3) مشترک. حق الله چند نوع است: 1) آنچه مربوط به معاملات است. 2) آنچه مربوط به عبادات است. 3) آنچه مربوط به همنوعان است. منکرهای عبادات از قبیل اینکه کسی بخواهد بدعتی را در دین مرتکب شود و عبادتی بر خلاف آنچه در شرع آمده است انجام بدهد، یا در اوصاف آن تغییر ایجاد کند، در این صورت ها است که محتسب حق دارد با این منکر مخالفت کند و در صورت لجاجت افراد او را کیفر دهد.  اما حق ندارد کسی را در ماه رمضان به صرف اینکه روزه خود را افطار کرده است کیفر دهد. زیرا شاید مریض و یا مسافر باشد. نهی از ممنوعات: آنچه که مربوط به ممنوعات است عبارت از این است که مردم را از آنچه که جای شک و تردید است و کناه اتهام دارد، باز دارد. پیامبر خدا(ص) فرموده است: «دع ما یربیک الی ما لا یربیک»(ابن خزیمه، ج1، ص 116) آنچه را به تردیدت می افکند به سوی آنچه فورا به تردید نیفکند واگذار. البته بازداشتن شخص درچنین وضعیتی باید بر پایه نشانه ها باشد. البته اینها ممنوعاتی بود که آشکارا انجام می شود. اما آن دسته از ممنوعاتی که پنهانی انجام می شود. محتسب نه حق دارد در باره آن تجسس کند ونه حق دارد از بیم اینکه آنها را پنهانی انجام دهد پرده ها را بدرد. پیامبر اکرم(ص) در این باره می فرماید: « من اتی من هذه القاذورات فلستشهد بستر الله فانه من یبد لها صفحته نقم حد الله تعالی علیه » , هرکه چیزی  از این آلودگی ها را انجام دهد به همان که خدایش پوشیده داشته است پوشیده بدارد، چه اینکه هرکس چهره از آن بدکاری های خویش برایمان آشکار سازد، حد خدای تعالی را بر او جاری می کنیم.( الموطأ ، ج 10 ص 487)   2-7- مراتب امر به معروف و نهی از منکر برای امر به معروف و نهی از منکر، مراتبی است که اگر با عمل به مرتبه پایین‌تر، مقصود حاصل شود؛ عمل به مرتبهٔ بعدی جایز نیست و آن مراتب چنین است:

  • با معصیت کار طوری عمل شود که بفهمد به سبب انجام آن گناه با او اینگونه عمل می‌شود مثل اینکه از او روبرگرداند یا با چهره عبوس با او برخورد کند، یا با او رفت و آمد نکند.
  • امر و نهی با زبان؛ یعنی به کسی که واجبی را ترک کرده دستور دهد که واجب را به جا آورد و به گناهکار دستور دهد که گناه را ترک کند.
  • استفاده از زور، برای جلوگیری از منکر و برپایی واجب؛ یعنی زدن گناهکار (بنابر فتوای آیت الله خامنه‌ای مواردی که امر به معروف و نهی از منکر متوقف بر چیزی بیشتر از امر و نهی زبانی باشد، اگر در سرزمینی باشد که دارای نظام و حکومت اسلامی است و به این فریضه اسلامی اهمیت داده می‏شود، احتیاج به اذن حاکم و مسئولین ذیربط و پلیس محلی و دادگاههای صالح دارد. (خامنه ای ، 1383، ص 232)
موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...