پروفسور کارول زمینه های مختلفی از مسوؤلیت اجتماعی را به منظور ارائه یک مدل با هم ترکیب کرد. کارول مسوؤلیت های اجتماعی هر بنگاه را در 4 بعد مطرح کردکه عبارتند از:مسوؤلیت اقتصادی، قانونی، اخلاقی و نوع دوستانه . کارول مدل رده های مسوؤلیت پذیری اجتماعی (1973) را در سال 1991 وقتی که او هرم مسوؤلیت اجتماعی شرکت را پیشنهاد داد، بهبود بخشید.(شکل 2-2) در زیر به شرح این ابعاد می پردازیم: مسوؤلیت اقتصادی به عنوان پایه و اساس که شالوده همه ابعاد در هرم مسوؤلیت اجتماعی شرکت است توصیف می شود و به عقیده کارول مهمترین بعد است زیرا یک سازمان می بایست به منظور ارتقای خود در بازار و منفعت رسانی به جامعه، سودآوری و بهروه وری داشته باشد. (شکل2-2) مدل کارول از مسوؤلیت اجتماعی نقش مدیران در اینجا است که امین و متعهد مالکان و سهامداران در مورد سرمایه آنها باشند وبطور مؤثر و شایسته مباشر آنها درکنترل دارایی های شرکتها نیز باشند. بنابراین مسوؤلیت اقتصادی این است که از طریق تولید با کیفیت خوب و قیمت منصفافه برای مصرف کننده، سودآوری سرمایه ها را در پی داشته باشد.(لنتوس، 2001) مسوؤلیت قانونی در درجه کمتری از بعد قبلی قرار دارد نشان دهنده این اصل است که هرکسب و کار مستلزم پیروی از قوانین و مقرارات تعیین شده برای صلاح همگان است. مسوؤلیت های قانونی ، وظایف قانونی، پیروی از قانون و بازی کردن طبق قوانین بازی را شامل می شود.چون جامعه همیشه به کسب و کارها اعتماد ندارد که درست عمل کنند، از اینرو قوانینی برای کنترل کسب و کارها مورد تصویب قرار می گیرد. قوانین نیز نقض های خاصی را در مورد تضمین عملکرد مسئولانه دارند: آنها گستره محدودی دارند و نمی توانند همه رویدادهای احتمالی را در بر بگیرند، واکنشی هستند، بجای اینکه کنش گرایانه باشند، به ما گوشزد می کنند که چه کار باید کنیم، و بجای اینکه بصورت داوطلبانه و از روی اعتقاد اخلاقی درونی اجرا شوند، بصورت غیر داوطلبانه و بدلیل ترس از مجازات اجرا می شوند. قوانینی چون قانون کار و تامین اجتماعی، قانون ایمنی و سلامت کار، قانون ضد فساد اقتصادی یا حفظ محیط زیست و….در زمره این قوانین جا می گیرند. (لنتوس[68]2001،9) مسوؤلیت اخلاقی مبهم ترین بعدی است که کارول مطرح کرده است.این بعد به عنوان انتظارات جامعه از سازمان مبنی بر اینکه ارزشها و هنجارهای جامعه را مد نظر داشته باشد و به آنها احترام بگذارد توصیف می شود و فراتر از چارچوب قوانین مکتوب می باشد. مسوؤلیت های اخلاقی پایبندی به اصول اخلاقی، انجام کارهای درست، عدالت، انصاف و احترام به حقوق مردم را در بر می گیرد.کسانی که مسوؤلیت های اخلاقی را می پذیرند مانع از آسیب رساندن خود و دیگران به جامعه می شوند. مسوؤلیت های اخلاقی، سیاستها، اصول، تصمیمات یا عملکردهایی هستند که اعضا جامعه از آنها انتظار دارند”فعالیت های مثبت” را افزایش دهند یا جلوی “فعالیت های منفی ” را بگیرند، حتی اگر لزوما در قانون مشخص نشده باشند. سرمنشاء این مسوؤلیت ها، اعتقادات مذهبی، سنت های اخلاقی، اصول انسانی و تعهدات حقوق بشر است.