در آیه 6 سوره زمر می‌خوانیم خلقکم من نفس واحده ثم جعل منها زوجها. پس از مجموع آیات خلقت زن و مرد دو نکته اساسی روشن شد: 1- زن و مرد هر دو از ماهیّت واحد انسانی برخوردارند و سرشت و طینت آنان یکی است؛ 2- زن از جزء و عضوی از اعضای مرد آفریده نشده است، بلکه از همان طینت و سرشتی که مرد آفریده شد او را نیز خداوند خلق کرده است.[98]

2- آثار و لوازم اشتراک زن و مرد در حقیقت انسانی

از مطالبی که در اشتراک زن و مرد در گوهر انسانی بیان کردیم به این نتیجه می‌رسیم که جایگاه انسانی زن در قرآن، همان جایگاهی است که مرد دارد و حقیقت انسانی را نفس او تشکیل می‌دهد نه عوارض و واقعیت‌های خارجی از قبیل رنگ، پوست، نژاد، جنسیت و … همچنین زن و مرد هر دو مصداق این نوع که حقیقت آدمی بستگی به آن دارد، می‌باشند. اکنون پرسش دیگری مطرح می‌گردد و آن این است که آیا جایگاه هدایت پذیری، معنوی و ارزشی زن همانند مرد است. آیا خطابات الهی و تکالیف پروردگار، و به تبع آن، دریافت کمالات و پاداش‌ها، ویژه مردان است، و زنان در رتبه بعدی تکلیف قرار دارند؟ یا همه خطابات و تکالیف به طوری یکسان و شامل مردان و زنان است.

الف) تساوی در ارزش

قرآن کریم ارزشهایی را به عنوان معیار سنجش معنوی انسان‌ها ر بیان کرده است. در تمامی این معیارها و ارزش‌ها، زن و مرد یکسان هستند و از نگاه قرآن در این امور تفاوتی بین زن و مرد نیست به مهم‌ترین این ارزش‌ها اشاره می‌کنیم.

1- ایمان و عمل صالح:

باور و ایمان عمیق به خداوند متعال و رسولان، عمل صالح را ارزش بیشتری می‌دهد. در نگاه قرآن ایمان و عمل صالح دو ارزش بزرگ و مکمل یکدیگر است و انسان‌هایی که به این دو ارزش متّصف باشند، به پاداش والا و جزای نیک دنیوی و اخروی وعده داده شده‌اند. «إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِی خُسْرٍ . إِلَّا الَّذِینَ آَمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ»[99] انسان در خسران است، مگر آن‌ها که ایمان آورند و کارهای شایسته کردند. «أَحَسِبَ النَّاسُ أَنْ یُتْرَکُوا أَنْ یَقُولُوا آَمَنَّا وَهُمْ لَا یُفْتَنُونَ … وَالَّذِینَ آَمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَنُکَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَیِّئَاتِهِمْ وَلَنَجْزِیَنَّهُمْ أَحْسَنَ الَّذِی کَانُوا یَعْمَلُونَ»[100] آیا مردم پنداشته‌اند که چون بگویند ایمان آوردیم رها شوند و دیگر آزمایش نشوند … گناهان آنان را که ایمان آوردند و کارهای شایسته کردند می‌زداییم و بهتر از آنچه عمل کرده‌اند پاداششان می‌دهیم. «مَنْ کَفَرَ فَعَلَیْهِ کُفْرُهُ وَمَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِأَنْفُسِهِمْ یَمْهَدُونَ . لِیَجْزِیَ الَّذِینَ آَمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّهُ لَا یُحِبُّ الْکَافِرِینَ»[101] کسانی که کافر باشند کفرشان به زیانشان باشد و آن‌ها که کار شایسته کرده باشند برای خود پاداشی نیکو آماده کرده‌اند تا کسانی را که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند از فضل خود پاداش دهد؛ زیرا خداوند کافران را دوست ندارد. از آیات مذکوره معلوم می‌شود، این آیات به گونه‌ای کلّی و عامل این دو ارزش انسانی را مطرح کرده است که بین زنان و مردان دارای ایمان و عمل صالح هیچ تفاوتی وجود ندارد و هر دو یکسان از پاداش الهی بهره‌مند خواهند شد.[102] بنابر این اصل آن است که حکم زن و مرد در مورد ارزش‌ها یکسان است مگر آن‌که دلیل شرعی بر خلاف این مسأله داشته باشیم و این‌که در مواردی خداوند متعال زنان را به همراه مردان ذکر کرده تأکید بر مساوات این دو است.[103]

2- تقوی

تقوی از جمله ارزش‌های الهی است که از نگاه قرآن برترین ارزش است و متصفان به آن گرامی‌ترین‌ها نزد خداوند. در آیات الهی در برابر جذبه‌ها و کشش‌های دنیوی، سخن از نعمت‌های عظیم اخروی و الهی است که برای دست یابی به آن‌ها تقوی لازم است و تنها تقوی پیشگاه از آن‌ها بهره خواهند جست. آیه: قل أؤنبّکم بخیر مِن ذلکم للذین اتّقوا عند ربّهم جنّات تجری مِن تحتها الانهار خالدین منها و ازواج مطهره و رضوان مِن الله و الله بصیر بالعباد.[104]