چنان‌که پیش‌تر آمد، ثبت دستاوردهای ذهنی یا بهره‌برداری از حقوق انحصاری ناشی از مالکیت فکری، همچنان که گاه با منافع عموم جامعه در تعارض قرار می‌گیرد، به طور خاص نیز ممکن است با حقوق کودکان مغایر باشد. همانطور که می‌دانیم، کودکان وجود آسیب‌پذیر و روح بسیار حساسی دارند که همین مسأله، حمایت ویژه از حقوق آنان را در موقعیت‌های مختلف ایجاب می‌کند. این امر در اسناد و اعلامیه‌های بین‌المللی مورد توجه قرار گرفته است. بند (2) ماده (25) اعلامیه جهانی حقوق بشر، کودکان را مستحق برخورداری از مراقبت‌ها و کمکهای ویژه می‌داند. همینطور در دیباچه کنوانسیون حقوق کودک می‌خوانیم: «با در نظر داشتن اینکه در اعلامیه حقوق کودک ژنو مصوب 1924، لزوم مراقبت‌های ویژه از کودک بیان شده است و در 20 نوامبر 1959، در اعلامیه حقوق کودک، مجمع عمومی به تصویب رسیده است و در اعلامیه جهانی حقوق بشر و در میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی (مخصوصاً درمواد (23) و (24)) و در کنوانسیون بین‌المللی حقوق اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی… »؛ تمام این مطالب مؤید این معناست که باید از کودکان حمایتی بیش از آنچه از دیگر افراد به عمل می‌آید انجام داد؛ حمایتی که تا حد امکان، جلوی هرگونه تجاوز و تعرض به حقوق کودکان را بگیرد و از نشر و پخش و فروش بی‌ضابطه دستاوردهای فکری ممانعت به عمل آورد. با توجه به مطالبی که بیان شد، درمی‌یابیم که حمایت از حقوق کودکان در مواجهه با ثبت یا اعمال حقوق انحصاری ناشی از مالکیت فکری ضروری است. درست است که هر فرد مالک ماحصل تلاش و کار خویش است و حق دارد به نحو دلخواه از آن استفاده کند، اما این عدالت متجلی در اصل چهلم قانون اساسی را نباید فراموش کرد که: «هیچ کس نمی‌تواند اعمال حق خویش را وسیله اضرار به غیر یا تجاوز به منافع عمومی قرار دهد.» نویسنده یک نمایشنامه یا یک رمان کودکانه، خالق یک اثر نقاشی، سراینده یک قطعه شعر یا پدیدآورنده یک اثر موسیقی، همگی از حق انحصاری نشر و پخش و عرضه اثر خود برخوردارند. اما این بدان معنا نیست که آنان باید حق داشته باشند در آثار خود هر درجه‌ای از خشونت، مطالب مربوط به مسائل جنسی و اشکال و صور مروج هرزگی و بی بند و باری را بازگو کرده یا به تصویر بکشند. احساس لزوم چنین محدودیتی، حتی در جوامع غربی باعث تصویب قوانینی شده که از آن جمله می‌توان به قانون عفاف ارتباطات آمریکا اشاره کرد. همینطور نمی‌توان به مخترع وسایل بازی کودکان حق داد که در صورت ابداع وسیله‌ای که با توجه به سن کودک برای او مضر است، انتظار ثبت آن وسیله را داشته باشد؛ یا اینکه یک طرح صنعتی فریبنده برای کودکان را به‌طور عادی واجد شرایط ثبت قلمداد نمود. همه ما می‌دانیم که نمایش خشونت در فیلم‌ها یا ابتذال در نقاشی‌ها یا داستان‌های کودکانه، به دلیل توالی فاسدی مانند خشن شدن روحیه یا بلوغ زودرس در کودکان، چقدر می‌تواند برای خانواده‌ها و جامعه زیان‌بار باشد. از سویی، هیچ‌یک از ما چهره پر از درد کودکان معصومی را که به دلیل شباهت ظروف حاوی مایع لوله‌بازکن با شربت یا آبمیوه، آن را سر کشیده بودند و دستگاه گوارشی آنان به طور کامل از بین رفته بود، فراموش نمی‌کنیم. همین مطالب، یعنی اهمیت فراوان رعایت حقوق و مصالح کودک و نیز مغفول ماندن این حوزه به‌خصوص در حقوق داخلی، بهانه و انگیزه‌ای شد که این موضوع را برای پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد خود در رشته حقوق مالکیت فکری برگزینم. اما خود می‌دانم که این کار بر خلاف ظاهر، خیلی هم ساده نیست. چرا که در حقوق ایران، کمتر از این جهت به حقوق