وجود اسید لیزرژیک، ارگامین تارتریت، نیتروژن مادی متیل فرمامید، یا دی اتیل امین در یک ازمایشگاه مخفی حداقل حاکی از قصد ساختن  می باشد. پیش ساز اصلی این ماده جامد مورد نیاز برای ساخت این ماده، ارگاتویسین تارتارات اسید لیزرژیک و اسید لیزرژیک امید است که ماده اول، جزء مواد درجه 1 و دو ماده دیگر جزء مواد درجه 3 مخدر باشگاهی محسوب می شوند. ماده ال. اس. دی. را اغلب به صورت مایع بی‌رنگ، بی‌مزه و بی‌بو تولید می کنند، ولی ممکن است به صورت پودر سفید رنگ یا به شکل قرص یا حب‌های کوچک سفید یا رنگی یا به شکل کپسول ساخته شود. ال. اس. دی. را اغلب از راه دهان و به صورت تزریق استعمال می کنند. ازدیگر مواد روان گردان مت امفتامین از مشتقات امفیتامین (ایزومر امفیتامین) است. این دارو در جنوب شرقی اسیا، به خصوص تایلند، سنگاپور، مالزی و همچنین در ازمایشگاه های مکزیک و کالیفرنیا به مقدار زیاد تولید شده و به تمام جهان قاچاق می شود. به تازگی مت امفیتامین به شکل قرص هم به بازار امده است، هرچند که این نوع هنوز عمومیت ندارد، اما بسیار محتمل است که این قرص‌ها گستردگی بسیار زیادی پیدا کند. این ماده که به خاطر شکل ان در ایران به نام شیشه یا کریستال نامیده می شود، بر خلاف اکستازی حالت‌های هیجانی و سرخی چشم ندارد. تزریقات این دارو یکی از عوامل مهم شیوع بیماری‌های ویروسی مثل هپاتیت و ایدز بوده است به طور کلی مصرف کنندگان مواد مخدر ترجیح می‌دهند به جای کسب اثار و علائم ناشی از تزریق در بدنشان، قرص انها را مصرف کنند. مت امفیتامین‌ها می توانند به همراه دخانیات نیز استعمال شده و یا از طریق بینی، دهان و تزریقی مصرف گردند. تاثیر امفیتامین تزریقی بلافاصله قابل مشاهده است؛ اما شکل خوراکی ان به یک ساعت زمان برای تاثیر نیاز دارد. امفیتامین، کوکائین، متیل فنسیدیت و فنترمین ـــ محرک‌هایی هستند که همچون مت امفیتامین محرک سلسله اعصاب مرکزی هستند و در طبقه (II) از قانون کنترل مواد طبقه بندی است. در بلور مت امفتامین (مت امفیتامین HCI)، به طور معمول، کریستال‌های بزرگ اشکار و شفافی وجود دارد که در یک لوله شیشه‌ای کشیده می شود. کشیدن ان بویی ندارد و پس مانده ان در لوله باقی می‌ماند و دوباره می توان ان را مصرف کرد. در مقایسه با کوکائین، مت امفیتامین ارزان تر و دارای دوره عمل طولانی تر است. این ماده به سرعت در کلوب‌ها و رایو ها‌ (میهمانی‌های شبانه) جایگزین اکستازی می گردد. امف تامین ابتدا در سال 1887 ساخته شد، اما در ان زمان اثر تحریک کنندگی بر سلسله اعصاب مرکزی مورد توجه قرار نگرفت. بعدها در ابتدای دهه 1920 به عنوان باز کننده برونش (نایژه) دوباره کشف و برای این هدف پزشکی استفاده شد. در سال 1927 به شکل قرص معرفی شد. همانند تولیدات کوکائین، وقتی که برای اولین بار دردهه ی1880 معرفی شد، حرفه پزشکی به طور مشتاقانه‌ای این ترکیب جدید دارویی را برای مصارف درمانی پیگیری نمود. تبلیغات وادی‌های اغراق امیزی که ان را برای بیماری‌های متعدد بدون ایجاد اعتبار مؤثر دانسته و ترویج می‌کرد؛ در علاقه مندی عمومی به امفیتامین‌ها سهیم بوده است. امفتامین‌ها در سال 1971 به صورت دارو در دارو پزشکی و جهت معالجه بیماری‌ها مورد مصرف قرار گرفت. در دهه 1920، مشتقات امفیتامین گسترش یافت و نوع دهانی و تزریق وریدی ان تهیه و برای مصارف درمانی در دسترس قرار گرفت. امفیتامین‌ها در ان زمان به عنوان داروهای معجزه اسا تلقی می‌شدند، عمومی ترین و مؤثرترین شکل ان مت امفیتامین بوده است. علی رغم گزارش‌های اولیه مبنی بر واکنش‌های مختلف امیز، گاه گاهی مقدار قابل توجهی از انها در دهه 1940 و 1950 مصرف و قابلیت سوء مصرف شدن ان نیز شناسایی شده بود. در حقیقت بسیاری از متخصصان سلامتی این داروها را به عنوان قرص انرژی استفاده می‌نمودند، دانشجویان پزشکی و پزشکان به طور معمول به منظور مقابله با خستگی و فرسودگی ناشی از ساعت‌ها کار طولانی انها را استفاده می‌کردند. در سال 1960 در سانفرانسیسکو مصرف متیل فنیدات یا رتیالین شدیدا افزایش یافت. اگرچه سوء مصرف امفیتامین به طور مشخص پدیده‌ای امریکایی در نظر گرفته می شود، ولی سوء مصرف ان در برخی کشورها گزارش شده و حداقل در سه کشور، شیوع وسیعی داشته است. ژاپن به عنوان اولین کشور ،شیوع مت امفیتامین را تجربه کرد. در اصل تولید این دارو در حلول جنگ جهانی دوم صورت گرفت. نیروهای ارتشی نیازمند انرژی بودند و کارکنان صنایع در طول جنگ به منظور رفع فوری نیازهای جنگ لازم بود تا برای ساعاتی طولانی کار کنند؛ این امر باعث گسترش افزایش مصرف مت امفیتامین شد. این مصرف گسترده در طول جنگ جهانی باعث شد تا بخش اعظمی از جمعیت ژاپن پس از جنگ به این دارو وابسته شوند. دولت ژاپن مشکلات سلامتی عمومی مرتبط با این شیوع را شناسایی و قوانین کنترل را برقرار ساخت. این عمل به طور اساسی مصرف مت امفتامین را کاهش داد، اما سوء مصرف ان در ژاپن تا به امروز نیز مشکل مهم سلامتی این کشور باقی مانده است. در دهه 1950، دانشجویان کالج، ورزشکاران، رانندگان کامیون و زن‌های خانه دار، امفتامین‌ها را برای مقاصد غیر پزشکی مصرف می‌نمودند و این داروها به شیوه‌ای نامنظم برای درمان چاقی، حمله خواب و افسردگی به فروش می‌رفتند. افراد انها را برای افزایش انرژی، کاهش نیاز خواب و افزایش خلق مصرف می‌کردند. قرص‌ها اولین شکل (شریفی، 1385، 64)از این نوع دارو بوده که به طور گسترده‌ای مورد سوء مصرف قرار گرفتند. این گسترش مصرف، تولید و ساخت امفیتامین و مت امفیتامین را به طور معنی داری افزایش داد. در سال 1966 دولت فدرال براورد نمود که بیش از 25 تن امفتامین به طور غیر مجاز توزیع شده است. بازار سیاه وسیعی برای امفتامین‌ها به وجود امد و براورد شد که از نظر تجاری 50 تا 90 درصد تولیدات به مجاری غیر قانونی منحرف شده است. زمانی که فروش مت امفیتامین درون وریدی (تزریقی) به وسیله داروخانه‌های خرده فروش متوقف و یا کاهش یافت، مت امفیتامین مصنوعی غیر مجاز شروع به نمایان شدن نمود. امفیتامین روی سیستم مرکزی عصبی اثر شدید داشته و اثر این دارو در مقایسه با اثار کوکائین از نظر افزایش قدرت در بدن و مغز مورد علاقه جوانان ورزشکار و افراد در مشاغل سخت قرار گرفت، اما استفاده از این دارو توسط ورزشکاران از سوی کمیسیون پزشکی کمیته بین المللی المپیک ممنوع شد. Hearts , Speed , Bennies , Demies , Pills , Pep , Merth , Ergstal سرعت، یخ، گچ، مت، کریستال، اتش، شیشه، شابو و … اصطلاح عامیانه سیاهان امریکا برای قرص های، امفتامین یا باربیتورات ها، ایس است. امفتامین را بیشتر در ترکیبات دارویی به کار می‌برند؛ هم چنان که امروزه در بیش از 45 قلم دارو مورد مصرف قرار می گیرد، داروهایی نظیر: متیلن دی اکسید مت امفیتامین 3و4را که با نام اکستازی متداول MDMA گردیده است، به صورت دارویی و به شکل قرص، کپسول‌های غیر مجاز خوراکی یا جویدنی، امپول و گاهی پودر در بازار یافت می شود. این ماده در دسته توهم زاهای مصنوعی قرار دارد. وقتی دانشمندان داروساز شرکت «وک» در دارسته المان در سال 1912 مشتق شیمیایی جدیدی از امفتامین، 3 و 4 متیلن دی اکسپی امفتامین را در سنتز و ان را به عنوان یک ماده واسط شیمیایی چند کاره برای سنتز داروهای دیگر جهت کردند، به فکر هیچ کس نمی‌رسید این ماده در اخر قرن بیستم با نام اکستازی (کلمه‌ای که برای مستی شاعران به کار می‌رفت، برای توان یافتن برای ساعت‌ها رقصیدن در کلوپ‌های شبانه با در هم امیزی موسیقی، نمایش نور و سایر جلوه‌های ویژه) به کار رود.

فصل دوم : زنای مستوجب رجم در آرای دیوانعالی کشور در این فصل با توجه به تقسیم بندی ماده 83 ق.م.ا سابق ، آرای مربوط به زنای محصن را در بخش اول ذکر کرده و سپس در بخش دوم آرای مربوط به زنای محصنه را ذکر خواهیم کرد و همچنین ضمن تعریف کیفر رجم در گفتار اول (بخش اول) ، مطالبی را در ضمن ذکر آراء اصراری و شعب دیوانعالی کشور یرامون چگونگی احراز شرایط احصان و موارد سقوط شرایط احصان ، همچنین ادعای جهل حکمی ، اقرار در مرحله تحقیقات و چگونگی حصول علم برای اثبات زنای مستوجب رجم ، چگونگی استناد به ماده 173 ق.م.ا مصوب 1392 (ماده 71 ق.م.ا سابق) با وجود علم قاضی ، مطالب بیشتری را در مبانی حصول علم قاضی در جهت اثبات این جرم ذکر خواهیم کرد. (لازم به ذکر است که هدف از ذکر اظهارات متهمین و مطلعین و آراء و استدلال های شعب بدوی ، استیلای خوانندگان بر جوانب موضوع است که به درک بهتر موضوع کمک موثری می نماید.)

بخش اول : زنای محصن

در این بخش مباحثی پیرامون احراز شرایط احصان و تحقق زنای مستوجب رجم مطرح می گردد .

گفتار اول : تعریف

سنگسار به عنوان یکی از مجازاتهای اسلامی ، در شمار مهمترین موضوعاتی است که دست مایه تهاجمی سخت بر ضد اسلام و پیامبر بزرگ مرتبه آن گردیده است .منتقدان ، این حکم را منافی با آیین رحمت که آموزه دین اسلام است می دانند .سنگسار معادل اصطلاح فقهی «رجم« است. و بر پایه تفسیر مشهور نزد فقها ، رجم ، سنگباران مجرم تا سر حد مرگ او است و در میان فقها اتفاق‌نظر وجود دارد که سنگسار ،کیفری برای زنای محصنه‌است .[28] ماده 225 ق.م.ا مصوب 1392 مقرر می دارد «حد زنا برای زانی محصن و زانیه محصنه رجم است. درصورت عدم امکان اجرای رجم با پیشنهاد دادگاه صادرکننده حکم قطعی و موافقت رئیس قوه قضاییه چنانچه جرم با بینه ثابت شده باشد، موجب اعدام زانی محصن و زانیه محصنه است و در غیر این صورت موجب صد ضربه شلاق برای هر یک می باشد» و همچنین ماده 226 همان قانون عنوان می دارد « احصان در هریک از مرد و زن به نحو زیر محقق می شود: الف ـ احصان مرد عبارت است از آنکه دارای همسر دائمی و بالغ باشد و در حالی که بالغ و عاقل بوده از طریق قُبُل با وی در حال بلوغ جماع کرده باشد و هر وقت بخواهد امکان جماع از طریق قُبُل را با وی داشته باشد. ب ـ احصان زن عبارت است از آنکه دارای همسر دائمی و بالغ باشد ودر حالی که بالغ و عاقل بوده، با او از طریق قُبُل جماع کرده باشد و امکان جماع از طریق قُبُل را با شوهر داشته باشد» . در نهایت ماده 227 ق.م.ا مصوب 1392 نیز اموری از قبیل مسافرت، حبس، حیض، نفاس، بیماری مانع از مقاربت یا بیماریی که موجب خطر برای طرف مقابل می گردد مانند ایدز و سفلیس، زوجین را موجب خارج شدن از احصان ذکر کرده است . کیفر رجم در ق.م.ا سابق ، در بندهای الف و ب ماده 83 ذکر شده بود : الف) زنای مرد محصن ، یعنی مردی که دارای همسر دائمی است ، و با او در حالی که عاقل بوده جماع کرده و هر وقت بخواهد می تواند با او جماع کند . ب) زنای زن محصنه با مرد بالغ ،زن محصنه زنی است که دارای شوهر دائمی است و شوهر در حالیکه زن عاقل بوده با او جماع کرده و امکان جماع با شوهر را نیز داشته باشد . در این جرم ، علاوه بر تمامی شروط تحقق زنا ، شرط احصان نیز لازم است . در شرح لمعه دمشقیه ، شهید ثانی ، 8 قید را در احصان شرط می داند : 1- اصابت ( که شامل وطی در قبل هم می شود.) 2- بلوغ 3- عقل 4- آزاد بودن 5- وطی و دخول در فرج باشد. 6- فرج به واسطه عقد دائم یا ملک یمین ، مملوک مرد باشد. 7- مرد صبح تا شام بتواند از حلیله خود بهره جنسی ببرد. 8-اصابت به فرج معلوم باشد (شیروانی،1391 ، 49 تا 53) ؛ و در نهایت کلیه این موارد را که گویا در مورد شرایط احصان مرد می باشد ، به زن تسری داده است .[29] امام خمینی (ره) در تحریر الوسیله (مسئله 4 ذیل مسئله 9 ) می فرمایند :« پس اگر مردی زن متعه دارد ، به طوری که صبح وشام در اختیار اوست ، اگر زنا کند ، زنایش محصن نیست . زن هم اگر متعه دیگری باشد ، محصنه نیست.(موسوی همدانی،1390، 504) صاحب مبانی تکمله المنهاج می فرماید :«محقق حلی در شرایع الاسلام رجم را در زمانی که مرد با زن عاقل و بالغ زنا کرده باشد جاری می داند ولی ظاهر این است که این حکم عمومیت دارد» ⁵ . و اضافه می نماید که هر گاه زنی که دارای شرایط احصان است با مرد بالغی زنا کند ، آن زن سنگسار می شود و در صورتی که آن زن با پسر غیر بالغ ، زنا کند ، آن زن سنگسار نمی شود و حد کامل یعنی صد ضربه تازیانه بر او زده می شود (سعید،1391 ، 47).

• استوارت اعتقاد دارد، سرمایه فکری مجموعه‌ای از دانش، اطلاعات، دارایی های فکری تجربه، رقابت و یادگیری سازمانی است که می‌تواند برای ایجاد ثروت به کار گرفته شود. در واقع سرمایه فکری تمامی کارکنان، دانش سازمانی و توانایی های آن را برای ایجاد ارزش افزوده در بر می‌گیرد و باعث منافع رقابتی مستمر می‌شود (قلیچ لی و مشبکی، 1385).
• بنتیس[5] سرمایه فکری را به عنوان مجموعه‌ای از دارایی های نامشهود (منابع، توانایی ها، رقابت) تعریف می‌کند که از عملکرد سازمانی و ایجاد ارزش به دست می‌آیند(بنتیس،1998).
• ادوینسون و مالون، سرمایه فکری را «اطلاعات و دانش به کار برده شده برای کار کردن، جهت ایجاد ارزش» تعریف می‌کنند(واسیل[6]،2008).
• بنتیس و هالند، در مقاله خود در سال 2002، سرمایه فکری را این طور تعریف می‌کنند: سرمایه فکری ذخیره‌ای از دانش را که در نقطه خاصی از زمان در یک سازمان وجود دارد، نشان می‌دهد. در این تعریف ارتباط بین سرمایه فکری و یادگیری سازمانی مورد توجه قرار گرفته است.
• سرمایه فکری دارایی است که توانایی سازمان را برای ایجاد ثروت اندازه‌گیری می‌کند. این دارایی ماهیت عینی و فیزیکی ندارد و یک دارایی نامشهود است که از طریق به کارگیری دارایی های مرتبط با منابع انسانی، عملکرد سازمانی و روابط خارج از سازمان به دست آمده است. همه این ویژگی ها باعث ایجاد ارزش به دست آمده به دلیل اینکه یک پدیده کاملاً داخلی است، قابلیت خرید و فروش ندارد(روس و باراسون[7] ،2005).

  با جمع‌بندی موارد فوق به عنوان یک تعریف کلی می‌توان سرمایه فکری را این گونه تعریف کرد: سرمایه فکری کلیه دارایی‌های نامشهود یک شرکت می‌باشد که از تفاوت ارزش بازار وارزش دفتری شرکت، خود را نشان داده، مبتنی بر دانش بوده، تحت تملک شرکت است، در ترازنامه سنتی به عنوان یک دارایی ارائه نمی‌شود، اما باعث خلق ارزش در سازمان می‌شود. مثال‌هایی برای دارایی‌های نا مشهود مطرح نمود که عبارتند از: سطح تحصیلات، مهارت‌ها و تجارب کارکنان استخدام شده در سازمان، نرم افزار کامپیوتر، پایگاه داده‌ها، کپی‌رایت‌ها وعلائم تجاری که متعلق به سازمان است، تکنیک‌های بازاریابی به‌کار گرفته شده و سیستم‌های مدیریت کیفیت، و همچنین مداخله مستقیم در شبکه‌های مشارکتی، برندها، معاهدات (موافقت‌‌نامه‌ها) با تامین کنندگان و غیره(قلیچ لی ومشبکی ،1385). شکل2-2.دارایی ها وبدهی های نامشهود سازمان اما کاربرد جدید سرمایه فکری به اوایل دهه 1990 بر می گردد. به همین دلیل تا کنون تعریفی که مورد پذیرش همگان باشد ارائه نشده است و هر یک از صاحب نظران این حوزه با هدف ها و سوگیری های متفاوت، تعاریف گوناگونی ارائه کرده اند(خلعتبری،1391). بطور کلی، محققان و دست اند کاران رشته سرمایه فکری بر روی سه جزء سازنده آن اتفاق نظر دارند: 1-سرمایه انسانی 2- سرمایه ساختاری 3-سرمایه مشتری      

E3QxNdRPNW

• مدیریت دانش

فرآیندی که اطلاعات و دارایی های ذهنی را به ارزش های ماندگار در سازمان تبدیل می کندkeran,2013)). به عبارتی مدیریت دانش را می توان فرآیند خلق، جمع آوری، سازماندهی، اشاعه و کاربرد دانش در سازمان یا هنر خلق ارزش از دارایی های نامشهود سازمان دانست. (Carlos et al,2011)

• دانش صریح (دانش آشکار)[25]

دانش کد گذاری شده ای است که در تئوری ها، فرمول ها، رویه ها، دستنامه ها و طرح ها قرار دارد. این دانش از طریق تحصیل منتقل می شود و از طریق آموزش کسب می شود (kania& spilka,2010). در واقع دانش صریح به دانشی اشاره می کند که در قالب کلمات و شماره ها بیان می شود و می تواند به آسانی تدوین شود و به اشتراک گذاشته شود همچون داده ها، مشخصات، برنامه های کامپیوتر، ویدئوها و…(Fernandez &Leinder,2008).

