زمانی سازمان­ها خود را مستقل و جدا از دیگران می­پنداشتند و می­کوشیدند بهتر از بقیه کار کنند. در زمان کنونی سازمان­ها خود را به عنوان اعضای یک سیستم زیست محیطی به حساب می­آورند که ممکن است در چندین سازمان به فعالیت بپردازند و از نظر رابطه با سایر سازمان­ها، در یک شبکه متراکم قرار گیرند. در این سیستم زیست محیطی، همکاری به عنوان یکی از شیوه ­های رقابت به حساب می­آید. در واقع، با توجه به موقعیت محلی و مسئله­هایی که در آن محیط مطرح است، امکان دارد دو سازمان با یکدیگر رقابت کنند و در همان زمان تشریک مساعی نمایند. در یک سیستم زیست محیطی، نقش مدیران سازمان­ها پیوسته در حال تغییر است که در زمان کنونی به روابط افقی و ایجاد رابطه با سایر سازمان­ها توجه بیشتری می­شود. در دنیای امروز که با پدیده شگفت انگیز انفجار اطلاعات و انتقال لحظه­ای آن به اقصی نقاط جهان مواجه هستیم، قدرت واقعی در دست کسی است که از علوم جدید روز، بهتر و بیشتر بهره جسته و آنها را سریع­تر به کار گیرد (صالحی و نوریان، 1388: 416).

2-2- ارتباطات بین سازمانی

طرح گسترده موضوعاتی مثل شبکه­سازی، همکاری، هماهنگی و مشارکت، در حوزه آکادمیک و عملیاتی، نشان دهنده نگاه برون­گرای سازمان­ها برای پاسخ مناسب به تغییرات و چالش­های محیط است که با مصادیقی مثل پیمان­های راهبردی و مشارکت­های پروژه­ای عینیت می­یابند. سازمان­ها مشارکت می­ کنند تا بر تغییرات محیط فائق آیند و بتوانند منابع لازم را تامین کنند. این پیوندهای سازمانی می­توانند تغییرات را پشتیبانی کنند و شانس بقای سازمان را بالا ببرند. در حوزه­های مختلف علمی مثل اقتصاد، استراتژی،‌ و تحقیقات سازمان و مدیریت، روابط بین سازمانی در حال تبدیل به یک سرفصل مهم تحقیقاتی هستند. قدیمی­ترین پارادایم حاکم بر مطالعات بین سازمانی پارادایم اقتصادی بوده است. در این نوع نگاه، افراد و سازما­ن­ها صرفا جویای منفعت خود بوده و برای به حداکثر رساندن آن تلاش می­ کنند. این رویکرد در اکثر مباحث بهینه­سازی،‌ نظریه­ها و تئوری­هایی مثل هزینه مبادلات اقتصادی دیده می­شود. با توجه به زمینه ­های اجتماعی، محققین دیگری اقدام به طرح مباحث شناختی و اجتماعی در روابط بین سازمانی نموده ­اند. عدم کارایی نگاه صرفا اقتصادی و مکانیکی به مسائل انسانی و سازمانی باعث شده است که امروزه مسائل سازمانی با تلفیق رویکردهای اقتصادی و اجتماعی بررسی شوند. در رویکردهای اقتصادی- اجتماعی صرف توجه از رقابت خارج شده و مساله مشارکت و همکاری مطرح می­شود که نمود آن در انواع روابط بین سازمانی مشاهده می­شود (تیموری و همکاران، 1390: 62). چگونگی شکل­ گیری ارتباطات بین سازمانی در مبانی نظری حوزه­های مختلف علوم بیان گردیده است و این امر دلالت بر ماهیت چندبعدی موضوع دارد. بنابراین در این زمینه شش پارادایم تئوریک اصلی که تبیین کننده نحوه شکل­ گیری ارتباطات بین سازمانی هستند، مطرح است که عبارتند از: تئوری هزینه­ های اقتصادی مبادله، تئوری وابستگی منابع، تئوری اتحاد استراتژیک، تئوری ذینفعان، تئوری یادگیری و تئوری نهادینه شدن. هر یک از این تئوری­ها از منظری خاص شکل­ گیری و ضرورت ارتباطات بین سازمانی را بیان می­ کنند. هر یک از شش پارادایم فوق چشم­اندازی منحصر به فرد را در شکل­ گیری ارتباطات بین سازمانی ارائه می‌دهند (بروسی وجفری ،2000 :390). در جدول 2-1 خلاصه­ای از هریک به همراه منطق ارتباطات بین سازمانی ناشی از آنها ذکر شده است: