مسئلهای که عموما مطرح میشود این است که نگارش گواهی اختراع اگر به طور دقیق از منظر توصیفات و اشکال و تقاضانامه ثبت اختراع تفسیر شود آیا در نهایت منجر به توصیف اختراعی میشود که عمل ناقض را در بر بگیرد؟ به عنوان مثال در توصیف اختراع آمده است که وسیله مذکور یک قطعه فنر دارد. حالا اگر در وسیلهای که ادعا شده اختراع را نقض کرده به جای فنر از یک لاستیک سخت استفاده شده باشد، آیا باز هم نقض صورت گرفته است؟ سیستمهای حقوقی با توجه به شرایط و ضوابط آنها برای ثبت اختراع به این موضوع پاسخ متفاوتی میدهند. علاوه بر این بسیاری از دادگاهها برای تشخیص مسئله مذکور از نظر کارشناس استفاده میکنند.[15] محتوای فنی بعضی از گواهیهای اختراع آنقدر پیچیده است که نه تنها به نظر کارشناسی چند متخصص نیاز دارد بلکه برای تشخیص و حل مسئله نیاز به انجام آزمایشات متعدد با هزینه بالا میباشد. به طور مثال در یک پرونده نقض یک اختراع مرتبط با برش پلاسما ممکن است در تشریح اختراع آمده باشد که این دستگاه برش در حین اجرا فرایند خاص را طی میکند. که برای روشن شدن مسئله کارشناسان ناگزیر هستند که دستگاه را به کار انداخته و آن را مورد بررسی قرار دهند. اگر چه هزینه اینگونه آزمایشات سنگین است ولی به دلیل اینکه نتیجه دعوی منوط به انجام آزمایش است. هر یک از طرفین ممکن است اقدام به انجام آزمایش کنند که در بیشتر موارد طرف دیگر نیز مجبور به انجام آزمایش متقابل میشود تا صحت آزمون و آزمایشات طرف مقابل را به چالش بکشد. دادگاه پس از جلبنظر کارشناس و انجام آزمایشها حکم خود را با استدلال صادر خواهد کرد که آیا نقض صورت گرفته است یا خیر؟ اما بیشتر گواهیهای اختراع شامل بیش از یک خواسته هستند. لذا این موضوع به صاحب گواهی اختیار میدهد که از چند مسیر جهت اثبات نقض حق خود استفاده کند. و در صورتی که یک ادعا مورد تأیید قرار نگرفت صاحب حق از مسیر دیگر بتواند اثبات کند نقض حق صورت گرفته است. وقتی که یک گواهی با چند ادعا موضوع پرونده نقض حق میباشد قاضی باید یک ادعاها را بررسی کند تا وقوع یا عدم وقوع نقض را به طور کلی بتواند مشخص کند و حکم را صادر کند.[16]
بند چهارم: ملاکهای تشخیص نقض (تفسیر ادعاها)[17]
برای پاسخ دادن به این سؤال که آیا یک ساختار ویژه، ادعای مندرج در یک ورقه اختراع ثبت شده را نقض کرده یا خیر؟ ادعا باید به عناصر اختصاصی شکسته شود و سپس با عناصر نقض ادعا شده، حسب مورد، مقایسه گردد. اگر عناصر اختصاصی و عناصر نقض مطابقت کامل داشت بدیهی است که نقض حق صورت گرفته است و در غیر اینصورت دعوی نقض حق رد میگردد. البته باید مقایسه بین عناصر ادعای نقض شده با عناصر اختصاصی ادعا برای پاسخ دادن به سؤالات زیر صورت گیرد: v آیا همه عناصر ادعا در نقض ادعا وجود دارد یا خیر؟ v آیا همه عناصر یک فرم دارند؟ v آیا همه عناصر یک کارکرد دارند؟ v آیا عناصر ارتباط یکسان و یکنواخت با عناصر دیگر دارند؟ در صورتی که پاسخ به هر یک از سؤالات فوق مثبت باشد بدیهی است که نقض حق صورت گرفته است.[18] برای احراز نقض حق اختراع، بایستی اقدامات انجام گرفته در درون و دامنه گواهینامه اختراع قرار گیرد؛ این موضوع مبتنی بر تفسیر اسناد و اوراق گواهینامه است. هر گاه آن اقدامات فراتر از موضوع گواهینامه باشد؛ نقض در میان نخواهد بود زمان معیار برای احراز نقض حق اختراع، زمان انتشار توصیفات و اسناد و مدارک اختراع است.