جهت توسعه از هر حیث[5] ، مشمول هدفمند کردن نیروى انسانى و یا به عبارت بهتر، آموزش نیروى انسانى در چهارچوب برنامه‏هاى آموزشى مناسب است. و گام برداشتن در جهت پیشرفت و توسعه و تبلور ارزش‌ها و متحول کردن ذهن ‏و نگرش ‏نسل ‏جدید، بدون ‏برنامه‏ریزى ‏و مطالعه‏ى ‏دقیق ‏امکان‏پذیر نیست.
“دانشمندان اهل فن، مطالعه را واقف گردیدن، مرور کردن کتابتى به چشم و بی‌آواز خواندن و همچنین نگریستن همراه با تامل، تفکر و اندیشه و نظر به دقت، معنا کرده‏اند.” [6]
تا قرن پیش سرنوشت افراد عموماً با منشاء خانوادگى و اصل و نسب آنان ارتباط داشت. فرزندان کارگران، پیشه وران، بازرگانان، و فرمانروایان ناگزیر بودند مشاغل خانوادگى را به حکم سرنوشت مقدر و غیر قابل تغییر بپذیرند، اما با توسعه‏ى علوم و پیشرفت صنایع و دانش بشرى این اوضاع غیر قابل تغییر، به یکباره تغییر پذیرفت.
در کشور ما تا چندین سال پیش فقط معدودى از خانواده‏هاى ایرانى فرزندان خود را به مدرسه مى‏سپردند و خانواده‏هاى کم مایه چاره‏اى جز اینکه از آغاز کودکى به کار و حرفه‏ى خانوادگى بپردازند، نداشتند. اما در حال حاضر وضعیت فرق کرده است، مطالعه‏ى آمار مدارس ایران روشن مى‏سازد که تعداد دانش‏آموزان مدارس از سال 1304 تا 1340 قریب 60 برابر افزایش یافته و تا سال 1368 این تعداد در حدود، ده میلیون و تا به امروز بیش از بیست میلیون نفر رسیده است، در صورتیکه مطالعه‏ى افراد عامه ، مراکز آموزش عالى و دانشگاه‏ها، پژوهشکده‏ها . مستثنى این آمار هستند، به همین خاطر دور از ذهن نیست که عصر ما، عصر انفجار اطلاعات نامیده شده است.
امروزه ضرورت نیاز به مطالعه، عادت به مطالعه [7] و آشنایى با اصول و روش‏ها و مهارت‏هاى[8] آن، بیش از هر زمان دیگر احساس مى‏شود، و عدم اطلاع از روش‏هاى مطالعه و عادت‏هاى بد مطالعه یکى از علل مهم عقب ماندگى تحصیلى است، توان هر کسى براى پیشرفت تحصیلى [9] کامل، به سختى درک مى‏شود و بستگى به عوامل متعددى دارد، تلاش‌هایى در جهت رفع پیشرفت تحصیلى بالاتر، از طریق بهبود کیفیت آموزش، موضوعات آموزشى، محیط‌هاى تحصیلى و غیره انجام گرفته است. در بخش دانشجویى نیز، تلاش‌هایى در جهت بهبود انگیزش، رغبت و عادت‏‌هاى کارى، انجام گرفته است، به طورى که مى‏تواند حداکثر توان خود را بکار برد.
وقتى گفته مى‏شود تلاش‌هایى انجام گرفته است، این تلاش‏ها فقط در چند کشور پیشرفته و چند مدرسه‏ى پیشرفته واقعیت داشته است و در کشور خودمان به کار بیشتر براى بهبود کیفیت و بهینه سازى پیشرفت تحصیلى نیاز داریم.
تحقیق حاضر شامل طرح‏ها، روش‏ها، بیان اصول و نظریاتى مى‏باشد که بیشتر کشورها براى مطالعه و تشویق به آن بکار گرفته شده و در حال حاضر مورد استفاده قرار مى‏گیرد، از این رو مى‏تواند بعنوان مجموعه‏اى در برگیرنده‏ى تحقیقات، نظریات، و عقاید مختلف در مورد روش‏هاى مطالعه و تشویق به آن است مورد توجه قرار گیرد.
در شرایط یادگیرى آموزشگاهى(درس خواندن) دانشمندان و متخصصان تعلیم و تربیت چهار شرط کلى را براى یادگیرى کلاسیک و آموزشگاهى انسان و به عبارتى « درس خواندن » لازم و ضرورى مى‏دانند:
1ـ استعداد و توانایى‏هاى فردى 2ـ انگیزه و علاقه 3ـ امکانات آموزشى 4ـ روش و شیوه‏هاى یادگیرى
چنانچه هر یک از این شرایط که به عنوان چهار چرخ اصلى ماشین آموزش و فراگیرى انسان محسوب مى‏شوند مهیا نباشد، موفقیت مطلوب آموزشى و تحصیلى حاصل نخواهد گردید. مثلاً اگر کسى هر چند استعداد و نیز علاقه‏ى بسیار به فراگیرى داشته باشد اما امکانات لازم (مثل معلم، کتاب، مدرسه) در اختیار نداشته باشد نمى‏تواند از آموزش لازم برخوردار شود و همچنین اگر کسى هر سه شرط اولیه را داشته باشد اما از اصول و روش‌های صحیح یادگیرى و درس خواندن اصولى آگاهى نداشته باشد و به عبارتى شیوه کار با سوپر کامپیوتر بیولوژیک خود (مغز ـ ذهن) را نداند ، از آموزش مطلوب برخوردار نخواهد بود. و کامیابى تحصیلى چندانى نخواهد داشت.
