2-2-11- سرمایه اجتماعی از نگاه گلن لوری : «گلن لوری» [40]اقتصاددان نیز مانند «ایوان لایت»[41] جامعه شناس، اصطلاح سرمایه اجتماعی را در دهه 1970 برای توصیف مشکل توسعه اقتصاد درون شهری به کار برد. آمریکایی های آفریقایی الاصل در محدوده اجتماعات خود فاقد اعتماد و همبستگی بودند، در حالی که در بین آمریکایی های آسیایی الاصل و دیگر گروه های قومی اعتماد و همبستگی وجود داشت همین عدم وجود اعتماد و همبستگی میان سیاهان مبین نبود داد و ستد جزئی در میان سیاهان بود. 2-2-12-سرمایه اجتماعی از نگاه رابرت پاتنام : از نظر پاتنام مفهوم سرمایه اجتماعی جوهره جامعه شناختی شور و شوق همگانی است. به نظر وی پیش فرض حل مسئله کنش عمومی و فرصت طلبی، توسعه کنش جمعی داوطلبانه است که به نوبه خود منوط به سرمایه اجتماعی به ارث رسیده در آن جامعه است. در دیدگاه پاتنام سرمایه اجتماعی آن دسته از ویژگی های سازمان اجتماعی است که هماهنگی و همکاری را برای سود متقابل تسهیل می کند. اشکال سرمایه اجتماعی منابع اخلاقی کلی یک جامعه را تشکیل می دهند. به طور کلی سرمایه اجتماعی را می توان به 3 بخش اصلی تقسیم کرد : 1- اعتماد 2- هنجارها و الزمات اجتماعی             3- شبکه های اجتماعی . نمودار شماره 2-1-ویژگیهای سرمایه اجتماعی 2-2-12-1-اعتماد  : هنگامی که درباره اعتماد در جوامع مدرن صحبت می کنیم در واقع درباره اعتماد تعمیم یافته حرف می زنیم. افراد در جامعه مدرن کاری را که به نفع همگان است-به این دلیل که از تعاملات دیگران مطلع هستند-انجام          نمی دهند، بلکه علت اصلی، آن است که این گونه کارها با گسترش مثبت روابط همگانی، پاداش دریافت خواهند کرد. جوامع مدرن کارا ناگزیرند به منظور تنظیم داوطلبانه روابط اجتماعی بین اشخاصی که با یکدیگر بیگانه اند، مبنایی ارزشی داشته باشند. اعتماد تعمیم یافته سبب ایجاد روابط دو طرفه و شبکه ها و انجمن های اجتماعی می شود و این دو عامل نیز به نوبه خود سبب ایجاد اعتماد می شود. از جمله مسائل مورد علاقه «پاتنام» تبیین منشا اعتماد اجتماعی است. در جوامع مدرن  و ما قبل مدرن، اعتماد بالا در درون روابط شخصی گسترش می یابد، اما درجوامع پیچیده فرامدرن و فراصنعتی، اعتماد اجتماعی از دو منبع مرتبط به هم ناشی می شود : 1- هنجارهای تعاملی دو طرفه؛ 2- شبکه های تعهد مدنی. بین این شبکه ها انجمن های داوطلبانه، دارای اهمیت بیشتری هستند انجمن های داوطلبانه در کتاب «مشق دموکراسی» پاتنام اساساً شامل باشگاه های ورزشی و انجمن های فرهنگی می شود که دارای کارکردهای مثبتی جهت بسط یکپارچگی و وفاق اجتماعی هستند. از نظر وی اعتماد، همکاری را تسهیل می کند، هرچه سطح اعتماد در یک جامعه بالاتر باشد، احتمال همکاری هم بیشتر خواهد بود (سیسیانین، 2005). از نظر پاتنام ویژگی بازتولیدی سرمایه اجتماعی منجر به تعامل اجتماعی همراه با سطح بالایی از همکاری، اعتماد، معامله متقابل، مشارکت مدنی و رفاه اجتماعی می گردد. وی حضور این ویژگی ها را در هر جامعه ای نشانه مدنیت آن جامعه می داند. این خصلتی است که به نظر او موجب عملکرد خوب نهادهای دموکراتیک می گردد. 2-2-13-هنجارهای معامله متقابل : در هر گروه اجتماعی هنجارهایی است که مهمترین سودمندی آن ها تقویت اعتماد، کاهش هزینه معاملات و تسهیل همکاری است. از نظر پاتنام مهمترین این هنجارها، هنجارهای معامله متقابل هستند. این هنجارها از مولدترین اجزای سرمایه اجتماعی است. این هنجارها به شبکه های انبوهی از مبادلات اجتماعی مرتبط است و هر یک یکدیگر را تقویت می کند. 2-2-13-1-شبکه های اجتماعی : شبکه های رسمی و غیر رسمی ارتباطات و مبادلات در هرجامعه ای اعم از مدرن و سنتی، فئودالی یا سرمایه داری و …. وجود دارد. این شبکه ها در دو نوع افقی و عمودی هستند در شبکه های افقی شهروندانی عضویت دارند که نوع افقی و عمودی هستند در شبکه های افقی شهروندانی عضویت دارند که از قدرت و وضعیت برابری برخوردار بوده و در شبکه های عمودی هم شهروندانی عضوند که در وضعیتی نابرابر نسبت به هم به سر می برند ( پاتنام، 1380). مدل های مختلفی در برخورد با مفهوم سرمایه اجتماعی مطرح شده اند و به کار می روند، لذا این امر در روش های مطالعه آن نیز تأثیر می گذارد و از بین مدلهای مختلف ،مدلی که نتایج ملموس و واقعی را بیان نماید، مدل مفهومی تحقیق انتخاب شده است. نهاپیت و گوشال ( 1998 )، مطرح میکنند که سرمایه اجتماعی دارای سه بعد است:بعد ساختاری؛بعد