ج ) نمونه گیری گروهی یا خوشه ای: در صورتی که فهرست جامعه در دسترس نباشد استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای راه حل مناسبی است . مثلا در مورد ساکنان یک شهر که معمولا فهرستی در دست نیست می توان مناطق چند گانه شهر را ملاک قرار داد و از بین مناطق نمونه گیری تصادفی بعمل آورد. د ) نمونه گیری مکانی : این روش نمونه گیری بیشتر برای مطالعه پدیده ها و ویژگیهای مکانها و نواحی جغرافیایی مورد استفاده قرار می گیرد .در فضای جغرافیایی پدیده ها و صفات گوناگونی وجود دارد که گاهی بعد طبیعی دارند و گاه بعد انسانی و گاهی نیز ترکیبی از هر دو بعد هستند.هرکدام از این پدیده ها مکان یا فضای جغرافیایی خاصی را به خود اختصاص داده اند که مطالعه تمام آنها مقدور نیست.از این رو محقق باید از طریق انتخاب تعدادی از مکانها یا نواحی جغرافیایی آنها را مورد مطالعه قرار دهد.  14-3 روش های برآورد حجم نمونه: روش اول : در این روش از تخمین شخصی استفاده می شود ؛ یعنی اینکه محقق با در نظر گرفتن عواملی شخصا نسبت به برآورد حجم نمونه یا تعیین درصد مشخصی از جامعه اقدام می کند .هرچه جامعه کوچکتر باشد ،این درصدها بزرگتر خواهد شد و بر عکس روش دوم : در این روش برا برآورد حجم نمونه از تکنیک ها و روش های آماری استفاده می شود. ولی محقق برای انجام آن به دانستن اطلاعات و پارامترهایی درباره جامعه ای که قصد انتخاب نمونه از آن را دارد. عواملی که محقق در مورد تخمین حجم نمونه باید مد نظر قرار دهد : حجم و اندازه جامعه  – میزان تجانس جامعه یا پراکندگی صفت یا صفات جامعه – امکانات ،مقدورات و زمان 15-3 حد نصاب های نمونه: -در تحقیق همبستگی حجم نمونه 30 نفر است – در تحقیقات علیّ و آزمایشی حجم نمونه 15 نفر است -در تحقیق توصیفی زمینه یاب و پیمایشی حداقل حجم نمونه 100 نفر است -در تحقیقاتی که نیاز به طبقه بندی جامعه برای نمونه گیری میباشد حداقل نمونه هر طبقه بین 20 تا 50 نفر است . 16-3 ویژگی های یک نمونه ویژگی های یک نمونه خوب به شرح زیر است: سودمندی و برخوردار بودن از جامعیت -داشتن اعتبار و کفایت وصول به مقصود