گفتار اول: خیارات موجود در قانون مدنی ایران و مفاهیم مشابه آنها در اصول اروپایی   بند اول : خیار غبن الف :  شرایط تحقق خیار غبن در حقوق مدنی ایران همانگونه که در فصل اول بیان گردید، غبن موجد خیار غبن در قانون مدنی ایران غبن فاحش می باشد که در تعریف آن گفته شده است: زیانی است که در اثر نابرابری فاحش بین ارزش آنچه باید پرداخته یا انجام شود و ارزشی که در برابر آن دریافت می گردد، به طرف ناآگاه می رسد و غبن در صورتی فاحش است که عرفاً قابل مسامحه نباشد[323]. در نتیجه می توان گفت که ارکان تحقیق غبن عبارتند از: 1ـ غبن تنها در عقود معوض که دو ارزش متقابل با هم مبادله می شوند راه می یابد. 2ـ لزوم نابرابری فاحش بین دو عوض مبادله شده، چندانکه تعادل اقتصادی قرارداد بر هم بخورد. 3ـ وجود عدم تعادل به هنگام داد و ستد 4ـ آگاه نبودن طرف زیان دیده از میزان ارزش های واقعی[324] ب :  مفهوم مشابه غبن در اصول اروپایی در اصول اروپایی مفهومی مشابه غبن در ماده 109: 4 مورد اشاره قرار گرفته است. این ماده تحت عنوان «سود بیش از حد یا امتیاز غیر منصفانه» اشعار می دارد که: هر گاه یکی از طرفین قرارداد با بهره گرفتن از وضعیت طرف مقابل که اعم از فشار اقتصادی یا نیازهای اضطراری، بی احیتاطی، عدم آگاهی، بی تجربگی یا عدم مهارت وی در انجام معامله بوده است، امتیازی را که به نحو فاحشی غیر منصفانه بوده یا بیش از حد معمول سود دارد اخذ نموده باشد، طرف مقابل می تواند اقدام به ابطال یا تعدیل قرار داد نماید.[325] بر خلاف عنوان ماده 109: 4 اصول اروپایی اروپا، محتوای این ماده هیچ قاعده ای  راجع به سود و مزایای غیر عادلانه وضع نمی کند. به عبارت دیگر این ماده درصدد تعیین مفهوم «سوء استفاده از شرایط» می باشد[326]. در نتیجه به نظر می رسد عناصر ضروری برای تحقق این ماده ضعف یا نیاز یک طرف قرارداد و همچنین مطلع بودن طرف دیگر قرارداد است. ج : شباهتهای شرایط تحقق غبن در دو نظام حقوقی  همانگونه که ملاحظه می شود مانند مورد غبن در حقوق ایران که بر مبنای تفاوت فاحش و عدم تعادل بین عوضین می باشد، ماده 109: 4 اصول اروپایی نیز وجود امتیازی را که به نحو فاحشی غیر منصفانه بوده یا بیش از حد معمول سود داشته باشد به عنوان یکی از شرایط تحقق غبن، ذکر نموده است. همچنین از دیگر شرایط تحقق غبن در حقوق ایران جهل و ناآگاهی مغبون به قیمت واقعی می باشد که این مورد در بند الف ماده 109: 4 در زمره شرایط تحقق آن ماده قرار گرفته است. د :  تفاوت های شرایط تحقق غبن در دو نظام حقوقی برخلاف ماده 109: 4 اصول اروپایی که عناوین فشار اقتصادی، نیازهای اضطراری و بی احتیاطی را از جمله شرایطی که می توانند منجر به تحقق غبن گردند، ذکر کرده است، در حقوق ایران معاملات ناشی از اضطرار یا غفلت که منجر به عدم تعادل عوضین می گردند صحیح و معتبر تلقی می گردند[327]. ه :  مقایسه بین آثار غبن در دو نظام حقوقی