به موجب ماده 7 گات 1994 و موافقت نامه ارزش گذاری گمرکی طرف های متعاهد کلیه عوارض و هزینه ها و یا محدودیت های وارداتی و صادراتی را بر اساس ارزش واقعی یا معاملاتی کالاهای وارد شده یا صادر شده تعیین و اخذ می نمایند. لذا در بین سه روش مذکور در تعیین عوارض گمرکی آنچه ملاک عمل و منظور ماده 7 گات 1994 و موافقت نامه است، تعیین عوارض کالا بر مبنای ارزش واقعی یا معاملاتی کالا است.

• روش های تعیین ارزش گمرکی کالاهای وارداتی

ارزش معاملاتی کالا مهمترین ضابطه در تعیین ارزش گمرکی کالاهای وارداتی محسوب می شود. حال چنانچه در مواردی که ارزش معاملاتی کالا در دسترس نباشد یا ارزش معاملاتی اظهار شده توسط وارد کننده تحت شرایط معینی به دلیل انحراف از قیمت های واقعی، مورد قبول مقامات گمرکی قرار نگیرد، روش های دیگری در موافقت نامه برای تعیین ارزش کالای وارداتی وجود دارد که مقامات گمرکی موظفند طبق ضوابط تعیین شده به ترتیب بر اساس این روش ها اقدام کنند. در موافقت نامه علاوه بر روش ارزش معاملاتی کالا 5 روش دیگر برای ارزشگذاری گمرکی تعیین شده که ترتیب به کارگیری آن ها باید دقیقا به همان صورتی باشد که در موافقت نامه تعیین شده است. یعنی مقامات گمرکی نمی توانند قبل از آنکه روش دوم را به کار گیرند به سراغ روش سوم یا چهارم بروند، مگر آن که بکارگیری روش دوم امکان پذیر نباشد. در ذیل به ترتیب توضیح مختصری در مورد هر 6 روش خواهد آمد:

• تعیین ارزش گمرکی کالا با روش معاملاتی

ارزش معاملاتی کالا عبارت است از قیمت واقعی پرداخت شده یا قابل پرداختی که توسط خریدار بابت کالای وارداتی به فروشنده یا به نفع او کارسازی شده و در بر گیرنده تمامی پرداخت ها و مبالغی است که تحت شرایط فروش کالای مذکور بایستی توسط خریدار به فروشنده یا شخص ثالثی که او تعیین کرده است پرداخت گردد(ماده 1 موافقت نامه). این قیمت، قیمت مندرج در فاکتور فروش به علاوه برخی از اضافات و تعدیلات ناشی از عناصر و متغیرهایی از قبیل حق العمل ها، هزینه های بسته بندی، محفظه ها، کارهای مهندسی و تکمیلی، حق امتیازها و وجوه اخذ پروانه و… که دقیقا در ماده 8 موافقت نامه ذکر شده است.

• تعیین ارزش گمرکی کالا با روش ارزش معاملاتی کالای همسان

چنانچه ارزش گمرکی کالای وارد شده را نتوان بر اساس ارزش معاملاتی آن تعیین نمود، به موجب ماده 2 موافقت نامه، ارزش معاملاتی کالای همسانی که برای صدور به همان کشور وادکننده فروخته شده و در همان زمان یا حدودا در همان زمانی که کالای وارد شده ارزشگذاری می شود صادر شده است، مبنای تعیین ارزش گمرکی قرار خواهد گرفت. یک کالا هنگامی همسان تلقی می شود که از همه جهات از جمله خصوصیات مادی، کیفیت و شهرت همانند کالای تحت ارزشگذاری گمرکی باشد. چنانچه دو یا چند ارزش معاملاتی کالای همسان در سوابق یافت شود، کالای همسانی که دارای کمترین ارزش معاملاتی است مورد استقاده قرار خواهد گرفت.