3-اهتمام در صیانت و پیشگیری از ورود و توزیع و مصرف مواد مخدر و انواع روان گردان در سطح نیروهای کادر ، وظیفه و خانواده های آنان به ویژه در مکان های تجمع نیروها از قبیل پادگان ها و مجتمع های نظامی

مبحث دوم:دستگاه عدالت کیفری

سیاست جنایی در زمینه مبارزه با ورود و عرضه مواد مخدر،در بخش تدابیر کیفری توسط نهادهای این دستگاه عظیم به اجرا درمی‌آید.دستگاه‌ عدالت کیفری شامل مراجع انتظامی،قضایی و سازمان زندان‌هاست. سازمانهای دیگری چون سازمان بهزیستی و کمیته امداد،دستگاه‌ مذکور را در ایفای نقش خود یاری می‌رسانند.در زیر به تفکیک به بررسی نقش و جایگاه مراجع قضایی،انتظامی و سازمان زندانها در تحقق اهداف سیاست جنایی می‌پردازیم.[67]

گفتار اول:مراجع انتظامی

نقش نیروی انتظامی در سیاست کیفری دارای اهمیت ویژه‌ای‌ است.در زمینه مقابله با ورود عرضه و تقاضای مواد مخدر و سرکوبی‌ مجرمین و رویارویی فیزیکی با این معضل،پلیس نقش تعیین‌کننده‌ای‌ را ایفا می کند.وجود نیروی انسانی آموزش دیده،در اختیار داشتن تجهیزات‌ لازم و حضور فعال این نیرو در کاهش جرایم مواد مخدر بسیار مؤثر است.از آنجایی که جرایم مواد مخدر به‌صورت سازمان یافته و با همکاری مجرمین کشورهای مختلف تحقق می‌یابد،ضرورت دارد نیروی انتظامی با تقویت همکاری از طریق پلیس بین الملل و اعزام افسران رابط و همچنین استفاده از تکنیک‌های مدرن نظیر کنترل«دلیوری»،خود را در این زمینه مجهز سازد. اگرچه طبق آمار رسمی هرساله بر مقدار مواد وارد شده به کشور و در نتیجه میزان جرایم ارتکابی افزوده می‌شود و اگر نسبت بالای‌ زندانیان ناشی از اجرای قانون مبارزه با مواد مخدر را به کل جمعیت‌ زندانیان بسنجیم،در خواهیم یافت که آموزش‌ها،تجهیزات و نیروی‌ انسانی موجود به هیچ وجه تکاپوی مقابله با این معضل را نمی‌کند. مضاف براین،با افزایش روزافزون وظایف محوله به این نیرو(نظیر تحمیل وظایف پلیس قضایی به پلیس اداری)چاره‌ای جز برخورد گزینشی نسبت به جرایم بسیار مهم و رها نمودن بزهکاران‌ کم‌اهمیت‌تر نمی‌ماند.حتی مواردی نیز که به تشکیل پرونده‌های کیفری می‌انجامد، درصد مواردی که منجربه شناسایی رهبران و طراحان باندها می‌گردد،بسیار جزئی است و صرفا سازوکار نیروی انتظامی متوجه‌ مجرمین طبقه دوم و سوم شده است.انجام تحقیقات کافی و شناسایی مجرمین اصلی با وجود مشکلات فراوان این نیرو انتظار بیهوده‌ای است.[68] از آنجایی که جرایم مواد مخدر به‌صورت‌ سازمان یافته و با همکاری مجرمین‌ کشورهای مختلف تحقق می‌یابد،ضرورت‌ دارد نیروی انتظامی با تقویت همکاری‌ از طریق پلیس بین الملل و اعزام افسران‌ رابط و همچنین استفاده از تکنیک‌های‌ مدرن نظیر کنترل«دلیوری»،خود را در این زمینه مجهز سازدبه منظور جلوگیری از انتقادهای عمومی به عدم کارایی نیروی‌ انتظامی،این نیرو اقدام به اجرای مانورهای مقطعی یا منطقه‌ای با قاچاقچیان جزء یا معتادان می کند و به لحاظ کوتاه بودن این اقدامات، امکان برنامه‌ریزی دراز مدت وجود ندارد و در نتیجه،چنین اقداماتی هرگز تأمین کننده اهداف سیاست جنایی نخواهد بود.پرسنلی که در نیروی انتظامی ادغام گردیده‌اند دارای روحیات، آموزش‌ها و اعتقادات خدمتی متفاوت هستند و این امر به انسجام‌ این نیروها صدمه وارد آورده است.وسایل،تجهیزات،امکانات و نیروی انسانی موجود تکاپوی مبارزه با لوازم پیشرفته قاچاقچیان را ندارد.تعداد پاسگاهها و پرسنل مستقر در آنها بسیار ناکافی است. آموزش لازم جهت مبارزه با این معضل در حد کفایت داده نمی‌شود و این موضوع از نقش مؤثر نیروی انتظامی در تحقق اهداف سیاست‌ جنایی می‌کاهد.توجه به گرفتاریهای این نیرو،رفع تنگناهای اقتصادی پرسنل‌ درگیر،توسعه آموزش‌های تخصصی،در اختیار قرار دادن امکانات و تجهیزات مدرن و توسعه پاسگاههای مرزی و افزایش گشت‌های‌ پلیس،در ارتقای کیفیت فعالیتهای نیروی انتظامی مؤثر است.[69] قانون تشکیل نیروی انتظامی مصوب سال 70،در بند«4»، یکی از وظایف این نیرو را پیشگیری از وقوع جرایم اعلام نموده‌ است.وجود گشتهای ویژه،حضور به موقع و مقتدرانه،برخورد مؤثر با عوامل ارتکاب جرایم و ارتقای اعتقاد عمومی نسبت به کارایی‌ پلیس،بی‌تردید در امر پیشگیری از ارتکاب جرایم مؤثر خواهد بود.خوشبختانه،با تلاشهای دبیر خانه ستاد مبارزه با مواد مخدر، بخشی از نیازمندی‌های لجستیکی و مالی این نیرو تأمین و همچنین کارگاههای آموزشی جهت ارتقای سطح آگاهی‌های علمی‌ و آشنایی پرسنل درگیر با تکنیک‌های روز،تشکیل گردیده.امید است با استمرار این تلاش‌ها شاهد تقویت نقش این نیرو در تحقق‌ اهداف سیاست جنایی کشورمان باشیم. بند اول:رویکرد مبارزه با مواد مخدر در بعد انتظامی

