3- کفیل و وثیقه گذار اهلیت انجام مورد تعهد را داشته باشند به عبارت دیگر از طفل و سفیه و مجنون کفالت و وثیقه پذیرفته نمی‌شود. آیا در صدور قرار قبولی کفالت و وثیقه رضایت متهم لا‌زم است؟ پاسخ این است که رضایت مکفول و متهم در توافق و قرارداد کفالت و وثیقه با دادگاه و و دادسرا مدخلیتی ندارد رضایت و عدم رضایت وی شرط نیست اما این دیدگاه خلا‌ف احتیاط است زیرا اولا‌ به محض صدور قرار قبولی کفالت و وثیقه متهم از زندان آزاد می‌شود و موجبی برای ادامه بازداشت وجود ندارد.ثانیا ممکن است شاکی و یا اولیای دم با سپردن وثیقه و کفالت از متهم وی را آزاد و به نیات شوم خود به نحو زیرکانه با آزادی متهم برسند بنا به مراتب عقیده بر این است در صدور قرار کفالت و وثیقه رضای مکفول نیز مورد لحاظ قرار گیرد.1 ضوابط صدور قرار تامین کیفری بعضا مشاهده می‌شود دادرسان ملا‌ئت کفیل را احراز نمی‌کنند در نتیجه متهم بازداشت می‌شود.نقص قانون در عدم تعریف جامع افراد و مانع اغیار بودن در مبحوث عنه موجب افراط و تفریط می‌گردد مثلا‌ آیا پروانه کسب یک آرایشگر مستاجر می‌تواند موجب ملا‌ئت وی برای قرارتا مین کفالت با وجه الکفاله ده میلیون تومانی باشد؟ و یا سند ملکی را که هیچ منافعی از آن در اختیار مالک نیست و تمام منافع ملک به نحو سرقفلی فروخته شده است می‌توان برای قرار وثیقه صد میلیون تومانی پذیرفت؟ پس بعضا قضات محترم مجازاتهای انتظامی را در عدم تشخیص دقیق ملا‌ئت تحمل می‌کنند اما در ماده 134 قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلا‌ب در نحوه صدور قرار تامین کیفری قضات را به اهمیت جرم، میزان مجازات، دلا‌ئل و مدارک انتساب بزه به متهم وچگونگی مزاج و سن و حیثیت وی ملزم کرده است اما دادرس باید علا‌وه بر موارد مذکور احتمال عدم برگشت متهم و تامین خسارت شاکی از میزان وجه الکفاله و یاوجه الوثاقه راداده باشد مثلا‌ اگر متهمی اقدام به ایراد خسارت در نتیجه نزاع به شاکی نموده همزمان شاکی با طرح شکایت کیفری دادخواست مطالبه ضرر و زیان خود به عنوان مدعی خصوصی به استناد ماده 12 قانون آیین دادرسی کیفری دادگاههای عمومی و انقلا‌ب به مرجع رسیدگی کننده تقدیم نمود و به لحاظ سنگینی مجازات و خسارت متهم،متواری می‌شود پس از صدور حکم قطعی مبلغ محکومیت ازوجه الکفاله و یا از وجه الوثاقه به شاکی تامین می‌گردد و این مطلب به صراحت تبصره ماده 132 از قانون مرقوم توسط قاضی در ضمن صدور قرار قبولی به کفیل و وثیقه گذار باید تفهیم شود.به هر حال مبلغ وجه الکفاله و یا وجه الوثاقه نباید از خسارتهای وارده به شاکی کمتر باشد و عدم رضایت از سوی دادرس نقض ماده 136 آیین دادرسی مرقوم بوده و موجب تعقیب انتظامی دادرس خواهد بود. آیا تسلیم مکفول عنه از سوی کفیل به مکفول له تسلیم تام است یا مراجع قضایی با کفیل شرط دیگری نیز در صدور قرار مطرح می‌کنند؟ جواب این است که تسلیم یا تحویل مکفول عنه بدون هیچ عذر و بهانه است در این صورت همیشه به اعتراض کفیل در ضبط وجه الکفاله یا وجه الوثاقه رسیدگی و به نفع کفیل و وثیقه گذار اظهار نظر می‌شود زیرا در این فرض کفیل در صورتی نمی‌تواند مکفول عنه را در اختیار مکفول له قرار دهد که عذر قانونی و قابل قبولی وجود داشته باشد زیرا تصور خلا‌ف کفیل نادر است مثلا‌ اگر کفیل از متهمی کفالت نماید که وی به سبب بزه دیگر اعدام شده باشد و یا در جریان سرقت مسلحانه کشته شده باشد و یا در اثنای دادرسی فوت شده باشد دلیلی به ضبط امور تعهد به نفع دولت نیست نوع دیگر، تسلیم،مطلق اعلا‌م است در این فرض محل سکونت و زندگی به لحاظ عجز کفیل از حاضر نمودن مکفول عنه به مراجع قضایی اعلا‌م می‌شود که متهم در فلا‌ن محل سکونت دارد یا در بیمارستان بستری است در این صورت احتمال ضبط وجه الوثاقه یا وجه الکفاله با نبود متهم وجود دارد. آیا می‌توان از دو متهم یا بیشتر کفالت کرد؟ جواب مثبت است زیرا مراجع قضایی در صورت ملا‌ئت کفیل منعی در صدور یک قرار برای دو متهم یا بیشتر نمی‌بینند زیرا این متعهد است که تعهد خود را توسعه داده است که با تخلف نسبت به احضار هر یک از متهمین مورد تعهد به نفع دولت ضبط می‌گردد نکته مهم این است صادر کننده قرار کفالت وکفیل می‌تواند شروطی را در قرار قبولی کفالت منظور نماید اما امروزه در مراجع قضایی قرارها و قبولی قرارها در قالب فرم واجد بوده جای هیچ شرطی باقی نمانده است. باید توجه کرد کفیلی که تعهد به احضار مکفول کرده آیا تعهدی به مقدمات آن نیز کرده است یا نسبت به مقدمات تکلیف ندارد، چرا مراجع قضایی نمی‌توانند به مقدمات تکلیف نمایند آیا این قاعده فقهی مقدمه واجب، واجب است قابل اعمال می‌باشد یا نه؟ مثلا‌ کفیل مکفول خود را که در شهر دیگر است با تهیه وسیله و یا پرداخت حق ماموریت مامورین و امثال آن نزد مکفول له حاضر نماید و یا صرفابه محکمه محل سکونت یامحل اختفای متهم را اعلا‌م و مرجع قضایی خود می‌باید متهم را از طریق ضابطین در محکمه حاضر کند به نظر می‌رسد در امر متعارف کفیل مکلف به انجام تعهد است مقدمات مورد تعهد به عهده متعهد است اما اگر به لحاظ عدم توانایی و خارج از اراده بودن متعهد امکان احضار مکفول وجود نداشته باشد صرف اعلا‌م بم منزله انجام تعهد کفیل است به عنوان مثال مکفول پس از آزادی مرتکب قتل عمد شده و در زندان بازداشت شده است.1

مدت حمایت در حق اختراع محدود و معمولا بین 15 تا 20 سال است اما حق مولف تا سال 50 سال بعد از مرگ پدیدآورندگان باقی است و اگر پدیدآورنده شرکت سازمان باشد بر حسب اختلافی که کشورها دارند تا 30 سال این حق برقرار است . ولی با این وجود در بازارهای که رقابت شدید و تنگاتنگ است شرکت ها ترجیح می دهند حق اختراع را ولو 5 سال بگیرند ولی دنبال حق مولف تا 50 سال بعد از مرگ پدیدآورنده نباشد . لذا هزاران مورد اختراع درآمریکا به ثبت رسیده است هرچند که در اول به شدت با آن مخالف بودند ولی شرکت ها به دادگاه رفتند و اداره ثبت اختراعات آمریکا را محکوم می کردند در اروپا ابتدا با آن مخالف بودند و هرچند که منطق درستی از نظر علمی نداشت اگر پدیده های ایجاد شده که تمام خصوصیات اختراع را دارد ، نمی توان به صرف این که نرم افزار است و سخت افزار نیست مانع از ثبت آن شد . لذا در اروپا یک کلاه قانونی ایجاد شده که هم از حرف خود نگذرند و هم این که آن را اختراع محسوب کنند آنها کل ماشینی را که نرم افزار هم جزء آن است اختراع محاسبه می کنند ، ولی این ماشین باماشین قبلی تنها تفاوتی که دارد همان نرم افزار است.[90]