کودک نگریسته شده و اغلب مقالاتی و کتبی هم که وجود دارند، بیشتر به سلامت جسمانی کودکان و نیز حقوق مدنی آنان توجه دارند تا مسأله تربیت و رشد معنوی و فکری؛ اما در این راه ناامید هم نیستم؛ چرا که گنجینه قوانین مالکیت فکری کشورهای مختلف جهان و کتب و مقالات نوشته‌شده در زمینه حقوق معنوی کودک را در اختیار دارم و نیز از راهنمایی اساتیدی برخوردارم که عمر علمی خود را در راه تحقیق و تألیف در حوزه‌های مختلف حقوق مالکیت فکری صرف کرده‌اند. بنابراین، امکان تعارض حقوق ناشی از مالکیت فکری با حقوق کودکان در زمینه‌های مختلف، ضرورت انجام یک پژوهش جامع در این زمینه را توجیه می‌کند؛ پژوهشی که با بررسی دقیق ابعاد مختلف نقاط تلاقی این دو حق، ابهامات موجود در این زمینه را تا حدی برطرف کند و در صورت مشاهده کاستی در قوانین مربوط، پیشنهادهای لازم برای تصویب قوانین جدید یا اصلاح قوانین موجود در این زمینه ارائه نماید.   1-3- اهداف تحقیق: 1- تبیین ابعاد تعارضات میان حقوق ناشی از مالکیت فکری و حقوق کودک در دو حوزه حقوق مالکیت ادبی و حقوق مالکیت صنعتی 2- گشودن راهی به سوی حمایت بیشتر از حقوق کودکان به عنوان طرف ضعیف‌تر در این معادله حقوقی   1-4- سؤالات تحقیق: 1- حقوق کودک چه تأثیری بر قابلیت حمایت و اعمال حقوق انحصاری ناشی از مالکیت ادبی و هنری در حقوق ایران و دیگر کشورها دارد؟ 2- حقوق کودک چه تأثیری بر حمایت از تولیدات فکری افراد در حوزه حقوق مالکیت صنعتی (اعتبار ثبت) در نظام حقوقی ایران و دیگر کشورها دارد؟ در همین‌جا باید ذکر شود که قصد داشتم بحث حمایت از دستاوردهای فکری کودکان را به‌عنوان بخشی از این کار تحقیقی ارائه کنم، لکن به دلیل طولانی شدن فصول اصلی پژوهش و کمبود وقت از انجام آن صرف‌نظر کردم. امیدوارم چنانچه توفیقی حاصل شود، این بحث را در قالب دیگری پیگیری کرده و تقدیم نمایم.   1-5- فرضیه‌ها/ پیش‌فرض‌ها 1- هرچند بر اساس اصل آزادی عقیده و بیان (موضوع اصول (23) و (24)ق. ا.)، تولیدکنندگان آثار مورد حمایت حقوق مالکیت فکری حق دارند که آزادانه به بیان و نشر افکار خویش بپردازند، لکن اعمال این آزادی وقتی در تضاد با حقوق کودک قرار می‌گیرد، می‌تواند محدود شود؛ حداقل اینکه می‌توان پدیدآورندگان این‌گونه آثار را ملزم نمود در آثار مضر برای کودکان، هشدارهای لازم را درج نمایند. 2- حقوق کودکان به عنوان بخشی از جامعه، البته با ملاحظات مربوط به حساسیت‌های طبیعی و ظرافت‌های روحی و جسمی دوران کودکی، مورد حمایت است و چون موازینی مثل اخلاق حسنه و نظم عمومی به فراخور موقعیت تفسیر می‌شوند، اختراعات یا دیگر محصولات فکری مضر به حال کودکان و مغایر با حقوق آنان، می‌تواند بسته به شرایط، مصداق تعرض به موازین شرع، نظم عمومی و اخلاق حسنه و ثبت آن ممنوع باشد.   1-6- مواد و روش انجام تحقیق تحقیق حاضر مبتنی بر روش تحلیلی و توصیفی است؛ بدین ترتیب که ابتدا حقوق کودک مورد توصیف قرار گرفته و سپس این حقوق در پرتو قواعد حقوقی از جمله قاعده منع سوءاستفاده از حق و لزوم حفظ نظم عمومی، در حالت تضاد با صور مختلف حقوق انحصاری ناشی از مالکیت فکری تحلیل می‌شود. بدین منظور، ابتدا کتب و مقالات فارسی و انگلیسی جمع‌آوری و مطالعه شده و سپس نتایج منعکس و تحلیل شده و در نهایت یافته‌های تحقیق به‌همراه برخی پیشنهادات ارائه می‌گردد.   1-7- جنبه جدید بودن و نوآوری تمرکز پژوهش‌های انجام‌شده مرتبط با این موضوع، بیشتر پیرامون حقوق کودک در حالت کلی و بدون قید آن بوده و محققان تا کنون از منظر تعارض با حقوق مالکیت فکری، به حقوق کودک نپرداخته‌اند. دو مورد از این پژوهش‌های مرتبط عبارتند از: