بهترین نیروی رشد را در اختیار دارد، اما بیش از 95درصد واحدهای آموزشی کشور مجهز به امکانات و فضاهای ورزشی استاندارد نیستند و در بعد فیزیکی و تقویت جنبه های اجتماعی و روانی که یکی از بنیانهای مهم آن تربیت بدنی است، دچار غفلت شده است.
ورزش و تربیت بدنی در آموزش و پرورش ایران تقریباً از قدمت طولانی برخوردار است. براساس قانونی که در سال 1306 شمسی از مجلس شورای ملی گذشت، درس ورزش و تربیت بدنی به صورت رسمی در برنامه درسی همه دوره های تحصیلی قرار گرفت و به موجب این قانون هر روز یک ساعت از برنامه دانش آموزان به درس ورزش و تربیت بدنی اختصاص یافت] 30[.علیرغم قدمت طولانی درس ورزش و تربیت بدنی در آموزش و پرورش ایران، این درس هنوز جایگاه اصلی خود را در آموزش و پرورش کسب نکرده است و در بیشتر مدارس کشور ما به این درس توجه کافی نمی شود. در این میان شاید عوامل متعددی از قبیل بی توجهی مسئولین، دلسردی و بی تفاوتی معلمین، کمبود امکانات و فضاهای ورزشی و وضعیت جغرافیایی دخیل باشندکه می بایستی در این زمینه ها تحقیقات وسیع و جامعی در سراسر کشور صورت گیرد تا عوامل وضعیت موجود روشن و شناخته شود ]3 [.برنامه های تربیت بدنی مدارس می بایست بیشتر در جهت اهداف ورزش همگانی طرح ریزی و اجرا گردد. تشویق و ترغیب دانش آموزان به ورزش و شناساندن جایگاه تربیت بدنی در جامعه می تواند مؤثرترین شیوه برای اشاعه ورزش در کشور باشد. در این بین مربیان تربیت بدنی با شناسایی دانش آموزان زبده و مستعد و معرفی آنها به کانونهای ورزشی مربوطه می توانند در ارتقا و پیشرفت ورزش قهرمانی نقش بسزایی داشته باشند. واضح است که تعلیم و گسترش ورزش در مدارس تنها در صورت برنامه ریزی صحیح و فرهم نمودن فضاهای ورزشی مناسب میسر خواهد بود و می تواند تأثیر شگرفی بر ورزش همگانی و قهرمانی کشور بگذارد]2[.
اما آیا به راستی ورزش زمزمه محبت برای جذب دانش آموزان نیست؟آیا اکنون که این قشر جوان برای سرگرمی و پیشرفت خود به ورزش پناه آورده، نباید کاری کرد ؟ آیا برای دستیابی به سلامت جسمانی و تعمیق روابط دوستانه آنها ، راهی جز ورزش پیش روی ماست ؟ آیا لازم نیست حداقل امکانات و فضاها را با استانداردهای نسبتاً مطلوب برای آنها فراهم نمود ؟در این تحقیق قصد براین بود تا وضعیت امکانات و فضاهای ورزشی مدارس استان خراسان شمالی بررسی شود و با استانداردهای مطلوب مقایسه گردد.

2- بیان مسئله تحقیق
پدیده ها و آموزشهای اجتماعی و یا هر مسئله علمی دیگر ،زمانی می توانند در زندگی انسان مفید باشند که در رشد فکری و جسمی وی موثر باشند.در این راستا ، تربیت بدنی، به عنوان یکی از ابزارهای تعلیمی و تربیتی نقش برجسته ای داردکه این موارد در نظام آموزش و پرورش ما پیش بینی و تدوین شده اند]6 [.
تربیت بدنی و ورزش مدارس، پایه و اساس ورزش قهرمانی است و در مدارس ابتدایی، بایستی دانش آموزان با رشته های مختلف وحرکات پایه آشنا شوند و در مقطع راهنمایی مهارتها را کاملترکنند و در دوره متوسطه مورد بهره برداری ق
رار دهندو در نهایت با عضویت در رشته های مختلف ومتنوع ورزشی به ورزش قهرمانی کشور کمک کنند]13 [.
مهمترین عواملی که مانع تنوع و پیشرفت درس تربیت بدنی در مدارس می شوند نبود فضای کافی برای دانش آموزان در ساعات ورزش و ارتباط ضعیف والدین با معلمان ورزش و ضعف مدیریت مدارس می باشد]11[.
در حقیقت می توان گفت که پرورش قوای جسمانی و روانی دانش آموزان و جذب و جلب آنان به ورزش و فعالیت از اهداف اولیه ورزش آموزشگاههاست]31 [.در این راستا، امکانات و تجهیزات ورزشی از عواملی است که می تواند بر روی توسعه مهارتها و افزایش آمادگی بچه ها تاثیر بسزایی داشته باشد. تجربیات نشان داده است که اگر فعالیت برای بچه ها جذاب و جالب باشد و یا راه های مختلفی برای فعالیت کردن وجود داشته باشد، آنان بیشتر و بهتر تمرین خواهند کرد]51 [.
با روشن شدن این موضوع که روابط بین گروهی دانش آموزان در میادین ورزشی ، مسابقات هنری و ورزشی در رشد وتعالی وپاسخگویی به نیازهای رشدی و تکاملی آنها مفید و ضروری است]6 [،این سوال پیش می آید که به راستی فضاهای ورزشی در سطح مقاطع مختلف یک نهاد بنیادی جامعه به نام آموزش و پرورش باید دارای چه ویژگیهایی باشد؟
بدیهی است که چنین فضاهایی باید متناسب با جنسیت و سن دانش آموزان باشند و از تجهیزات و امکانات لازم و مطلوب برخوردار باشند.از طرفی کشور ما تحولات اساسی و بزرگی را پشت سر گذاشته که از آن جمله می توان به انقلاب اسلامی،جنگ،تحریم وافزایش ناگهانی جمعیت اشاره کرد. در چنین شرایطی مدارس و مراکز آموزش و پرورش در جای جای ایران و هر کدام تحت شرایطی،اولویت های زمان خود و موقعیت جغرافیایی خاص خود موجود و ساخته شده اند.بدین ترتیب هر کدام از مدارس دارای مشکلات و نارسایی هایی هستند که می توانند شامل فضاهای ورزشی آن نیز باشد.لذا بررسی موقعیت فضاهای ورزشی ،شناخت جامع و مطلوبی را به دست اندرکاران آموزش و پرورش می دهد تا با انجام اقدامات لازم در تحقق اهداف و آرمان های نظام آموزش و پرورش موفق و موثر باشد.

