انتقال به خانواده خودی، بستگان نسبی و سببی داوطلب و فرزندخواندگی. شبه خانواده یا کودک پناه. شیرخوارگاه و خانه نوباوگان. خانه کودکان و نوجوانان. خانه فرزندان. خانه موقت کودکان و نوجوانان. روش های چون فرزندخواندگی  استفاده از افراد و خانواده های داوطلب و واجد شرایطی که برای پذیرش و نگهداری یک یا حداکثر دو نفر از فرزندان سازمان اعلام آمادگی می کنند، در اولویت اول قرار دارد فرزندان تحت سرپرستی آنان به مراتب، آینده و آتیه بهتری در قیاس با فرزندان شبانه روزی ها یا خانه فرزندان خواهند داشت. برای اثبات این نظر حداقل برای کارشناسان و افراد ذیصلاح نیاز به استدلال و تحقیق نیست. شبه خانواده و خانه فرزندان برای اولین بار پس از وقوع انقلاب اسلامی به عنوان یک روش نگهداری از کودکان بی سر پرست و بدسرپرست در جامعه ما مطرح شد و مورد استفاده قرار گرفت. با وجود این شیوه ای طولانی در جهان دارد مثلاً قدمت آن در امریکا بیش از 70 سال است.  به طور خلاصه روند تغییرات پس از انقلاب را می توان به شرح زیر مطرح کرد: کاهش تعداد فرزندان در واحد ها و گرایش به سمت خانواده از نظر تعداد و گشودن باب عاطفی با بستگان. ترخیص الزامی پسران از سنین سربازی و ترغیب دختران به استقلال از راه ازدواج و اشتغال. افزایش حمایت های جانبی از فرزندان جهت زندگی در خارج از محیط شبانه روزی. تبدیل خوابگاه های بزرگ به خوابگاه های کوچک. با این طرز تلقی سیر تحول پرورشگاهها از واحد های 400 تا 500 نفری و گاهی بیشتر به مراکز کوچک تر تغییر شکل داد و با تأسیس شبه خانواده ها و اسکان کودکان در گروه های 15 تا 30 نفری و نیز اسکان گروه های 5تا10 نفری از کودکان در مجتمع های خدمات حمایتی زمینه شناخت و ایجاد ارتباط هرچه بیشتر کودکان با کانون خانواده فراهم گردید. از طرف دیگر، با اهمیت دادن به مسئله حضانت و سپردن تعداد بسیاری از کودکان به خانواده ها از تجمع در پرورشگاه ها کاسته شد و این در حالی که کودکان با رسیدن به مرحله نوجوانی و جوانی و پیش آمدن ازدواج و اشتغال و نهایتاً کسب استقلال ها از واحد های شبانه روزی خارج می شوند و این خود زمینه ای وسیع برای سیر نزولی تعداد کودکان در این گونه مؤسسات بود. نکته بسیار با اهمیتی که پس از پیروزی انقلاب مورد توجه قرار گرفت ایجاد موانع برای ورود کودکان به این گونه مؤسسات بود که این مهم از طریق اصلاح ذات البین، توجه و تشریح مسائل و مشکلات پرورشگاه ها با کمک وسایل ارتباط جمعی از جمله درج مقالات مفید در روزنامه ها، تهیه و اجرای برنامه های مناسب و هشداردهنده در صدا و سیما و بالاخره در پاره ای موارد کمک های مالی به خانواده ها، که همه این اقدامات در جهت دوام و بقاء خانواده ها به شمار می روند صورت می گیرد. در سال 1373، طرح حمایت از ایتام به درخواست و پیشنهاد جمعی از مسلمانان خیر و نوعدوست مقیم کشور کویت موسوم به هیئت «کافِلُ الیتیم جامع الامام الحسین (ع)» با هدف کمک به ایتام مسلمان کشورهای ایران، جمهوری آذربایجان، تاجیکستان، لبنان و افغانستان توسط کمیته امداد امام خمینی (ره) به اجرا در آمد.  