روش، شیوه پیش رفتن به سوی یک هدف است، بنابراین، شرح دادن روش علمی عبارتست از شرح اصول اساسی که در هر کار تحققی به اجرا گذاشته می‌شود. همانطور که روشن است پایه هر علمی، روش شناخت آن است و اعتبار و ارزش قوانین هر علمی به روش شناختی مبتنی است که در آن علم به کار می رود. از اصطلاح روش تحقیق معانی و تعابیر خاص و متمایزی در متون علمی استنباط می شود. برای مثال روش تحقیق مجموعه ای از قواعد، ابزار و راه های معتبر و قابل اطمینان و نظام یافته برای بررسی واقعیت ها، کشف مجهولات و دستیابی به راه حل مشکلات است. به طور کلی روش های تحقیق در علوم رفتاری را می توان با توجه به دو ملاک: الف) هدف تحقیق و ب) نحوه گردآوری داده ها تقسیم کرد.

3.2.1دسته بندی تحقیقات بر حسب هدف

تحقیقات علمی بر اساس هدف تحقیق خود به سه دسته تقسیم می شوند: بنیادی، کاربردی و تحقیق و توسعه. الف) تحقیق بنیادی: هدف اساسی این نوع پژوهش‌ها، آزمون نظریات، تبیین روابط بین پدیده‌ها و افزون به مجموعه دانش موجود در یک زمینه خاص است. تحقیقات بنیادی، نظریه‌ها را بررسی کرده، آن‌ها را تأیید، تعدیل یا رد می‌کند. با تبیین روابط میان پدیده‌ها، تحقیق بنیادی به کشف قوانین و اصول علمی می‌‌پردازد. این نوع تحقیقات نتیجه‌گرا بوده و در رابطه با نیازهای تصمیم‌گیری انجام نمی‌شود. ب) تحقیق کاربردی: هدف تحقیقات کاربردی،‌ توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است. به عبارت دیگر تحقیقات کاربردی به سمت کاربرد علمی دانش، هدایت می‌شود. ج) تحقیق و توسعه: فرایندی است که به منظور تدوین و تشخیص مناسب بودن یک فرآورده آموزشی انجام می‌شود. هدف اساسی این نوع تحقیقات، تدوین یا تهیه برنامه‌ها، طرح‌ها و امثال آن است، بطوری که ابتدا موقعیت نامعین خاصی مشخص شده و بر اساس یافته‌های پژوهشی، طرح یا برنامه ویژه آن تدوین و تولید می‌شود(بازرگان و دیگران، 1380، 81).

3.2.2  تقسیم‌بندی پژوهش‌ها بر اساس نحوه گردآوری داده‌‌ها

در یک تقسیم‌بندی نسبتاً جامع که مورد پذیرش نسبی پژوهشگران حرفه‌ای و خبرگان متدلوژی است روش‌های تحقیق بر اساس نحوه گردآوری داده‌ها، شامل دو دسته عمده تحقیق آزمایشی و تحقیق توصیفی (غیر آزمایشی) با تعاریف زیر است: الف) تحقیق آزمایشی: در این گونه تحقیقات، شرایط کاملاً آزمایشی، تجربی و یا شبه تجربی بر کل فرایند تحقیق حاکم است و محقق به دنبال بررسی روابط علّی بین متغیرهاست. ب) تحقیق توصیفی: شامل مجموعه روش‌هایی است که هدف آن­ها، توصیف شرایط یا پدیده‌های مورد بررسی است. اجرای تحقیق توصیفی می‌تواند صرفاً برای شناخت بیشتر شرایط موجود یا یاری دادن به فرایند تصمیم‌گیری باشد (همان منبع: 82) پژوهش‌های توصیفی که داده‌ها را به گونه‌ای معنادار ارائه می‌کنند در موارد زیر سودمند: شناخت ویژگی‌های یک گروه در موقعیت مورد مطالعه، کمک به تفکر نظام گرا درباره یک وضعیت، ارائه دیدگاه‌هایی مبنی بر ضرورت بررسی و پژوهش بیشتر، کمک به اخذ تصمیم‌های خاص (سکاران، 1381،124) تحقیقات توصیفی به پنج دسته تقسیم می‌شود: پیمایشی، همبستگی، مطالعه موردی، اقدام پژوهی و علّی- مقایسه‌ای. 1) تحقیقات پیمایشی: برای بررسی توزیع ویژگی های یک جامعه آماری از روش پیمایشی استفاده می شود. 2) تحقیقات همبستگی: تحقیقات همبستگی شامل کلیه تحقیقاتی است که در آنها سعی می‌شود رابطه بین متغیرهای مختلف با بهره گرفتن از ضریب همبستگی، کشف و یا تعیین شود. هدف روش تحقیق همبستگی، مطالعه حدود تغییرات یک یا چند متغیر با حدود تغییرات یک یا چند متغیر دیگر است. (دلاور، 1380،199) 3) تحقیقات مطالعه موردی: در این تحقیق پژوهشگر بر خلاف تحقیق آزمایشی به دستکاری متغیر مستقل و مشاهده اثر آن بر متغیر وابسته نمی پردازد. هم چنین نانند تحقیق پیمایشی با انتخاب نمونه ای با حجم وسیع و معرف از جامعه، عمل نمی کند. در واقع پژوهشگر به انتخاب یک مورد پرداخته و ان را از جوانب بی شمار بررسی می کند. 4) روش علی– مقایسه ای( پس رویدادی): به تحقیقاتی اطلاق می شود که در ان پژوهشگر با توجه به متغیر وابسته به بررسی علل احتمالی وقوع آن می پردازد. 5) تحقیقات اقدام پژوهی: هدف این دسته از پژوهش ها توصیف شرایط یا پدیده های مربوط به نظام آموزشی می باشد. با بهره گرفتن از اقدام پژوهی می توان موقعیت های نامعین ملموس مربوط یه اقدامات و عملیات آموزشی را مشخص کرد(بازرگان و دیگران، 1380، 81). هم چنین می­توان تحقیقات را از لحاظ افق زمانی، نیز دسته بندی کرد ؛ مقطعی و دوره‌ای(چندمقطعی). در بررسی مقطعی داده‌ها یکبار در طی یک دوره به منظور پاسخ به پرسش جمع‌آوری می‌شود.  در حالی که در بررسی‌های دوره‌ای محقق ممکن است بخواهد افراد یا پدیده‌ها را در چندین برهه زمانی به منظور پاسخ به یک پرسش مورد بررسی قرار دهد. تحقیق حاضر از نوع تحقیقات مقطعی است که در آن داده‌ها در طی یک دوره حدودا دو ماهه جمع‌آوری شدند. تحقیق حاضر از نوع هدف جزء تحقیقات کاربردی و از لحاظ گرد اوری داده ها توصیفی- پیمایشی می باشد. همچنین از نوع افق زمانی جزء تحقیقات مقطعی است که در آن داده‌ها در طی یک دوره حدودا دو ماهه جمع‌آوری شدند.