نکته ای که قانون گذار ایران در ماده ی 22  ق ح ح م م ه  به آن اشاره کرده است و در راستای حمایت از حقوق پدیدآورنده اثر دارد مکان نشر اثر است . قانون گذار در این ماده می گوید : « حقوق مادی پدیدآورنده موقعی از حمایت این قانون برخوردار خواهد بود که اثر برای نخستین بار در ایران چاپ یا پخش یا نشر یا اجرا شده باشد و قبلا در هیچ کشوری چاپ یا نشر یا پخش و یا اجرا نشده باشد . » در توضیح این ماده بایستی بیان داشت آن چیزی که برای قانون گذار اهمیت داشته مکان نشر اثر به عنوان یک حق مادی بوده و قانون گذار به حق انتشار (حق افشا) نظر نداشته است . برای مثال باید گفت اگر اثری اولین بار در نمایشگاهی در لندن به نمایش عموم گذاشته شود و در حقیقت مکان افشا و انتشار اثر به منظر عموم در لندن باشد و سپس در ایران چاپ یا پخش یا نشر یا اجرا شود پدیدآورنده مورد حمایت قانون قرار گرفته و اثرش حمایت خواهد شد البته قیدی هم بر این ماده گذاشته شده و آن قید عدم چاپ یا پخش یا نشر و اجرا در کشور دیگر است . 2 . حق احترام به نام پدیدآورنده : از دیگر حقوق معنوی که تصور آن ممکن است ، حق احترام به نام پدیدآورنده می باشد . در راستای این حق هیچ کس حق ندارد نام پدیدآورنده را از اثر بردارد و یا این که نام خود یا شخص دیگری را به جای او گذارد . این حق به عناوینی همچون حق سرپرستی هم شناخته شده که پدیدآورنده را محق به بیان رابطه و نسبت خود با اثر می نماید . البته این حق به عنوان یک حق حداکثری برای پدیدآورنده شناخته شده و او    می تواند به طور کلی از درج نام خود بر روی اثر خودداری کند یا اثر را با اسم مستعار به چاپ رساند[105] . با استفاده و استناد به این حق پدیدآورنده می تواند جلوی انتشار آثاری را که در آن حق داشتن نام او بر اثر نادیده گرفته شده جلوگیری کند و حق مکتسبه خود را اعمال نماید . در واقع اگر حق نام پدیدآورنده وجود نداشت و یا جزء حقوقی بود که قابل انتقال به دیگران بود جامعه با سردرگمی شدیدی                    روبه رو می شد . افرادی با توان مالی مناسب تمام ایده ها ، افکار و هنرها را به نام خود ثبت می کردند در حالی که هیچ تخصصی در آن موضوع یا هنر نداشتند . استفاده از اسامی مستعار به جای نام پدیدآورنده ی اصلی هم حقی است که از این حق احترام پدید آمده و شخصی که نمی خواهد اثر به نامش منتشر شود با هر دلیل و        انگیزه ای برای خود اسمی مستعار بر می گزیند . 3 . حق تمامیت اثر : هرگونه کمی و کاستی در اثری که فرد خواسته است تمام آن به عنوان یک مجموعه منتشر شود     می تواند آسیبی جدی به شخصیت پدیدآورنده و رابطه ی او با اثر ایجاد کند . فرض کنید ما در ذکر     کلمه ای همچون لا اله الا الله فقط لا اله را ذکر کنیم و از آوردن بقیه ی آن خودداری کنیم افرادی که این کلمه را از ما می شنوند ما را کافر می خوانند و این در حالی است که ما فقط قسمتی از متن را حذف     کرده ایم .حق تمامیت اثر دارای دو جنبه مثبت و منفی بوده ، جنبه مثبت  حق تغییر را منحصر به پدید آورنده  دانسته و جنبه منفی دیگران را از تغییر باز می دارد[106] . زمانی که تحریف در اثر پدیدآورنده ای صورت می گیرد ، تحریف در شخصیت و خواسته های او شکل گرفته است . بنابراین یکی دیگر از حقوق به جا و شایسته معنوی که تعلق به پدیدآورنده دارد این است که اثرش بدون تغییر و تحریف و درحقیقت همان چیزی که انگاشته است منتشر شود و عموم چیزی را مشاهده کنند که آیینه ی تمام نمای شخصیت و تفکر نویسنده باشد نه یک بخش کمتر نه یک بخش     اضافه تر . برخی عنوان حق حرمت اثر یعنی حق اعتراض به تحریف ، تغییر در معنا ، حذف بعضی از    قسمت ها و یا عمل توهین آمیز نسبت به اثر که با شهرت و اعتبار مولف منافات داشته را برای حق تمامیت اثر مناسب دانسته و به درستی این حق را پس از انتقال حقوق مادی اثر ، متعلق به مولف می دانند [107] .

  1. حق رجوع از اثر یا اصلاح اثر :

از دیگر حقوق معنوی که برای پدیدآورندگان آثار قابل شناخت است حق رجوع از اثر یا اصلاح اثر است . به عبارتی باید گفت پدیدآورنده بایستی حق داشته باشد بتواند از اثرش رجوع کند افکار قبلی خود را پس بگیرد و در اثر ، تغییراتی پدید آورد . به عنوان مثال زمانی نویسنده ای در حمایت از مکتبی کتابی      می نویسد اما پس از چند سال متوجه می شود که نوشته های او درباره ی آن مکتب به دلیل تصور غلطی که در آن داشته اشتباه بوده و بایستی مورد تجدیدنظر قرار گیرد و این به عنوان یک حق بایستی برای پدیدآورنده در نظر گرفته شود که چنانچه هر زمان به هر دلیلی خواست از اثر خود رجوع کند بتواند این کار را انجام دهد . حق رجوع مبتنی بر این تفکر است که شخصیت صاحب اثر در آنچه پدید آورده نمایان شده و زمانی که به هر دلیل مایل نیست اثر او انتشار داده شود ، انتشار اثر به پایان رسیده و اجبار او به انتشار عملی غیر اخلاقی و غیر قانونی است[108] . در مورد اصلاح اثر نیز باید گفت ممکن است در نتیجه ی تغییر علم و یا رویکردهای علمی نویسنده یا هر پدیدآورنده ای احتیاج به اصلاح و تغییر در اثر پیدا کند که پدیدآورنده به عنوان یک حق معنوی بایستی بتواند در آثار قبلی خود تجدیدنظر کند . پ – حقوق معنوی در مورد آثار ادبی و هنری : 1 . حق انتشار اثر : در قوانین مرتبط با آثار ادبی و هنری حق انتشار ( افشای اثر) مورد تصریح قرار نگرفته است . در     ماده ی 3  ق ح ح م م ه حقوق پدیدآورنده را شامل حق انحصاری نشر و پخش و عرضه و اجرای اثر و حق    بهره برداری مادی و معنوی از نام و اثر او دانسته است اما این حق نشر که یک حق مادی است متفاوت      می باشد از حق انتشار به عنوان یک حق معنوی که درست در مرحله ی قبل از نشر قرار دارد .

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...