مبحث پنجم:مزایا و منافع حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانه ای

درحالی که ثبت شدن یک برنامه (نرم افزار) رایانه ای به عنوان اختراع دارای مزایای بسیار بیشتری نسبت به موارد مشابه ازحقوق مولف از جمله حق چاپ و انتشار است البته بنا به این که درچه کشوری ثبت شود حقوق متفاوت و مدت زمان های مختلفی به عنوان حمایت تحصیل خواهد شد، نقاط ضعف و منفی نیز دراین خصوص مطرح است .مزایای ثبت برنامه رایانه ای به عنوان اختراع عبارت است از این که تولید کنندگان برنامه (نرم افزار) حق خواهد داشت برای مدتی که طبق قانون داخلی کشورها معین می شود به طور انحصاری برنامه خویش را تولید ودر نمایشگاه عرضه کند به فروش برساند وهر گونه بهره ای ازآن بدست آورد ودولت نیز از واردات تولیدات مشابه آن به داخل کشور ممانعت خواهد کرد نکته جالب این است که اگر برنامه هایی مشابه با آنچه که دارای پروانه اختراع است حتی با ساختارهای دیگر و روشی متفاوت با آن تولید شوند و فایده واثر عملی آن را داشته باشند باز دولت از برنامه های مشابه جلویگری خواهد کرد . این نکته که در دیگر اختراعات ممکن است زمینه عملی کمتری داشته باشد درنرم افزارهای رایانه ای امکان بیشتری دارد.[91] از طرف دیگر نقاط ضعف و معایبی نیز درجریان تحصیل حق اختراع برای برنامه های رایانه ای وجود دارد که می تواند به صورت زیر فهرست شود :

• به اثبات رسانیدن این که برنامه تولید شده یک اختراع است ، وقت و هزینه فراوانی نیاز دارد.
• پروانه ثبت اختراع بعد از 2 تا 3 سال هنگامی صادر می شود که احتمالاً برنامه کهنه شده ارزش و جاذبه اولیه خود را در جامعه از دست داده است .
• همواره ممکن است با دلایل و مستندات ، اختراع نبودن یک برنامه نزد دادگاه اثبات و پروانه ثبت اختراع باطل شود .
• ازآنجا که گرفتن حق اختراع مستلزم ارائه اطلاعات لازم به اداره مربوطه است .این جریان مغایر با ضرورت حفظ اسرار تجارتی می شود.

با ملاحظه نکات فوق می توان گفت تنها در صورتی تلاش برای تحصیل پروانه ثبت اختراع دارای ارزش است که: الف) برنامه نوشته شده دارای ارزش فراوان باشد . ب)حداقل در مدت قابل توجهی مورداستفاده قرار گیرد . ج)برنامه برای سخت افزار خاصی مورد استفاده قرار گیرد به طوری که درخواست برای برنامه نصب شده درآن صورت پذیرد[92] حمایت از حقوق معنوی و مادی پدیدآورنده نرم افزار منافعی برای کل جامعه نیز خواهد داشت .برخی ازاین منافع اجتماعی عبارتند از :

