حرمت رضاعی

در این گفتار به بررسی اختلافات امامیه و حنفیه در مبحث شرایط ایجاد حرمت رضایی پداخته می‌شود.

ا: لبن حاصل ناشی از وطی شرعی یا غیر شرعی؟

مذهب حنفیه معتقد است که مکیدن شیر زن، جهت نشر حرمت، مطلق است. بنابراین این مطلب که شیر زن حاصل از نکاح شرعی باشد و یا حاصل از وطی به شبهه و یا حاصل از زنا، اشکالی در جهت نشر حرمت به وجود نمی‌آورد.[1]

اما مذهب امامیه نشر حرمت را فقط از طریق مکیدن شیر حاصل از نکاح شرعی می‌داند. ایشان برای مکیدن شیر ناشی از زنا در جهت نشر حرمت، وجهی قائل نیستند.[2]

بند اول ماده ۱۰۴۶ قانون مدنی نیز بر این موضوع تاکید دارد.

ب: شرط مکیدن شیر

بین دو مذهب اختلاف است بین اینکه آیا شرط است شیر از طریق مکیدن به PESTAN(به خاطر محدودیت سایت در درج بعضی کلمات ، این کلمه به صورت فینگیلیش درج شده ولی در فایل اصلی پایان نامه کلمه به صورت فارسی نوشته شده است) برسد، و یا اینکه به هر طریقی به شکم طفل برسد، در نشر حرمت کفایت می‌کند.

حنفیه صرف رسیدن شیر به دهان و شکم طفل را موجب نشر حرمت می‌دانند.[3]

ولی امامیه یکی از شرایط نشر حرمت را ارضاع طفل از طریق مکیدن، می‌‌دانند.[4]

بند دوم ماده ۱۰۴۶ قانون مدنی نیز موید این موضوع است.

ج: میزان لبن

در مورد مقداری از نوشیدن شیر که موجب نشر حرمت می‌شود، امامیه شروطی را قائل هستند. از جمله اینکه در دو سال اول زندگی باشد، تعداد ۱۰ یا ۱۵ بار متوالی باشد، استخوان محکم کند و یا گوشت برویاند، و مواردی از این قبیل.[5]

بند سوم ماده ۱۰۴۶ قانون مدنی طفل لااقل یک شبانه روز و یا 15 دفعه متوالی شیر کامل خورده باشد بدون اینکه در بین غذای دیگر یا شیر زن دیگر را بخورد.

ولی در فقه حنفی صرف مکیدن شیر جهت نشر حرمت کفایت می‌کند و میزان خاصی برای آن قائل نیستند.[6]

[1] لا فرق بین أن تکون المرأه بکرا، أو ثیّبا، و لا بین أن تکون متزوجه، أو غیر متزوجه متى کان لها لبن یشربه الرضیع.همان، ص۳۱۷.

[2] بحیث یکون اللبن من حملها ذلک عن نکاح أو وطء صحیح بالعقد أو الملک أو التحلیل أو شبهه فلا حکم للبن البهیمه أی غیر الآدمیه عندنا و عند أکثر أهل العلم. فاضل هندى، محمد بن حسن، کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام، 11 ج، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم - ایران، اول، 1416 ه‍ ق، ج۷، ص۱۲۸.

[3] ولا فرق بین أن یصل اللبن إلى الجوف من طریق الفم بمص الثدی أو بصبه فی حلقه أو إدخاله من أنفه، فمتى وصل اللبن إلى معده الطفل أثناء مده الحولین المذکورین بالشروط الآتیه کان رضاعاً شرعیاً علیه التحریم الآتی بیانه. جزیری، عبدالرحمن، الفقه علی المذاهب الاربعه، ج۴، ص۲۲۶.

[4] یشترط أن یمتص الرضیع اللبن من الثدی. مغنیه، محمد جواد، الفقه على المذاهب الخمسه، ج۲، ص۳۱۷.

[5] نجفی، محمد حسن، جواهرالکلام فی شرح شرایع الاسلام، ج۲۹، ص۲۶۹.

[6] أما الحنفیه. والمالکیه فإنهم خالفوا هذا ولم یشترطوا عدداً، بل قالوا: کل ما وصل إلى جوف الصبی من لبن المرضعه ولو قلیلاً یوجب التحریم، وقد عرفت اختلافهم فی التفصیل المتقدم. جزیری، عبدالرحمن، الفقه علی المذاهب الاربعه، ج۴، ص۲۲۸.