-قراردادهای مربوط به منع یا تحدید سلاحهای هستهای.[16] گفتار سوم -قلمرو حقوق بشردوستانه در مخاصمات مسلحانه آنچه در معاهدات چهارگانه ژنو 1949(مسبوق به عهدنامه 1929 در همین موضوع و پیش از آن کنوانسیون ژنو 1864 در مورد بهبود سرنوشت نظامیان زخمی در جنگ)آمده و تحت نظارت صلیب سرخ در ژنو تدوین گردیده است و از همینرو به نام حقوق ژنو خوانده میشود و منبعث از مبانی مذهبی مسیحی،نوع دوستی،ترحم به آسیبدیدگان و جمع آوری کشتگان و تدفین و مانند آن است،هنگامی تکمیل میشود و نتیجهای بر آن مترتب میگردد که با سایر قواعد حقوق مخاصمات مسلحانه از جمله حقوق لاهه یا رفتار در جنگ و استفاده از سلاحها همراه گردد. اصولا از نظر منشأ انساندوستانه میان این دو بخش تمایزی نمیتوان قائل شد.در هر دو بخش سخن از حقوق انسان و منزلت او در جنگ،و نقض آن به علت کاربرد انواع روش های جنگی و وسایل کشنده گوناگون است.تعدی ممکن است با اعمال خلاف رزمندگان از روش های جنگی نسبت به یکدیگر صورت گیرد(قواعد رفتاری رزمندگان نسبت به هم و نسبت به اموال نظامی)و یا با رعایت حقوق آنان پس از دستگیری و اسارت مرتبط باشد و یا مربوط به رفتار در زمینه حقوق انسانی غیر نظامیان و اموال غیر نظامی باشد(قاعده تمایز میان نظامیان و غیر نظامیان و قاعده جدید حفظ محیط زیست انسان در جنگ،ماده 55 پروتکل اول الحاقی 1977).حقوق مزبور زمانی تکمیل میشود که در انتخاب سلاح نیز محدودیت وجود داشته باشد تا اهداف نخست مانند قاعده تمایز تأمین گردد(ممنوعیت یا محدودیت استفاده از سلاحهای متعارف و غیر متعارف که هریک ممکن است به جهت ضوابط عام[اصول کلی]و یا خاص (معاهده)غیر مجاز شناخته شده باشند).به طور کلی حقوق بشردوستانه در همه قسمتهای خود به معنای ایجاد سازش میان خواستهای انسانی و ضرورتهای نظامیگری است گرچه دو مفهوم اخیر به سختی با یکدیگر سازگار هستد و ائتلاف آنها به سادگی میسر نمیشود. کار تدوین حقوق بشردوستانه جنگ در قرن بیستم دنبال شد و تا امروز ادامه یافته است که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: کنوانسیونهای مربوط به کنفرانس صلح لاهه(1899)راجع به قوانین و عرفهای جنگ زمینی و ضمیمه آن؛کنوانسیون راجع به تطبیق اصول کنوانسیون ژنو 22 اوت 1864 با جنگ دریایی؛و کنوانسیونهای مربوط به کنفرانس صلح لاهه(1907)که طی آن چهارده سند قراردادی تهیه و به امضا رسید؛پروتکل راجع به منع بکارگیری گازهای خفهکننده یا سمی یا وسایل باکتریولوژیک،ژنو،11 ژوئن 1925؛کنوانسیونهای راجع به بهبود سرنوشت مجروحان،بیماران و اسرا مورخ 27 ژوئیه 1929 و چندین سند دیگر راجع به جنگ دریایی.روند تدوین پس از جنگ جهانی دوم با کنوانسیونهای چهارگانه 1949 ژنو و پروتکلهای 1977 الحاقی به آن و اساسنامه دیوان کیفری بین المللی(ماده 8)و بسیاری توافقات دیگر راجع به سلاحها از جمله مین و سلاحههای شیمیایی و بیولوژیک و سلاحهایی که دارای آثار جسمی بسیار وخیم هستند تکمیل شد.[17] اقدام به جنگ تجاوزکارانه نیز خود جنایت علیه صلح و در برگیرنده تمام جنایات ناشی از درگیری است و تعدی برتر به حقوق بشردوستانه محسوب میشود و زمینه هرگونه خشونت و بیحرمتی به انسان را فراهم میسازد.عدم رعایت قواعد لازم الرعایه در جنگ به نحو گسترده، نیز ممکن است مشروعیت موضع جنگی تدافعی یا عادلانه را زائل کند. به طور کلی باید گفت که مجموعه مقررات مربوط به حقوق در ماده 1 مشترک چهار کنوانسیون ژنو 1949 و ماده 1 پروتکل اول 1977 آمده است که ،طرفهای معظم متعاهد تعهد می‌کنند که این کنوانسیون را در هر وضعیتی رعایت نمایند و اتباع خود را بشردوستانه جنگ،آنگاه در اعتلای شأن انسان به طور نسبی مؤثر خواهد افتاد که اصولا زمینه خشونت از میان برود،در غیر این صورت چون جنگ ذاتا پدیدهای خشونتبار و غیر قابل کنترل است،زمینه ارتکاب جرم در آن به سادگی امکانپذیر است.حقوق مخاصمات جدید از جنگ جهانی دوم به این سو با تشکیل دادگاه نورنبرگ دامنهء کیفری نیز یافته است و در حال حاضر وظیفه هر دولتی است که صلاحیت کیفری خود را نسبت به جنایتکاران به طور انفرادی یا بین المللی اعمال نماید. مبحث دوم- جنایات جنگی ومداخله بشر دوستانه جنایت جنگی، نقض مقررات و قواعد حقوق بشردوستانه بین المللی است و بخودی خود دارای آثار سویی می باشد که جامعه جهانی بعنوان تکلیف دولتها، دستگیری و مجازات جنایتکاران جنگی را ملاک عمل قرار داده است . مداخله بشر دوستانه هم در عرصه بین المللی می تواند نقش بسزایی در کاهش ضایعات جنگ داشته باشد لذا در این مبحث به آنها خواهیم پرداخت. گفتار اول-شناسایی مخاصمات مسلحانه ( جنگ) جنگ بعنوان یک پدیده ویرانگر دارای شرایطی بوده و همانگونه که دارای پیامد های منفی می باشد از طرفی محدویت هایی هم در قواعد بین المللی دارد که در این گفتار آنها را بررسی می نماییم. بند اول-محدودیت‌ها ی عملیات جنگی به طور کلی در مقررات مربوط به جنگ یا بهتر است بگوییم مخاصمات مسلحانه، سه نوع محدودیت در نظر گرفته شده است[18]: الف- محدودیت در میدان عملیات جنگی ب- محدودیت سلاحهای جنگی ج- محدودیت عملیات جنگی به افراد رزمنده. بدین منظور حقوق جنگ : 1- حمله به کسانی که مستقیم در جنگ شرکت ندارند.
|
[چهارشنبه 1398-12-14] [ 07:54:00 ب.ظ ]
|
