همچنین احادیث فراوانی در باب دلالت بر حرمت ضرر و ضرار ذکر شده است که از مهمترین و مشهورترین  آنها حدیث نبوی مشهور است که پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) در آن فرمودند : { انک رجل مضار و لاضرر و لا ضرار علی المومن } و دلالت آن بر نهی از ضرر به دیگران ، واضح و مبرهن است. همچنین بناء عقلا را از مستندات قاعده لاضرر دانسته اند چرا که عقلا ، از هر نوع ضرر رسانیدن به دیگری ، نهی کرده و زیان زننده را ضامن خسارت وارده میدانند و این در حالی است که شارع مقدس نه تنها از این بناء عقلاء نهی نکرده بلکه آن را با آیاتی از قرآن کریم و روایات تقویت نموده است. تطبیق قاعده لاضرر با مسئولیت مدنی ناشی از سوانح هوایی قانون مسئولیت مدنی ماده 1 این قانون می گوید : هر کس بدون مجوز قانونی عمدا یا در نتیجه بی احتیاطی به جان یا سلامتی یا مال یا آزادی یا حیثیت یا شهرت تجاری یا به هر حق دیگری که به موجب قانون برای افراد ایجاد گردیده لطمه وارد نماید که موجب ضرر مادی یا معنوی دیگری شود مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود می باشد. این مورد قطعا از موارد قابل استناد به قاعده لاضرر و به تعبیری دلالت آن بدیهی و آشکار است چراکه بحث آن در باب ضرر اعم از مادی و معنوی ، عمدی و غیر عمدی است که اگر قاعده لاضرر را در معنای نهی یا نفی ضرر غیر متدارک در نظر بگیریم ، الزام به جبران خسارت هم قابل استناد می باشد. در خصوص سوانح هوایی و مسئولیت ایجاد شده ی ناشی از آن می توان مطابق قاعده لاضرر خسارت وارده به مسافرین چه جانی و چه مالی و حتی معنوی را قابل جبران دانست چرا که شارع مقدس هیچگونه ضرری را غیر قابل جبران نمیداند مگر در مواردی خاص . ماده 2 این قانون اظهار می دارد : در موردی که عمل وارد کننده زیان موجب خسارت مادی و معنوی زیان دیده شده باشد دادگاه پس از رسیدگی و ثبت امر او را به جبران خسارت مذبور محکوم می نماید و چنانچه عمل وارد کننده زیان ، موجب یکی از خسارات مزبور شده باشد دادگاه او را به جبران همان نوع خسارتی که وارد نموده محکوم خواهد نمود. این ماده نیز از باب قاعده لاضرر قابل استناد و و استدلال است اما به شرط آن که لا در لاضرر را به معنای نفی ضرر غیر متدارک یا نهی اتخاذ کنیم. ماده 4 این قانون می گوید : دادگاه می تواند میزان خسارت را در موارد زیر تخفیف دهد : 3) وقتی که زیان دیده به نحوی از انحاء موجبات تسهیل ایجاد زیان را فراهم نموده یا به اضافه شدن آن کمک یا وضعیت وارد کننده زیان را تشدید کرده باشد. همانگونه که ملاحضه می شود این ماده نیز بر اساس آنچه تاکنون گفته شد، قابل استناد به قاعده لاضرر است چرا که یکی از شروط در شی مضمون ، آن است که خود عامل و موجب زیان نباشد ، لذا هر قدر که شی مضمون در ایراد خسارت به خود ، موثر باشد ، از تقصیر وارد کننده زیان کاسته می گردد و این در واقع تخفیف به مباشر خسارت نیست ، بلکه رعایت دقیق سهم مباشر در ایراد خسارت است لکن از باب تسامع ، لفظ تخفیف به کار رفته است[42] کما اینکه در ماده 21 پیمان ورشو نیز نقش زیان دیده را در ایجاد خسارت از موارد معافیت جزئی و یا کلی مسئولیت متصدی حمل و نقل می داند . بند دوم:قاعده اتلاف

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...