اعتبار داده پیام

ماده ۶ قانون تجارت الکترونیکی مصوب ۱۷/۱۰/۱۳۸۲ نوشته الکترونیکی یا داده پیام را در حکم «نوشته» ی سنتی قرار داده است. به موجب بند (ی) ماده ۲ قانون مزبور: «امضای الکترونیکی عبارت از هر نوع علامت منضم شده یا به نحو منطقی متصل شده به داده پیام است که برای شناسایی امضاءکننده‌ی داده‌ی پیام مورد استفاده قرار می‌گیرد». بنابراین در فضای الکترونیکی که نوشته‌ها صورت مادی ندارند و تبادل اطلاعات در محیطی مجازی صورت گرفته است، هر علامتی که شناسایی امضاءکننده‌ی داده‌ی پیام را امکان پذیر نماید امضای الکترونیکی شمرده می‌شود (مانند شماره‌ رمزی که مشتری بانک برای استفاده از دستگاه خودپرداز بانک، پس از وارد کردن کارت خود به دستگاه می‌دهد و به داده‌ی پیام یعنی درخواست برداشت وجهی از حساب، متصل است).

در ماده ۱۰ همان قانون امضای الکترونیکی مطمئن تعریف شده است. به موجب ماده ۷ آن: «هرگاه قانون، وجود امضاء را لازم بداند امضای الکترونیکی مکفی است»؛ البته هرگاه نوشته‌ی مورد نظر الکترونیکی باشد.

و نیز در ماده ۱۲ آن آمده است: «اسناد و ادله‌ی اثبات دعوی ممکن است به صورت داده پیام بوده و در هیچ محکمه یا اداره‌ی دولتی نمی‌توان بر اساس قواعد ادله‌ی موجود، ارزش اثباتی داده پیام را صرفاً به دلیل شکل و قالب آن رد کرد».

مبحث پنجم- اسناد و فناوری اطلاعات

کلیه طرق جدید در زمینه جمع آوری اطلاعات با بهره گرفتن از میکروفیلم بایگانی اطلاعات کامپیوتری، دیسک ویدیویی، کارت‌های مغناطیسی و میکروفیلم حاصل از اردیناتور کامپیوتر و غیره، به شرطی که بتوان نسخه‌های ملموس از آنها بدست آورد دارای قدرت اثباتی اسناد عادی مربوط می‌باشند. نظریه شماره ۵۲۹۴/۷ مورخ ۱۰/۴/۱۳۷۸ اداره‌ی حقوقی قوه‌ی قضائیه در مورد نوشته تلقی شدن اطلاعات موجود در حافظه و ضبط شده در دیسک‌های کامپیوتری می‌گوید: «آنچه در حافظه و دیسک‌های کامپیوتری ضبط یا به عبارت دیگر نوشته شده است و در مواردی نیز می‌توان آن را عیناً روی صفحه مانیتور نمایان و یا توسط دستگاه چاپگر روی کاغذ منعکس نمود، از قبیل صورت حساب‌های بانکی و یا قبض‌های عوارض نوسازی و آب و برق و تلفن و پاسخ به استعلامات ثبتی و غیره، بر فرض که در سند محسوب نمودن آنها تردید داشته باشیم که این خود از نظر حقوقی قابل تأمل و بررسی است ولی به هر حال و مسلماً در نوشته محسوب نمودن آن تردیدی نیست چون نوشته تنها منحصر به آنچه دست‌نویس است نمی‌باشد، بلکه آنچه با ماشین تحریر هم نوشته می‌شود، نوشته محسوب می‌شود. بنابراین با توجه به مراتب مذکور آنچه در حافظه رایانه ضبط و به عبارت دیگر نوشته شده است، حداقل از مصادیق نوشته مذکور در ماده ۵۲۳ ق.م.ا محسوب و نتیجتاً اگر کسی به قصد تقلب و اضرار به غیر، به نحوی که در ماده مذکور مقرر است، دخل و تصرف در نوشته مذکور بنماید، عمل او از مصادیق جعل و تزویر محسوب می‌شود».

electronic signature -[1]

- شمس، عبدالله، همان، ص ۱۵۲.

- دیانی، عبدالرسول، همان، ص ۴۵، به نقل از مجموعه قانون مجازات اسلامی از انتشارات معاونت پژوهش، تدوین و تنقیح قوانین و مقررات، تابستان ۱۳۸۰.