• زمینه سازی افشای اطلاعات و اسناد سری(محرمانه) تجارتی ، فرمول های استفاده شده ودر زمینه صنعت نرم افزار مکانیزم طراحی وتولید نرم افزار که خود مولد نتایج ثانوی زیر است:

الف) حل مشکل برخی از پژوهشگران و یا افرادی که قبلا مایل به تولید و تهیه اختراعات وآثار مشابه بوده اند ولی موفقیتی حاصل نکرده اند ، زیرا ابتکارها و خلاقیت های آفریننده ،راهگشای معضلات و مسائل آنها خواهد بود . ب)تقویت منابع واطلاعات داخلی در امر پژوهش وآموزش

اضطراب ، احساس دلواپسی ، به علامت انتظار نظری است که ممکن است درونی یا بیرونی باشد . بی خوابی یا اختلال در خواب فقدان یا کاهش توانایی به خواب رفتن است که به سه کل بی خوابی اول شب ، وسط شب و آخر شب ظاهر می شود که غالباً با یک اختلال نظیر اضطراب و افسردگی ،  یک علت عضوی معلوم یا مصرف مواد مربوط می شود . (کاپلان و سادوک ، 1994 ) تعریف عملیاتی : اضطراب و بی خوابی نمراتی است که از پرسشنامه های هفت گانه مقیاس   از فرم 28 ماده ای پرسشنامه سلامت عمومی بدست می آید . و میزان برخورد داری هر آزمودنی از آن میزان نمره ای است که آن آزمودنی از پاسخدهی به این مقیاس گرفته است . 8-7- اختلال در کنش اجتماعی : تعریف نظری : کنش اجتماعی در فرهنگ علوم رفتاری به صورت زیر تعریف هر عنل طبیعی یا مصنوعی که آثار اجتماعی تولید می کند این اصلاح در برنامه نحصیلی برای ااشاره به جنبه فعالیتهای عمومی مربوز به زندگی گروهی در تمام فرهنگها بکار می رود ( شعاری نژاد ، 1364 ، ص 30 ) تعریف زیر از کنش اجتماعی ، مجموعه عملیاتی است که از طریق آن پاکی از اشکال ساخته یافته اجتماعی تجلی می نماید نقش است که یک عضو و یا جزء از حیات اجتماعی در درون ساخت جزیی یا کلی ایفا می کند تمامی جلوه های عینی و قابل مشاهده که موجبات انطباق و سازگاری یک نظام خاص اجتماعی را فراهم می آورد و بر همین اساس اختلال در کنش اجتماعی یا کنش اجتماعی نا مطلوب هر جلوه عینی یا قابل مشاهده است که این سازگاری نظام را کاهش میدهد . تعریف عملیاتی : اختلال در کنش اجتماعی ، نمراتی است که پرسشهای هفت گانه مقیاس از فرو 28 ماده ای پرسشنامه سلامت عمومی بدست می آید . و میزان آن در هر ازمودنی ، میزان نمراه ایت که آن آزمودنی از پاسخدهی به این مقیاس گرفته است . 9-7- افسردگی شدید یا اساسی : تعریف نظری : این اصلاح بسیار وسیع و تا حدودی مبهمی است برای شخص عادی  حالتی مشخص یا غمگین و گرفتگی و بی حوصلگی است و برای پزشک گروه وسیعی از  اختلالات خلقه یا زیر شاخه های متعدد را تداعی می کند . خصووصیاتاصلی حالات افسردگی کاهش عمیق میل به فعالیتهای لذا بخش روز مره مثل معاشرت ، تفریح ، ورزش ؟ روابط جنسی است .این ناتوانی برای کسب لذت حالتی ناقد و پایا دارد . به طور کلی ، شدن افسردگی بستگی به تعاد علایم و درجه متعدد آن دارد و خفیف ترین شکل ممکن است فقط محدودی از علایم اصلی وجود داشته باشد . مهمترین علامت افسردگی همین ناتوانی در کسب لذت در چیزهایی است که قبلاً لذت بخش بوده است و غمگینی یکی از خصوصیات افسردگی است لذا در تمام انواع جزیی از علائم بیماری نیست . بیمار ممکن است بجای غمگینی از گیچی و اضطراب و عدم تمرکز فکری شکایت داشته باشد احساس درماندگی ، میل به خود سلامت گری ، کاهش اعتماد به نفس از شایع ترین علائم افسردگی است ( پورافکاری ، 1373 ) در افسردگی اساسی بیمار ممکن است رابطه خود را با واقعیت از دست بدهد ، دچار هذیان شود و چه بسا دست به خودکشی بزند غالباً گفته می شود که چنین فردی پسیکوتیک است . ( وهاب زاده ، 1373 ، )