3- اهمیت و ضرورت تحقیق
رشته تربیت بدنی با امکانات بالقوه خود در تحقق هدفهای آموزش و پرورش سهم عظیمی به عهده دارد و باید از طریق تدوین و تنظیم برنامه های مطلوب و فراهم آوردن فضاها و امکانات ورزشی مناسب و منطبق بر اصول و موازین علمی راه را برای رسیدن به این اهداف هموار نمود]6 [.
بدیهی است که ابزار و امکانات از نیازهای اولیه انجام هر کاری می باشد، تردیدی هم نیست که کیفیت اجرای هر برنامه به کیفیت و کمیت ابزار و وسایل آن بستگی دارد. اجرای مطلوب برنامه های تربیت بدنی در مدارس نیز مستلزم فراهم آوردن مجموعه ای از شرایط و امکانات است که از مهمترین این شرایط استفاده از فضاها و وسایلی است که براساس نورم های استاندارد تهیه شده باشند تا بتوانند در رفع نیازمندیهای دانش آموزان موثر واقع شده و همچنین متناسب با تعداد آنها باشند]3 [.
از آنجا که با کمبود و ناکارآمدی تاسیسات و فضاهای ورزشی شاهد ضعف دانش آموزان و فارغ التحصیلان مدارس در کسب مهارتهای ورزشی هستیم و احتمالاً بسیاری از دانش آموزان در پایان دوره به کسب مهارتهای ورزشی لازم نائل نمی گردند. مفهوم این امر آن است که عدم برنامه ریزی صحیح و کم ارزش دانستن تربیت بدنی و ورزش و کمبود نیروی انسانی کارآمد و تاسیسات و اماکن ورزشی علت عمده این ضعف می باشد]26[. لذا بررسی وضعیت فضاهای ورزشی و شناخت نواقص و کمبودها می تواند ما را در تهیه برنامه و فرآیندهایی برای بهبود این فضاها در جهت رسیدن به استانداردهای مطلوب و تحقق اهداف آموزش و پرورش یاری نماید.
توجه به ورزش مدارس برای تربیت نسلی سالم و بانشاط بسیار ضرور ی است به این خاطرتوجه مسئولین را هر چه جدی تر به این امر می طلبد . طبق تحقیقات انجام شده روی دانش آموزان در چند سال اخیر ، مشخص شده که مشکلات جسمانی دانش آموزان به خصوص درمقطع راهنمایی ، به دلیل کم تحرکی ، فعالیت ناکافی ،فقدان فضاهای مناسب ورزشی در مدارس بوده است زیرا در این سن و سال فقر حرکتی موجب کاهش رشد جسمانی و در نتیجه افسردگی و تنش در دانش آموزان می شود.
همچنین نیروی انسانی، برنامه، فضا و تجهیزات ورزشی از عوامل عمده موفقیت درس تربیت بدنی در مدارس هستند ]21 [.با شناسایی امکانات و تجهیزات موجود و نحوه استفاده از آنها می توان توصیه هایی را در زمینه نگهداری، استفاده بهینه و مطلوب از آنها به مدیران و مسئولین مدارس نمود، مسئولین می توانند با آگاه شدن از کمبودها در زمینه امکانات و نیروی انسانی درصدد تهیه آنها برای مدارس برآیند. با در اختیار داشتن اطلاعات کافی و جامع در زمینه فضاها و تجهیزات ورزشی می

     82%d9%88%d9%82%db%8c-%d8%ac%d8%b1%d8%a7/">