طبقه بندی مواد مخدر

از مواد مخدر با توجه به معیارهای متفاوت، طبقه بندی‌های گوناگونی ارائه شده است. برخی مواد مخدر را بر اساس خواص آنها تقسیم بندی کرده‌اند و برخی دیگر بر اساس تاثیر اصلی مواد بر جسم و جان، بعضی بر اساس منشاء مواد مخدر و عده‌ای نیز بر مبنای اثرات سمی مواد مخدر آنها را طبقه بندی کرده‌اند.

گروهی نیز این مواد را بر حسب منابع طبیعی طبقه بندی کرده‌اند و معیار بعضی دیگر نیز تجارب شخصی بوده است. در این مبحث در بند اول به طبقه بندی‌های اولیه می‌پردازیم و در بند دوم به طبقه بندی نهایی که توسط سازمان بهداشت جهانی صورت گرفته و مورد قبول جامعه جهانی نیز واقع شده است خواهیم پرداخت.

بند اول ـ طبقه بندی‌های اولیه

در سال 1928 میلادی، لوین اولین طبقه بندی مواد مخدر را پیشنهاد کرد. در این طبقه بندی مواد مخدر بر اساس خواصی که دارند در 5 گروه متمایز قرار داده شدند:

الف. کیف آورها: مانند تریاک و مشتقات آن و کوکائین.

ب. توهم زاها: مثل LSD و حشیش.

ج. خمر آورها یا مست کننده‌ها: مانند الکل و اتر.

د. خواب آورها: مثل بربی توریک‌ها

هـ. محرک ها: مثل آمفتامین‌ها (ایرج صالحی ، همان، ص 10)

بند دوم ـ طبقه بندی پروفسور دونیکر

در سال 1971 پروفسور دونیکر طبقه بندی‌های خاصی را ارائه کرد یکی از آنها بر مبنای منشاء مواد و دیگری بر اساس تاثیر مواد قرار داشت.

الف. طبقه بندی دونیکر که بر اساس منشاء مواد است:

• موادی که منشاء طبیعی دارند مانند تریاک و مشتقات آن، حشیش، الکل.
• مواد شیمیایی که از منشاء اصلی خود فاصله گرفته‌اند مثل خواب آورها، آرام بخش‌ها.
• موادی که نتیجه تحقیقات آزمایشگاهی هستند مثل برخی از توهم زاها، LSD .

ب. طبقه بندی دونیکر از مواد مخدر بر اساس اثرات سمی مواد

1- مواد مخدر مرگ آور مثل هروئین و آمفتامین ها و غیره که تزریق آنها به مقدار زیاد در رگ باعث مرگ می‌شود.

2- مواد مخدر مخرب که قادر به تولید پسیکوزهای دارویی هستند مثل آمفتامین‌ها و برخی مشتقات شانور و LSD

• موادی که باعث ایجاد وابستگی و یا اعتیاد می‌گردند (اغلب مواد مخدر)[6]

1. Euphorica
2. Phantastica
3. Ineberianta
4. Hyphotica
5. Excitantia
6. همان منبع، ص 12.