بر اساس این طرح هریک از افراد هیئت، تکفل 15 نفر از ایتام را عهده دار می شوند، ایتام پسر تا سن 18 سالگی و ایتام دختر تا قبل از ازدواج مورد حمایت قرار می گیرند. کمیته امداد امام خمینی همچنین اقداماتی برای شناسایی و معرفی ایتام واجد شرایط استانهای کشور به عمل آورده است. 2-10- نگاهی نو به معضل کودکان بد سرپرست و بی سرپرست: بر اساس آموزه های دینی، خانواده در اسلام دارای جایگاه ویژه و والایی است؛ جایگاهی که می تواند در بستر آرام خود هر یک از افراد خانواده را به مدارج بالای انسانی و علمی و معنوی برساند. راهکارهای حفظ این جایگاه هم تأسی به الگوهایی است که همواره بر حفظ و نگهداری کانون خانواده تأکید ورزیده و سفارش های مؤکدی در این زمینه دارند. خانواده را می توان کانون اصلی رشد و تعالی و تعامل انسان دانست. اولین تجربه های تربیتی از خانواده بر انسان تأثیر می گذارد و به مرور، همان تجربه ها و آموزه ها چارچوب شخصیتی هریک از افراد جامعه را شکل می دهد. در نگاهی موشکافانه، خانواده نماد کوچکی از یک جامعه بزرگی است که مردمان آن در کنار هم زندگی می کنند اما امتیاز خانواده بر جامعه آن است که در خانواده خمیر مایه شخصیتی افراد در حال شکل گرفتن است و می توان با ارائه الگوهای رفتاری مناسب و اسلامی، شخصیت افراد را به گونه ای شکل داد که در برابر ناملایمات و سختی های زیادی کمترین آسیب را ببیند اما انسان وقتی وارد جامعه شد و چارچوب شخصیتی و رفتاری او شکل گرفت تغییر در آن شخصیت چه بسا کار مشکلی باشد. عموم جوامع جهان با تجربه چنین آموزهایی، به اهمیت خانواده و لزوم آموزش در آن پی برده همواره ذهن شان را به آموزش و تربیت بنیادی و بنیانی در خانواده ها معطوف می دارند، زیرا به این نتیجه رسیده اند که اصلاح خانواده همان اصلاح جامعه است و چه بسا اصلاح خانواده آسان تر، صحیح تر و کم هزینه تر از اصلاح جامعه باشد. چون افراد هریک از خانواده ها همان هایی هستند که وارد جامعه می شوند و اگر درست و صحیح تربیت باشند جامعه در امنیت و آرامش خواهد بود. با وجود تمام تلاش هایی که عموم جوامع در این موضوع دارند، همواره معضلات زیادی آن جوامع را گریبانگیر خود می کند؛ معضلات و دشواری هایی که بعضی از آنها ناشی از حرکت زندگی امروزی بشر به سوی ماشینی شدن و بهره گیری از تکنولوژی های روز دنیاست. به یقین، هر چه اختراعات و کشفیات انسان زیادتر گسترده تر می شود به همان اندازه نیز مشکلات جوامع هم ازدیاد می یابد. بعضی مشکلات هم مشکلات همه گیر و پرسابقه ای است که چه بسا شاید گفت از اول تشکیل جوامع زاییده شده و همچنان ذهن و زندگی بشریت را درگیر خود ساخته است. آن چه که در این نوشته بررسی می شود معضل و دشواری همه گیری به نام کودکان بی سرپرست و بدسرپرست است که به یقین بسیاری از جوامع، چه پیشرفته و چه در حال توسعه و یا کمتر توسعه یافته با آن روبرویند و در تلاش اند با وضع قوانین و ارائه راهکارهایی پیامدهای این معضل و دشواری را به حداقل رسانده و تا حدودی آن را مهار کنند. در کشور ایران نیز این معضل و رویارویی با آن یکی از مقوله های مهم مسئولان نظام اسلامی است و تلاش های صورت گرفته در این زمینه حاکی از پیشرفت در مهار این بحران است. بهره مندی آحاد جامعه از رفاه، سلامتی و آسایش روحی و روانی رویکرد قابل مطالعه کشور در حل بسیاری از بحران های خانواده هاست. کودکان در هر جامعه ای نماد پویش و تحرک و تداوم خانواده ها و نیز نماد علاقه مندی مردمان جوامع به پایداری نسل های پس از خویش است. در فرهنگ اسلامی به اهمیت فرزنددار شدن و در ادامه به تربیت صحیح و درست فرزندان تأکید مؤکدی شده است.

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...