4-قابلیت ترجمه اگر چه شباهت خوبی است ولی باز در مفهومی وسیع تر اختصاص به آثار ادبی ندارد و زیرا مشابه سازی برای محصولات صنعتی نیز مصداق دارد مضافاً به این که در ترجمه متون ادبی استفاده می شود از متن ترجمه نیز مانند خواننده متن اصلی انسان است درحالیکه دربرنامه کامیپوتری ، متن ترجمه شده فقط توسط ماشین قابل استفاده می باشد. 5-سایر ادله که جنبه اقتصادی دارد درمحصولات صنعتی هم با شدت کمتری مطرح است خصوصا این که امروزه با توجه به تحولات گسترده درنحوه تولید نرم افزار و وسعت و تنوع زمینه های کاربردی آن دیگر بحث تولیدات فردی چندان جدی نیست و باید برای یک محصول نرم افزاری نیز سرمایه گذاری ها قابل توجه در مراحل تولید علاوه بر مرحله کدگذاری انجام داد . اینک به ذکر تفاوت های نرم افزار با آثار ادبی و هنری می پردازیم : 1-ماهیت اثر: آثار مشمول حق مولف ، همگی ماهیت و طبع ادبی و هنری دارند یعنی با عنایت به روحیه و استعداد نوع انسان در زمینه های فوق خلق می شود و ماهیت مزبور را پیدا می کند در حالیکه در برنامه های کامیپوتری دراصل ، برای انجام کار تولید می شوند و به عبارت دیگر جزو نرم افزاری یک مجموعه ماشینی را تشکیل می دهند که قابلیت انجام کاری را دارد بنابراین ماهیت ادبی و هنری ندارند . به همین جهت است که عبارات دریک اثر ادبی بی نهایت متنوع است وهر اثر نیز درکل به لحاظ استعداد نویسنده نوع و لطافت خاص خود را پیدا میکند وآثار خلق شده در درجات بسیار زیاد تفاوت در فصاحت و بلاغت قرار می گیرند درحالیکه عبارات و جملات در برنامه های کامیپوتری عرصه ای چنین وسیع را برای تفاوت پستی و بلندی ندارند ولازم است همگی طبق فرمت های خاص نوشته شوند و اگر تفاوتی باشد در محدوده ای نه چندان گسترده ودرحدی است که مثلا هر بخش خود کفا باشد و کمتر به سایر بخش ها ارجاع شود و یا طوری نوشته شود که حافظه کمتری را اشغال کند و یا پردازش اطلاعات سریعتر صورت می گیرد . این ها همگی درحدی نیست که قابل مقایسه با تفاوت های آثار ادبی وهنری باشد. 3و2-خواننده و زبان نگارش: آثار ادبی با زبان معمولی انسان نوشته می شوند در حالیکه برنامه های کامیپوتری غیر از زبان های سطح بالا با زبان های دیگری نیز نوشته می شوند (Object , Code, Assembly) که شباهتی به زبان ندارد آنچه مورد حمایت درحق مولف است زبان آدمی است و نه زبان ماشین در دعوای Apple V.Franklin (1982) قاضی Newcomer به این نکته اشاره کرد واظهار داشت که اگر قرار باشد ما زبان ماشین رانیز حمایت کنیم به سرزمین گالیور قدم گذاریم و در آنجا اسب ها نیز همانند آدمیان هستند. کنایه ازاین که در آن صورت باید ماشین رانیز انسان تلقی کنیم. نکته دیگری که ذکر آن اهمیت دارد این است که اصولا فازغ از بحث زبان نگارش آثار ادبی برای مطالعه انسان نوشته می شوند درحالیکه برنامه های کامیپوتری برای ماشین تدوین می گردند . ماشین انسان نیست علاوه بر این آنچه در ماشین پس از به جریان انداختن برنامه تحقق می پردازیم از لحاظ فیزیکی یک سری وجود و عدم جریان برق یا اختلاف ولتاژ است و این امر مشابه با خواندن انسان نیست به عبارت دیگر اگرچه ممکن است فعل و انفعالات فیزیولوژیکی و پیچیده درون بدن و سلسله اعصاب انسان را هنگام مطالعه می توان با مسامحه با جریان های فیزیکی درون ماشین مقایسه کرد ولی برای خود قرائت و فهم توسط انسان که مربوط به نفس خودآگاهی و جنبه روان شناسی اوست نمی توان معادل و ما بازایی درماشین یافت ماشین نمی خواند و اگر فرضا می خواند خود نمی داند که می خواند . به بیان دیگر اطلاق لفظ خواندن به جریان یافتن برنامه در ماشین که امری فیزیکی است ، ناشی از معادل فرض کردن ماشین یا ماشینه دانستن سخت افزار با انسانی است که مرکب از جسم و روان است . این پندار صرفاً و اکتفا نمودن و به ظواهر و مقایسه بی دلیل و بدون مبنای امور به ظاهر مشابه نشات می گیرد آثار ادبی وهنر عواطف و احساسات انسان رادر برمی گیرد ولی چنین اموری در ماشین وجود ندارد تا برانگیخته شود . درمقام پاسخ به این که خواننده برنامه صرفاً ماشین است نه انسان (پاسخ به صغرای قضیه فوق نه کبرای آن )گفته شده است که برنامه های کامیپوتری را انسان نیز مطالعه می کند و این امر هنگام اقدام برای رفع عیب (Debuging) تکامل و تولید سازگار برای برنامه ضروری است . در رد پاسخ مزبور کافی است که توجه شود که تمام مطالعات فوق برای خود انسان نیست بلکه در نهایت باز این ماشین است که باید از نرم افزار استفاده کند و مطالعات یاد شده توسط انسان تنها در حد بررسی یک کارشناس فنی از یک محصول و ابزار کار است تا بتواند ازآن رفع عیب نماید.