در کشور ما متاسفانه به این عامل و شرط بسیار مهم کم توجهى شده است، در حالیکه ضرورت و اهمیت آن قابل تردید نیست. تجربه نشان مى‏دهد که بسیارى از ناکامى‏هاى تحصیلى یا افت‌های تحصیلى به این دلیل عمده است که دانش‏آموزان و یا دانشجویان نسبت به روش صحیح و اصولى مطالعه و درس خواندن آگاهى لازم را ندارند بطوریکه پس از فراگیرى این اصول و روش‏ها و به کار بستن آن‏ها وضعیت تحصیلى آن‏ها بسیار متحول شده و از کیفیت و موقعیت بالایى برخوردار شده است.
ما سعى کرده‏ایم به این اصول و روش‏ها با بهره گرفتن از منابع و مراجع متعدد و معتبر علمى و روانشناسى یادگیرى [10] بدست آمده بپردازیم به امید آن روز که مطالعه و عادت به آن بصورت وظیفه در آید و توسط دیگر محققان بصورت فن تعقیب و پى‏گیرى[11] ادامه یابد. انشاءا.
بیان مسئله:
امروزه مطالعه راهى است بسیار ساده و عملى و دریچه‏اى است به سوى جهان علم و معرفت، راهى که انسان را در مسیر رشد و کمال هدایت کرده و مناسب‏ترین شیوه جهت انتقال پیام، عقاید، طرح‏ها و اندیشه‏ها است و مى‏تواند هدف هر دانشجو، دانش‏آموز . و افراد جامعه باشد.
ما در عصرى زندگى مى‏کنیم که یکى از خصوصیات بارز آن، تغییرات و تحولات شگرف و مداومى است که در تمامى زمینه‏ها به ویژه اطلاعات و دانش نیروى انسانى رخ داده است، اما با این وجود تمامى کشورها و جوامع به طور مشترک از جامعه‏ى مطالعه کنندگان خود راضى نیستند و ما هر ساله شاهد افت تحصیلى دانش‏آموزان در مقاطع مختلف و عدم مطالعه‏ى مطلوب و کافى افراد جامعه‏ى خود هستیم.و این بیشتر به دلایل عدم برنامه‌ریزى صحیح، عدم فعالیت‌های لازم در زمینه‏ى مطالعه، آگاهى نداشتن از روش‌هاى صحیح مطالعه، روش‌هاى نامناسب مطالعه ندادن انگیزه و تشویق‏هاى لازم جهت مطالعه و عادت به آن، شیوه‏هاى نامناسب تدریس، استفاده‏ى بیشتر دانش‏آموزان از روش‏هاى یادگیرى سطحى ساده (تکرار و حفظ مطالب) و دیدگاه‏هاى متفاوت در رابطه‌ی با مطالعه عنوان کرد.
تنها راه بقا و دوام مطالعه، همگام نمودن اطلاعات با جهان امروز و پیشرفت در مسیر رشد و کمال و رعایت و انجام موارد مذکور و همّت به تحقیقات مستمر و متعدد بر تمام جوانب مختلف مطالعه، و کوشش در رفع نواقص و محدودیت‌هایى که از تحقیقات پیش منتج شده و در دسترس مى‏باشد و همچنین از بین بردن عوامل مداخله‌گر و مزاحم مانند:(ترس، اضطراب .) بویژه در دانش‏آموزان، که در عملکرد تحصیلى آنان نقش عمده‏اى دارد است و سعى و کوشش در ایجاد انگیزه[12]، تقویت مثبت[13] بویژه در انگیزه‏هاى درونى، روش‏هاى یادگیرى عینى[14] و مشاهده‏اى[15] و فراهم ساختن مکان و محل‌هایى[16] جهت مطالعه‏ى عموم افراد بویژه دانش‏آموزان و تشویق صحیح تا حرکت به سوى پله‏هاى پیشرفت مطالعه که انشاءا. به صورت احساس وظیفه در آید و مطالعه به هدف نهایى برسد. در این پژوهش محقق قصد دارد به بررسى راهبردهاى مطالعه‏ى دانش‏آموزان پایه‏ى سوم مقطع متوسطه در رشته‏هاى علوم ریاضى، تجربى و انسانى آموزش و پرورش شهر قدس را مورد مطالعه و تجزیه و تحلیل قرار دهد و بر اساس نتایج حاصله پیشنهادات لازم را ارائه نماید.

هدف پژوهش
1ـ اهداف کلى

     82%d9%88%d9%82%db%8c-%d8%ac%d8%b1%d8%a7/">