آنچه در حوزه امر به معروف و نهی از منکر و در محدود شناخت آمر و ناهی، باید مورد کنکاش قرار داشته باشد، این است که گاه به فردی که عمل نادرستی انجام می­دهد، پیشنهاد انجام کار دیگری بدهند، چرا که با راهنمایی کردن افراد برای شکوفایی استعدادهای خود در راه درست و تشویق آنان، می­توان از هدر رفتن استعداد و عمر آنان، در کارهایی که شایسته نیست، پیش­گیری کرد.

  1. شیوه تخلیه روحی – روانی

برخی افراد که به رفتارهای نابهنجار گرایش دارند، از جامعه (خانه، مدرسه، محیط) طرد می­شوند، جای برخوردهای عاطفی و تربیت دینی، در زندگی این اشخاص، خالی است و یا حضور کم رنگی از آن را می­توان مشاهده کرد، معمولاً به این افراد و رفتار و گفتار آنان بی توجهی شده است، از این رو عقده­ای بزرگ، بر روح آنان سایه انداخته و رنجی ریشه­دار با آنان، همراه گردیده است. چنین روح و روانی، در برابر مشکلات زندگی، بسیار شکننده می­شود و یا احساس شکست می­ کند، از این رو به برخی اعمال نادرست روی می­آورد، تا آن احساس تلخ را بپوشاند. لیکن وقت گذاشتن و گوش دادن به سخنان آنان، تا حد زیادی آنان را آرام می­ کند و به تعبیر خود آنان؛ با بیان کردن این درد دلها سبک می­شوند و احساس راحتی  می­ کنند. لذا لازم است آمر و ناهی در برابر این افراد با حلم و بردباری، زمینه­ای برای گفت و گو، فراهم سازد و با ایجاد اعتماد، به اصلاح رفتار آنان بپردازد(بوزان،1388،انتشارات مطالعات راهبردی، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی)

  1. شیوه استناد به الگوها

در هر جامعه­ای، الگوهایی شایسته، در حوزه­های مختلف وجود دارد. در موارد بسیاری، برای اصلاح رفتار افراد، استناد به این الگوها، سودمند و کارساز است. پروردگار متعال پیامبران(ص) و نیز پیشوایان معصوم(ع) را الگو و اسوه مردم قرار داده است.

  1. شیوه تنظیم روابط

در این شیوه گاهی با ایجاد ارتباط با مخاطب و یا کم و زیاد کردن ارتباط، هدف از امر به معروف و نهی از منکر میسر می­گردد(نراقی،ملا احمد،1365) این مرحله، از ایجاد ارتباط ، آغاز و به مراحل توسعه و گسترش آن می­رسد. آمر و ناهی، گاهی تشخیص می­دهد در صورتی که با مخاطبان خود، طرح دوستی و رفاقت بریزد و این دوستی را تداوم و توسعه دهد، می ­تواند آنها را به انجام معروف­ها وادار و یا از انجام منکرها باز دارد. این شیوه در بسیاری موارد، اثربخش می­باشد. بزرگان بشریت، از این شیوه برای هدایت انسان و دعوت به توحید و خیر و نیکی، بهره فراوان گرفته­اند. نوع دیگر از تنظیم رابطه، محدودسازی آن با مخاطب است، به این معنا که آمر و ناهی، با فرد یا افرادی دوستی یا پیوند خویشاوندی دارد و با آنان رفت و آمد می­ کند، برخی از آنان، نسبت به انجام معروف­ها سهل­انگارند (مثلاً خمس مال خود را نمی­دهند یا نماز نمی­خوانند) و برخی دیگر پاره­ای از منکرها را انجام می­ دهند (مثلاً دروغ می­گویند، عیب­جویی می­ کنند و یا…) اگر آمر وناهی، احتمال دهد که امر ونهی زبانی او تاثیرگذار است، باید آنان را امر به معروف و نهی از منکر کند. اما اگر گفتن را کارساز نمی­داند، ولی کم کردن رابطه را موثر می­داند، باید از این شیوه استفاده کند و رفت و آمدهای خود را با آنان کمتر نماید. این روش نیز در مخاطب، آثار تربیتی مثبتی بر جای می­نهد و او را نسبت به خطاها و اشتباهات خود، آگاه می­سازد گاهی، مخاطب یا مخاطبان، که معروف را ترک کرده­اند و یا به منکر روی آورده­اند. نه امر و نهی زبانی را پذیرا هستند و نه با توسعه روابط، به راه می­آیند و نه از محدودسازی ارتباط هراسی به خود می­ دهند! در این صورت، اگر مسأله خانواده­ای است، در درون خانه و اگر اجتماعی است، در جامعه باید با آن فرد یا افراد، روابط خود را قطع نمایند و به تعبیری دیگر، آنان را از برکت و نعمت نشست و برخاست و معاشرت و گفت و گو محروم سازند، تا به خود آیند و از خطای خود دست بردارند. «دور کن هم خویش و هم بیگانه را» نکته: اگر مسلمانان، نسبت به ارزش­های الهی و انسان­ساز، احساس مسئولیت کنند، افراد بی بند و بار در اقلیت قرار خواهند گرفت و با روش­هایی که گفته شد، می­توان به اصلاح آنان اقدام کرد.

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...