سازمان‌هایی هستند که در آن همراه با مشتری ایجاد ارزش می‌شود و با مشتریان به‌ عنوان اعضای معمولی سازمان رفتار می‌شود. افراد و کارکنانی که به استخدام‌این‌گونه سازمان‌ها در می‌آیند خیلی کمتر از افرادی هستند که درگیرند (رمضان‌نیان و پوربخش 2007).

2-2-7-7- سازمان‌های خوشه‌ای

سازمان‌های خوشه‌ای سازمان‌هایی هستند که در آن گروهی از افراد باهم کار می‌کنند تا مشکلات کسب ‌و کاری را برطرف کرده یا یک فرایند جدیدی را تعریف و تدوین کنند و بعد از‌این که کارشان انجام شد، از هم جدا می‌شوند. پس سازمان‌های خوشه‌ای مبتنی بر تیم‌ها و گروه‌ها هستند که اعضای این تیم‌ها ممکن است از مناطق جغرافیایی مختلف باشند و از طریق سیستم ارتباطات و اطلاعات باهم ارتباط برقرار کرده و باهم کار کنند. اساس این خوشه‌ها، سیستم‌های کاری با مهارت‌های چندگانه و منعطف است که با توجه به بینش و فلسفه وجودی شرکت یا سازمان تشکیل و وظایفی را عهده‌دار می‌شوند (رمضان‌نیان و پوربخش 2007).

2-3- بخش دوم: رضایت شغلی

2-3-1- رضایت شغلى

«رضایت شغلى» مجموعه‌اى از احساسات و باورهاست که افراد در مورد مشاغل کنونى خود دارند (جورج و همکاران 1999). رضایت شغلى یکى از عوامل مهم در موفقیت شغلى است؛عاملى که موجب افزایش کارایى و نیز احساس رضایت فردى مى‌گردد (شفیع آبادی 1376). رضایت شغلى یعنى دوست داشتن شرایط ولوازم یک شغل، شرایطى که درآن کار انجام مى‌گیرد و پاداشى که براى آن دریافت مى‌شود (بروس، ترجمه زندی پور 1369). با توجه به مطالب مزبور، مى‌توان گفت: «رضایت شغلى» یعنى احساس خرسندى و خشنودى که فرد از کار خود مى‌کند و لذتى که از آن مى‌برد و در پى آن، به شغل خود دل گرمی و وابستگى پیدا مى‌کند. «رضایت شغلى» حالتى مطبوع، عاطفى و مثبت حاصل از ارزیابى شغل یا تجارب شغلى است؛ مفهومى داراى ابعاد، جنبه‌ها و عوامل گوناگون که باید مجموعه آن‌ها را در نظر گرفت. از جمله این عوامل، مى‌توان به صفات کارگر و کارمند، نوع کار، محیط کار و روابط انسانى کار اشاره نمود (هلریگال و همکاران 1996). فیشرو هانا رضایت شغلى را عاملى درونى مى‌دانند و آن را نوعى سازگارى عاطفى با شغل و شرایط اشتغال مى‌انگارند؛یعنى اگر شغل مورد نظر، لذت مطلوب را براى فرد تأمین کند، او از شغلش راضى است. در مقابل، چنانچه شغل مورد نظر رضایت و لذت مطلوب را به فرد ندهد، در این حالت، او از کار خود مذمّت مى‌نماید و درصدد تغییر آن بر مى‌آید (شفیع آبادی 1376). به نظر هاپاک رضایت شغلى مفهومى پیچیده و چند بعدى است و با عوامل روانى، جسمانى و اجتماعى ارتباط دارد. تنها یک عامل موجب رضایت شغلى نمى‌شود، بلکه ترکیب معیّنى از مجموعه عوامل گوناگون سبب مى‌گردد که شاغل در لحظه معیّنى از زمان، از شغلش احساس رضایت کند و به خود بگوید که از شغلش راضى است و از آن لذت مى‌برد (سفیری 1377). به گونه‌اى مثبت به آن مى‌نگرد و در یک کلام، از احساس خوب و مطلوبى نسبت به آن برخوردار است (محمدزاده و همکاران 1375).

2-3-2- ابعاد رضایت شغلی

با توجه به نظریه‌های یاد شده، به طور کلی سه بعد مهم در رضایت شغلی تشخیص داده شده است که عبارتند از:

• رضایت شغلی، پاسخی عاطفی به شرایط یا وضعیت شغل است ؛
• رضایت شغلی اغلب در رابطه با حد برآورده شدن نیازها و انتظارات تعیین می‌شود ؛
• رضایت شغلی منبعث از چند نگرش به هم وابسته است (کنتز 1373).

2-3-3- ریشه و سرچشمه رضایت شغلی

هنگامی که کارکنان به سازمانی می‌پیوندند مجموعه‌ای از خواست‌ها، نیازها و تجربه‌های گذشته و یا به طور کلی انتظارهای شغلی را با خود به همراه می‌آورند. خشنودی شغلی نشانی از همراهی توقعات نوخاسته انسان با پاداش‌هایی است که کار را فراهم می‌آورد. خشنودی شغلی به طور نوعی به نگرش‌های یک کارمند اشاره دارد. سازمان برای پنج عامل حقوق و دستمزد، فرصت ارتقاء، ماهیت کار، خط مشی‌ها و سیاست‌های سازمان، و شرایط کاری طرز تلقی‌های خاص دارند. درجه رضایت کارکنان از هریک از‌این عوامل متفاوت است. به طور مثال ممکن است فردی در مورد دریافتی‌های خود احساس عدم رضایت کند و همزمان با آن از سایر عوامل رضایت داشته باشد. ممکن است رضایت شخصی در گروه کاری، همزمان تحت تأثیر همکارانش، مدیران و سرپرستان قرار گیرد و سرپرست را می‌توان یک عنصر سازمانی دانست ولی باید توجه داشت که آنچه بیشترین اثر را بر طرز تلقی کارکنان دارد ویژگی‌های شخصی اوست. نیاز‌ها و اشتیاق فرد بر طرز تلقی او اثر می‌گذارد. شخصی که خواهان رسیدن به یک مقام سازمانی خاص است،‌این امر می‌تواند نشان دهنده سطح رضایت شغلی او باشد و با فراهم آمدن امکانات ناشی از آن جهت تحقق هدف‌های وی از اهمیت زیادی برخوردار است. به عنوان مثال دانشجویی کار موقتی را می‌پذیرد امر توانایی هماهنگ شدن برای رسیدگی به امور مربوط به کار خود را دارد و با انجام‌این کار درآمدی جهت جبران هزینه‌های تحصیلی خود کسب می‌کند. ممکن است‌این شغل در زمان دانشجویی برای وی رضایت بخش باشد ولی بعد از تمام شدن تحصیل دیگر او را خشنود نکند (پرهیزکار 1373).