( همان منبع) مسوؤلیت نوع دوستانه تلاشی داوطلبانه از سوی سازمان به منظور رسیدگی به مسائل و معضلات جامعه است. این مسوؤلیت یعنی صرف نظر کردن از پول و زمان در جهت خدمات داوطلبانه، همکاری های داوطلبانه، کمک های داوطلبانه که اکثر بحث و جدل ها در مورد مشروعیت و حد و مرز مسوؤلیت اجتماعی شرکتها روی همین موضوع تکیه دارد. مسوؤلیت های بشردوستانه یعنی اینکه شرکت ها بدون هیچ گونه توقع از آنچه که برای کمک به جامعه انجام می دهند تا مانند یک شهروند شرکتی خوب باقی بمانند و برای افزایش امکانات اجتماعی تلاش کنند.از شرکت ها درخواست می شود که برای برطرف کردن مشکلات رفاه عمومی کمک کنند.برخی از این مشکلات شامل این موارد می شوند: بلایای شهری، معضلات اجتماعی، معضلات مواد مخدر و مشروبات الکلی، فقر، جرم، بی سوادی، کمبود بودجه برای موسسات آموزشی، بودجه ناکافی برای هنر، بیکاری های طولانی مدت، و دیگر مشکلات اجتماعی موجود در جامعه. در طول نیم قرن گذشته کسب وکارها کمتر با توجه به عملکرد اقتصادی و اخلاقی و قانونی مورد قضاوت قرار گرفته اند و بیشتر با توجه به کمک های اجتماعی شان در مورد آنها قضاوت شده است. در یک یا دو دهه گذشته ما به طور روز افزون با چنین اقداماتی مانند کمکهای خیریه ای، برنامه های خدمات اجتماعی، اقدامات داوطلبانه کارکنان، سیاست طرفداری از محیط زیستی، برنامه های اعطای وام و تلاش ها برای بهبود سطح زندگی، روبرو هستیم. شرکتها بطور روز افزون سعی می کنند تا کمکهای خود را در راستای نیازهای مبرم کارکنان و مصرف کنندگان قرار دهند. یکی دیگر از نکاتی که توسط طرفداران مسوؤلیت های بشر دوستانه مطرح شده این است که نهاد های کسب و کار و حکومت دو تا از قدرتمندترین نهادهایی هستند که متعهد برطرف کردن مشکلات اجتماعی شده اند.آنها معتقدند که بشر دوستی شرکت ها جایگزین مناسبی برای رفاه عمومی است؛ یا اینکه آن حداقل برای مواجهه با کاستیهای رفاه عمومی و به زیستن افراد جامعه ضروری است که در واقع دلیل آن تا حدودی مربوط به مخالفت شرکت ها در برابر مالیتهای بیشتر می شود.کارول معتقد است دیدگاه مسوؤلیت های بشر دوستانه طرفداران بیشتری از رفاه عمومی دارد، چرا که آن بصورت داوطلبانه است، افراد بیشتری درآن سهیم هستند و احتمالا کمک های مؤثرتری هم اهداء می شود؛ در حالیکه کمک های حکومتی مؤثر نیستند و بدلیل وجود تشریفات اداری و لزوم طی مراحل قانونی سرعت اعطای آن کمک ها بسیار پایین است. 2-4-8- 2 مدل مسوؤلیت اجتماعی لانتوس لنتوس(2001)، مسوؤلیت اجتماعی شرکت را به مسوؤلیت اجتماعی شرکت اخلاقی، مسوؤلیت اجتماعی شرکت بشردوستانه و مسوؤلیت اجتماعی شرکت استراتژیک تقسیم کرد. مسوؤلیت اجتماعی شرکت اخلاقی، درخواستی است برای شرکتها تا اخلاقا برای جلوگیری از صدمات و آسیب هایی که می تواند در نتیجه فعالیت های آنها باشد مسوؤل باشند. دراین نوع مسوؤلیت اجتماعی شرکت از همه شرکت ها انتظار می رود و بایستی آن را انجام دهند.
[یکشنبه 1398-12-11] [ 08:23:00 ب.ظ ]
|