پایان نامه درباره قانون مجازات، حکومت قانون |
«هر یک از مستخدمین دولتی، نوشتهها و اوراق و اسنادی که حسب وظیفه به آنان سپرده شده یا برای انجام وظایفشان به آنها داده شده است و معدوم یا مخفی نماید، علاوه بر جبران خسارت وارده به حبس از سه ماه تا یک سال محکوم خواهد شد.» درخصوص این ماده باید گفت که، اسناد مذکور در این ماده منصرف به اسناد غیرمالی است و شامل اسناد مالی یا بهادار نمیگردد چرا که اگر اسناد مذکور از زمرهی اسناد مالی باشند، عمل، دارای عنوان مجرمانهیِ خاص دیگری میباشد. همچنین لازم است که اسناد مورد نظر به عنوان وظیفه در اختیار کارمند دولت گذاشته شده باشد.[21] نکتهی قابل ذکر درخصوص این ماده آن است که، مادهی 681 قانون مجازات اسلامی، فصل تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده، درخصوص اتلاف اسناد دولتی مجازات دو تا 10 سال را مقرر داشته است. با توجه به قید هر کس در این ماده که می تواند شامل مستخدمات مندرج در مادهی 604 همان قانون را داشته باشد، باید گفت، چنانچه معدوم کردن اسناد مندرج در مادهی 604 شامل اتلاف اسناد دولتی گردد، مجازات مادهی 681 که اشدّ است، اعمال میگردد.[22]
3- اخفای جسد
در قانون مجازات اسلامی 2 ماده به بحث از اخفای جسد می پردازد. مطابق مادهی 635 قانون مجازات اسلامی: «هر کس بدون رعایت نظامات مربوط به دفن اموات جنازهای را دفن کند یا سبب دفن آن شود یا آن را مخفی نماید به جزای نقدی از یکصد هزار تا یک میلیون ریال محکوم خواهد شد.» درخصوص این ماده باید گفت که این مقرره با مجازاتی متفاوت در قانون مجازات عمومی نیز پیش بینی شده بود منتها، قانون گذار بعد از انقلاب با کاهش مجازات این جرم از حبس به جزای نقدی، اقدام به تقلیل و خفیف نمودن مجازات این جرم کرد. درخصوص این ماده، پرسشی که مطرح میشود آن است که اگر شخصی اقدام به اخفای قطعات بدون جان بدن انسان بنماید بدون این که این قطعات تشکیل یک جسد را بدهند، آیا باز هم مشمول این ماده میشود عمل ارتکابی یا خیر؟ یکی از نویسندگان در این خصوص بیان نموده اند که: «در مواردی که جسد کامل نمیباشد، احوط مشمول قسمت باقیماندهی جسد و دخول آن در حکم این ماده است»[23] هر چند این نظر در زمان حکومت قانون مجازات عمومی ارائه شده بود اما با توجه به تقنین و تنصیص مجدد این ماده در قانون مجازات مصوب 1375 به نظر میرسد که هم اکنون نیز قابل ابراز باشد، منتها ایراد و اشکال این نظر آن است ک در فرض منظور شده در آن، دیگر با «یک جسد» روبرو نیستیم و تعریف جسد شامل اجزای آن نمیگردد و به بیان بهتر، جسد مجموعهی کامل یک جسم بیجان میباشد و به کلیهی اجزای آن این لفظ اطلاق میگردد؛ بنابراین نظر ارائه شده صحیح نیست. مادهی دیگر در ارتباط با اخفای جسد، مادهی 636 میباشد که بیان می کند:«هر کس جسد مقتولی را با علم به قتل مخفی کند یا قبل از اینکه به اشخاصی که قانوناً مامور کشف و تعقیب جرایم هستند خبر دهد، آن را دفن نماید، به حبس از سه ماه و یک روز تا یک سال محکوم خواهد شد.» درخصوص این نکته که جرم موضوع این ماده، ممکن است از سوی شخص قاتل و مرتکبین جرم اعم از مباشر و یا معاون هم، صورت پذیرد یا این که این ماده و حکم آن منصرف از مرتکب قتل میباشد، 2 نظر ارائه شده است که یکی از این نظرات که حمایت رویهی قضایی را نیز با خود دارد، قایل به عدم امکان صورت گرفتن جرم این ماده از سوی مرتکبین قتل میباشد و نظر دیگر میان مرتکب قتل و غیر آن در شمول حکم این ماده، تفاوت و فرقی نمینهد.[24] در تحلیل و ارزیابی این دو نظر، این گونه به ذهن میرسد که نظر دوم، صائب و استوارتر باشد چرا که، در ابتدای ماده لفظ «هر کس» اسن و این لفظ عام باعث شمول و فراگیری حکم ماده، به کلیهی اشخاص ولو شخص قاتل نیز میشود. از سوی دیگر قرینه یا مخصصی که باعث افتادن عموم این ماده شود در بین نیست. وانگهی مادهی 205 قانون مجازات عمومی در مقام تشریح و ارزیابی این دو نظر بسیار راهگشا است چرا که حکم مادهی 636 در مادهی 178 قانون مجازات عمومی نیز آمده بود و در زمان حکومت آن قانون، مادهی 205 بیان میکرد: «هر کس، جسد متوفایی را پنهان کند از یک ماه الی شش ماه حبس خواهد شد و اگر جسد، جسد شخص مقتولی باشد، مرتکب بر طبق مادهی 178 مجازات میشود و هر گاه شرکت در جنایت نیز نموده باشد به مجازات شرکت در جنایت نیز محکوم خواهد شد.» همان گونه که ملاحظه میشود، فراز پایانی مادهی 205، در 2 مجازات شرکت در جنایت و پنهان نمودن جسد را قابل جمع میداند و بنابراین ممکن است مخفی کننده، خودِ شخص مرتکب نیز باشد.
4- اخفای زندانی
مادهی 553 قانون مجازات اسلامی، بخش تعزیرات بیان میدارد: «هر کس شخصی را که قانوناً دستگیر شده و فرار کرده یا کسی که متهم است به ارتکاب جرمی و قانوناً امر به دستگیری او شده است مخفی کند و یا وسایل فرار او را فراهم کن به ترتیب ذیل مجازات خواهد شد: چنانچه کسی که فرار کرده محکوم به اعدام یا رجم یا صلب یا قصاص نفس و اطراف را یا قطع ید بوده، مجازات مخفی کننده یا کمک کننده او در فرار، حبس از یک تا سه سال و اگر محکوم
فرم در حال بارگذاری ...
[چهارشنبه 1398-12-14] [ 02:11:00 ق.ظ ]
|