هزینه­ های دیگر که در مقایسه با این همه هزینه و تلفات و شهید و جانباز، ریختن معتادین غیرقابل اصلاح و درمان به دریا، روشی بسیار مناسب جهت مبارزه جدی و ریشه­کن کردن اعتیاد در کشور است. علاوه ما در حال گذر از مواد سنتی به صنعتی هستیم. مواد روانگردان جدید مثل شیشه، اشک و … که در سال­های گذشته، مواد  تشکیل­دهنده این مواد، ممنوعیتی نداشته که اگر مقابله و برخورد جدی با پدیده اعتیاد صورت نگیرد، معضل عظیمی دامنگیر کشور می­شود. می­بینیم کامیون مواد مخدر از مرز شرق وارد کشور می­شود و تا تهران راحت پیش می­رود. در تهران بیخ گوش رئیس قوه قضائیه و دیگر مسئولین مبارزه با مواد مخدر با یک تن مواد مخدر دستگیر می­شود. آیا این ضعف پرسنل نیروی انتظامی یا سهل­انگاری آنان هست یا نه؟ دستگاه­های دیگر به جز نیروی انتظامی چرا بی­مسئولیت هستند و به طور شفاف و واضح در پایان سال آمار و ارقام مشخص از کار خود در حوزه مبارزه با مواد مخدر اعلام نمی­کنند که مشخص شود کدام دستگاه کار مبارزه در اولویت اول و کدام دستگاه کار مبارزه در اولویت دهم آن­هاست و آیا سؤال و جواب و بازخواستی هم از این دستگاه­ها می­شود که در حوزه مبارزه با مواد مخدر چکار می­ کنند؟ یکی از دلایل قاچاق مواد مخدر و همچنین اعتیاد به مواد مخدر، فقر و بیکاری است. دولت در این زمینه چه اقداماتی انجام داده یا خواهد داد و چه برنامه خاصی در این خصوص دارد؟ در قانون کشور ما، بیشترین مجازات و شدت مجازات برای عرضه­کننده و فروشنده مواد مخدر می­باشد و مجازات کمتری برای معتادین و مصرف­ کنندگان اعمال می­شود، همیشه مظلوم، ظالم را به وجود می­آورد، یعنی تا مصرف ­کننده نباشد، موادفروش و قاچاقچی وجود ندارد که قانونگذاران باید در این خصوص، با اصلاح قوانینی بر شدت کیفر و مجازات معتادین و مصرف­ کنندگان مواد که باعث وجود این بازار قاچاق مواد مخدر شده ­اند، بیفزایند. مقایسه کنیم ضعف کشور ما چیست که نسبت به خیلی از کشورهای همسایه در زمینه مبارزه با مواد مخدر، عقب هستیم. مثلاً کشور ارمنستان و یا کشورهای عرب حوزه خلیج فارس که در همسایگی کشور ما قرار دارند، مواد مخدر و معتاد در این کشورها خیلی کم است؛ ولی متأسفانه در کشور ما حتی در زندان­ها که توسط پلیس و مأمورین دولت اداره می­شوند، مواد مخدر به راحتی از هر نوعی یافت می­شود. باید ببینیم ضعف و ایراد کار ما چیست؟ راهکارهای پیشنهادی: 1- عدم به کارگیری سرباز 5 ساله­ی با حقوق (پرسنل پیمانی 5 ساله). 2- استخدام پرسنل رسمی با آموزش کافی. 3- مهم­تر از همه، تأمین معیشت و نیازهای مالی پرسنل ناجا مثل مسکن، بن خواربار، حقوق مکفی به طوری که حقوق پرسنل مادون و پایین­ترین درجه در شرایط فعلی بالاتر از ماهیانه مبلغ دو میلیون تومان باشد. 4- پس از تأمین معیشت و مسکن و بالا بردن حقوق در صورت تخطی پرسنل (اخذ رشوه یا همکاری جهت رد و بدل کردن مواد و یا همکاری با قاچاقچیان و معتادین) اشد مجازات در نظر گرفته شود، حتی مجازات اعدام؛ البته به لحاظ داشتن حقوق مکفی و رعایت کامل بند 3 همین پیشنهاد. 5- استفاده از دستگاه­های الکترونیکی در تمام مبادی­های ورودی. مسأله دوم: مهار عرضه، یعنی مبارزه با تولید، توزیع، ترانزیت و فروش مواد مخدر است. ما حدود 1000 کیلومتر مرز مشترک با کشور افغانستان که بزرگترین تولیدکننده مواد مخدر جهان است، داریم که اگر هر 200 متر یک پاسگاه مرزی داشته باشیم و با ایجاد موانع فیزیکی مثل حفر کانال، سیم خاردار، مین­گذاری، کنترل از طریق وسایل الکتریکی و دستگاه­های مداربسته، مرز تحت کنترل و زیرنظر باشد و علاوه با بررسی نقش عوامل طبیعی در هر منطقه از مرز و تجزیه و تحلیل آن قسمت و شناخت تهدیدات و مشکلات فراروی مرز، دست به راهکارهای عملی جهت رفع مشکلات و موانع آن منطقه جهت تحت کنترل درآوردن و نفوذناپذیری آن اقدام گردد، کاملاً از ورود کاروان­های مواد مخدر به کشور جلوگیری می­شود و می­توان مواد مخدر به کشور را به صفر و یا کمترین حد ممکن برساند. افغانستان علاوه بر تولید عمده تریاک جهان، 26% هروئین و 42% کوکائین جهان در این کشور تولید می­شود. نزدیک به 1 میلیون نفر به دلیل فقر و نبود شغل در کار کشت و تولید خشخاش فعالیت دارند. طرح سیاست دولت در مورد کنترل مطلوب مرزها از اهمیت بسزایی برخوردار است، مثل اینکه ما باغ یا ویلایی داشته باشیم که دیوار دور آن مخروبه و از امنیت نسبی خوبی برخوردار نباشد و سارقین به راحتی وارد باغ شوند، بعد در این جنگل بزرگ باغ، ما با مشقت بیشتر و هزینه چندبرابر و نیرویی بیشتر که راه فرار زیادی پیش­روی سارقین است به دنبال سارق یا سارقین بگردیم؛ ولی ما می­توانیم با هزینه کمتری در محکم و نفوذناپذیر کردن دیوار باغمان با امنیت بیشتر و خیال راحت­تر زندگی کنیم و دغدغه­ای درخصوص ورود سارقین نداشته باشیم. ورود مواد مخدر از مرزها به داخل کشورمان دقیقاً عین مثال فوق است که چنانچه راه ورود مواد از مرزهای کشور مسدود شود و تحت کنترل درآید، نیاز به این همه تلفات نیروی انسانی و هزینه­ های گزاف و تعقیب و گریز با قاچاقچیان را نداریم و حدود 85 تا 90% مشکل ورود مواد حل خواهد شد و تولیدات داخلی، چون افراد و جاهای محدودی هستند، راحت از طریق خودهمکاری مردم قابل شناسایی و برخورد هستند که همانگونه که عرض شد، دولت باید درخصوص کنترل مرزها اقدام فوری و جدی مثل حفر کانال، دیوارکشی، دوربین­های مداربسته، مین­گذاری و … انجام دهد.