[19] همچنین برای تشخیص و تعیین اعمال نقضآمیز در قوانین ملی کشورها راهکارهای متفاوتی میتواند وجود داشته باشد در قوانین برخی از کشورها، نقض از نظر انواع به نقض ذاتی و اصلی و نقض معادل یا نقض در قالب دکترین معادل تقسیم شده است.[20] الف) نقض ذاتی و اصلی راههای متفاوتی وجود دارد که ممکن است گواهی حق اختراع نقض شود. اولین راه که ممکن است گواهی توسط شخص ثالث عمدا نقض شود این است که کپیبرداری عینا از گواهی باشد بدون هر گونه تغییر[21]، در این گونه تقلید تغییری در اختراع داده نمیشود کالای موضوع نقض دقیقا مطابق با اختراع اصیل میباشد تشخیص این نوع نقض بسیار واضح و روشن میباشد صرفاً دارنده میبایست اقدام و ارتکاب عمل توسط ناقض را ثابت نماید و نیازی به اثبات تطبیق کالاهای موضوع نقض با ادعاهای مطرح شده ندارد. در این نوع نقض، ناقض بیپرواست یا اینکه گمان میکند گواهی حق اختراع خدشهدار است و اعتبار ندارد. این نوع نقض به نقض عینی یا ذاتی و اصلی معروف میباشد و چنین تعریف شده است «اقدام ناقض بر نقض اختراع اصیل به نحو تقلید ذاتی، یعنی نقض اختراع مانند کپیبرداری و نسخهبرداری از اصل»[22] در این نوع نقض صرفا تأیید صحت گواهی حق اختراع و ارتکاب فعل منجر به نقض از طرف ناقض جهت اثبات نقض کافی است. در نقض ذاتی دادگاه برای تشخیص نقض، عناصر ادعای مندرج در اختراع ثبت شده را با عناصر ادعای نقض شده مورد مقایسه قرار میدهد و تنها در صورتی که عناصر توصیف شده در ادعای ثبت شده، در محصول نقضی وجود داشته باشد دادگاه حکم به نقض حق خواهد داد. به عنوان مثال فرض کنیم شخص (الف) دوچرخهای را اختراع کرده است و مدعی میشود که شخص (ب) که سه چرخهای را ساخته است حقوق انحصاری وی را در قالب ساخت نقض کرده است. فرض کنیم دوچرخه علاوه بر دوچرخ جلو و عقب عناصری از قبیل صندلی، میلهای که صندلی روی آن قرار گرفته و دسته یا میله فرمان داشته باشد. در این فرض دادگاه مقایسه میکند که آیا سه چرخه نیز همین عناصر را دارد یا خیر؟ در بررسی، دادگاه به این نتیجه میرسد که سه چرخه همه ویژگیهای دوچرخه را دارد با اضافه یک چرخ اضافی. در این صورت دادگاه حکم میدهد که نقض ذاتی یا اصلی صورت نگرفته است.[23] ب) نقض معادل حالت دومی که نقض اتفاق میافتد این است که اشخاص ثالث از اختراع الگوبرداری میکنند. این نقض زمانی صورت میگیرد که اختراع توسط جراید، اسناد یا تولید کالایی که متضمن اختراع است، در سطح جامعه منتشر شده است و این امر موجب میشود که دیگران از ایده آن الگوبرداری کنند چرا که انتشار موضوع، شکل و راهحل آن را برای عموم آشکار میسازد بدین ترتیب دیگران را به این امر تشویق میکند که با بهرهگیری از الگو، نمونه جایگزین را برای حل مشکل ایجاد کنند و توسط آن به منافع اقتصادی برسند. که معمولاً حاصل اینگونه اقدامات اگر کامل حق دارنده حق اختراع را نقض نکند لکن احتمالا قسمتی از حقوق صاحب گواهی را نقض میکند. این موضوع عمدهترین دلیل وقوع نقض در سطح جامعه میباشد که منجر به بیشترین دعاوی شده است.[24]
[یکشنبه 1398-12-11] [ 07:30:00 ب.ظ ]
|