1. 1. مقابله با کشت و تولید مواد مخدر (ممنوعیت تولید و ایجاد هرگونه تولید و دستگیری متخلفان)
2. 2. مقابله با ورود و حمل و ترانزیت مواد مخدر که مشکل ترین و پرمخاطره ترین مرحله مبارزه با مواد مخدر است و ناجا در این راه خسارات زیادی را متحمل شده و هزاران شهید در این راه تقدیم کرده است . بیشترین نیروهای درگیردر این بخش جمعی قرارگاه های عملیاتی ، هنگ های مرزی و دسته های عملیاتی مبارزه با مواد مخدر شهرستان های شرقی هستند؛
3. 3. مقابله با توزیع مواد مخدر؛
4. 4. مقابله با مصرف که هر ساله به طور میانگین 70 درصد دستگیری های جرایم مواد مخدر را جرم مصرف تشکیل می دهد[70]

از جنبه رویکرد عملیاتی

1. 1. عملیات انتظامی : این شیوه توسط مأموران مبارزه با مواد مخدر با بهره گرفتن از آموزش های تخصصی ، امکانات و تجهیزات پلیس و بهره گیری از تجربیات سال ها خدمت در مبارزه با مواد مخدر به دو صورت دایم و مقطعی انجام می پذیرد که اهم آن ها عبارت اند از: