد بود. همراه با توجه غیر ارادی ، نوعی تمرکز واضح وجود داردکه موجب هدایت گرایش تعیین کننده تفکر میشود. ( شاهسوند و لواسانی 1378) . ________________________________

1. Attention 2..Bashler 3..K.Sholman