فصل سوم:مقایسه مواردی از حقوق مولف نرم افزار های رایانه ای در ایران وفرانسه

مبحث اول:حقوق معنوی (اخلاقی)

حقوق معنوی براساس مبانی فلسفی و ارتباطی است که بین شخصیت پدیدآورنده اثر با آن وجود دارد . به تعبیری شاعرانه ، آثار پدید آمده همچون بخش جاودانه وجود پدیدآورندگان آنهاست . هر فرد با افراد دیگر ، علیرغم شباهت های زیاد تفاوت های فراوان و بی نهایت دارد و از هر شخص اثر وکاری صادر می شود که در کم و کیف و ماهیت با کار و اثر دیگری متفاوت است گوئیا مردم معادن طلا و نقره ای هستند که در غنا و عیار مختلف اند و به صور مختلف ازآنها بهره برداری می شود و گاه نیز معطل و ضایع می گردند . علم و هوش و درایت و عقل افراد و هم چنین ذوق و لطافت روح و استعدادهای گوناگون ایشان ازآثار خلق شده آنان آشکار و معلوم می شود چرا که انسان زیر زبان خود پنهان است.[97] ارتباط ناگسستنی آثار ادبی و هنری با شخصیت پدیدآورندگان آنها موجب شده است حقوقی برای اشخاص مزبور درعرف و قانون شناخته شود که به لحاظ طبع و فلسفه پیدایش آنها دارای احکام خاصی باشند و که متفاوت با احکام مربوط به حقوق مادی و اقتصادی است . با یک تقسیم حقوق معنوی را می توان به شرح زیر طبقه بندی کرد . یک : حق پدیدآورنده اثر در منتسب شدن آن به او

5-سایر ادله که جنبه اقتصادی دارد درمحصولات صنعتی هم با شدت کمتری مطرح است خصوصا این که امروزه با توجه به تحولات گسترده درنحوه تولید نرم افزار و وسعت و تنوع زمینه های کاربردی آن دیگر بحث تولیدات فردی چندان جدی نیست و باید برای یک محصول نرم افزاری نیز سرمایه گذاری ها قابل توجه در مراحل تولید علاوه بر مرحله کدگذاری انجام داد . اینک به ذکر تفاوت های نرم افزار با آثار ادبی و هنری می پردازیم : 1-ماهیت اثر: آثار مشمول حق مولف ، همگی ماهیت و طبع ادبی و هنری دارند یعنی با عنایت به روحیه و استعداد نوع انسان در زمینه های فوق خلق می شود و ماهیت مزبور را پیدا می کند در حالیکه در برنامه های کامیپوتری دراصل ، برای انجام کار تولید می شوند و به عبارت دیگر جزو نرم افزاری یک مجموعه ماشینی را تشکیل می دهند که قابلیت انجام کاری را دارد بنابراین ماهیت ادبی و هنری ندارند . به همین جهت است که عبارات دریک اثر ادبی بی نهایت متنوع است وهر اثر نیز درکل به لحاظ استعداد نویسنده نوع و لطافت خاص خود را پیدا میکند وآثار خلق شده در درجات بسیار زیاد تفاوت در فصاحت و بلاغت قرار می گیرند درحالیکه عبارات و جملات در برنامه های کامیپوتری عرصه ای چنین وسیع را برای تفاوت پستی و بلندی ندارند ولازم است همگی طبق فرمت های خاص نوشته شوند و اگر تفاوتی باشد در محدوده ای نه چندان گسترده ودرحدی است که مثلا هر بخش خود کفا باشد و کمتر به سایر بخش ها ارجاع شود و یا طوری نوشته شود که حافظه کمتری را اشغال کند و یا پردازش اطلاعات سریعتر صورت می گیرد . این ها همگی درحدی نیست که قابل مقایسه با تفاوت های آثار ادبی وهنری باشد. 3و2-خواننده و زبان نگارش: آثار ادبی با زبان معمولی انسان نوشته می شوند در حالیکه برنامه های کامیپوتری غیر از زبان های سطح بالا با زبان های دیگری نیز نوشته می شوند (Object , Code, Assembly) که شباهتی به زبان ندارد آنچه مورد حمایت درحق مولف است زبان آدمی است و نه زبان ماشین در دعوای Apple V.Franklin (1982) قاضی Newcomer به این نکته اشاره کرد واظهار داشت که اگر قرار باشد ما زبان ماشین رانیز حمایت کنیم به سرزمین گالیور قدم گذاریم و در آنجا اسب ها نیز همانند آدمیان هستند. کنایه ازاین که در آن صورت باید ماشین رانیز انسان تلقی کنیم. نکته دیگری که ذکر آن اهمیت دارد این است که اصولا فازغ از بحث زبان نگارش آثار ادبی برای مطالعه انسان نوشته می شوند درحالیکه برنامه های کامیپوتری برای ماشین تدوین می گردند . ماشین انسان نیست علاوه بر این آنچه در ماشین پس از به جریان انداختن برنامه تحقق می پردازیم از لحاظ فیزیکی یک سری وجود و عدم جریان برق یا اختلاف ولتاژ است و این امر مشابه با خواندن انسان نیست به عبارت دیگر اگرچه ممکن است فعل و انفعالات فیزیولوژیکی و پیچیده درون بدن و سلسله اعصاب انسان را هنگام مطالعه می توان با مسامحه با جریان های فیزیکی درون ماشین مقایسه کرد ولی برای خود قرائت و فهم توسط انسان که مربوط به نفس خودآگاهی و جنبه روان شناسی اوست نمی توان معادل و ما بازایی درماشین یافت ماشین نمی خواند و اگر فرضا می خواند خود نمی داند که می خواند . به بیان دیگر اطلاق لفظ خواندن به جریان یافتن برنامه در ماشین که امری فیزیکی است ، ناشی از معادل فرض کردن ماشین یا ماشینه دانستن سخت افزار با انسانی است که مرکب از جسم و روان است . این پندار صرفاً و اکتفا نمودن و به ظواهر و مقایسه بی دلیل و بدون مبنای امور به ظاهر مشابه نشات می گیرد آثار ادبی وهنر عواطف و احساسات انسان رادر برمی گیرد ولی چنین اموری در ماشین وجود ندارد تا برانگیخته شود . درمقام پاسخ به این که خواننده برنامه صرفاً ماشین است نه انسان (پاسخ به صغرای قضیه فوق نه کبرای آن )گفته شده است که برنامه های کامیپوتری را انسان نیز مطالعه می کند و این امر هنگام اقدام برای رفع عیب (Debuging) تکامل و تولید سازگار برای برنامه ضروری است . در رد پاسخ مزبور کافی است که توجه شود که تمام مطالعات فوق برای خود انسان نیست بلکه در نهایت باز این ماشین است که باید از نرم افزار استفاده کند و مطالعات یاد شده توسط انسان تنها در حد بررسی یک کارشناس فنی از یک محصول و ابزار کار است تا بتواند ازآن رفع عیب نماید.

فصل سوم:مقایسه مواردی از حقوق مولف نرم افزار های رایانه ای در ایران وفرانسه

مبحث اول:حقوق معنوی (اخلاقی)

حقوق معنوی براساس مبانی فلسفی و ارتباطی است که بین شخصیت پدیدآورنده اثر با آن وجود دارد . به تعبیری شاعرانه ، آثار پدید آمده همچون بخش جاودانه وجود پدیدآورندگان آنهاست . هر فرد با افراد دیگر ، علیرغم شباهت های زیاد تفاوت های فراوان و بی نهایت دارد و از هر شخص اثر وکاری صادر می شود که در کم و کیف و ماهیت با کار و اثر دیگری متفاوت است گوئیا مردم معادن طلا و نقره ای هستند که در غنا و عیار مختلف اند و به صور مختلف ازآنها بهره برداری می شود و گاه نیز معطل و ضایع می گردند . علم و هوش و درایت و عقل افراد و هم چنین ذوق و لطافت روح و استعدادهای گوناگون ایشان ازآثار خلق شده آنان آشکار و معلوم می شود چرا که انسان زیر زبان خود پنهان است.[97] ارتباط ناگسستنی آثار ادبی و هنری با شخصیت پدیدآورندگان آنها موجب شده است حقوقی برای اشخاص مزبور درعرف و قانون شناخته شود که به لحاظ طبع و فلسفه پیدایش آنها دارای احکام خاصی باشند و که متفاوت با احکام مربوط به حقوق مادی و اقتصادی است . با یک تقسیم حقوق معنوی را می توان به شرح زیر طبقه بندی کرد . یک : حق پدیدآورنده اثر در منتسب شدن آن به او دو : حق اعتراض به هر گونه تحریف ، تغییر یا اقداماتی که موجب لطمه به حسن شهرت و حرمت صاحب اثر شود .[98] و با طبقه بندی دیگر : یک : حق انتساب اثر به پدیدآورنده (Driot depaternite , Righe of paternite Right of(Driot de Respect de L’oeuvre ,integrity) .