• دانش ضمنی (دانش پنهان)[26]

اسپندر[27] (1996) بیان می کند دانش ضمنی مانند کوه یخ شناوری است، بخش اعظم آن که در زیر سطح آب قرار دارد قابل دیدن نیست، این دانش به طور عمیق در فعالیت ها و هویت های اجتماعی، ارزش ها، تجارب، ایده ها، نگرش ها و احساسات افراد نهفته است(keran.2013). این دانش از طریق نمایش، تشریح و از طریق کپی برداری و تقلید در فرآیندهای اجتماعی سازی کسب می شود. این نوع دانش به عنوان نوعی قدرت در سازمان ها مطرح می شود (Kania&Spilka,2010). از آنجایی که دانش ضمنی بسیار جنبه ی ذهنی دارد و در ذهن افراد انباشته است، درک و به کمیت در آوردن آن کار دشواری است (Wu,2012).

• کسب دانش

کسب دانش اولین فرآیند مدیریت دانش است،که بر اهمیت قابلیت دانش فردی در سازمان تأکید می­ کند. از آنجایی که کسب دانش فعالیتی اثربخش برای سازمان ها می­باشد، بایستی مرتبط با نیازهایی باشد که در چشم­انداز و استراتژی­های سازمان نمایان است. کسب دانش و جمع­آوری آن می ­تواند ناشی از منابع درونی دانش مانند دانش در مورد فعالیت­های کاری، گزارش­ها و مدارک مختلف دانش باشد(Aujrapongpan, 2010). همچنین کسب دانش می­توانند نشانگر فرآیندهایی باشد که دانش جدید از منابع بیرونی حاصل می­­­شود. در واقع کسب دانش در این مورد اشاره دارد به توانایی شرکت برای تعیین و کسب اطلاعات ایجاد شده در خارج سازمان (Sun, 2010) مانند اطلاعات محیطی، اطلاعات مشتریان، اطلاعات رقبا و دیگر منابع (Aujrapongpan et al, 2010) که برای عملکرد آن حیاتی است (Sun, 2010).

• تسهیم دانش

برخی از دانشمندان تسهیم دانش را به عنوان فرآیندی می­دانند که افراد متقابلاً دانش عینی و ضمنی خود را جهت خلق دانش جدید تبادل می­ کنند (Kamasak & Bulutlar, 2010). در واقع این فرآیند اشاره به میزان اشتراک­گذاری منابع دانشی در داخل مرزبندی­های عملکردی و وظیفه ­ای دارد که همین توانمندی می ­تواند به صورت اساسی فرآیندهای کسب و کار را تغییر دهد (Liao et al, 2010).

• کاربرد دانش

2004دارایی های نامحسوس دارایی های ثابت غیر مالی هستند که ازجنس ماده نیستند اما ماهیت آن ها توسط حقوق قانونی و حفاظتی شناسایی و کنترل می شود. منبع (مارومستغفر ،نشریه Management Decision ،دوره43،شماره 9،ص119،سال 2005) در پایان باید گفت که پیدایش اقتصادی دانشی باعث افزایش معروفیت سرمایه فکری به عنوان یک موضوع تحقیقاتی و کسب و کار شده است. اکنون زمان خوبی برای فعال بودن در زمینه تحقیقات سرمایه فکری است . امروزه جامعه محققان سرمایه فکری در جایگاه مهمی قراردارند. این محققان نبرد و مبارزه ای را از سال های پیش برای قبولاندن اهمیت سرمایه فکری داشته اند و سمینارها و مقالات و کتب زیادی را در این زمینه ارائه کرده اند و بیشتر تلاش های صورت گرفته شده در زمینه توسعه چهارچوب سرمایه فکری بوده است و اکنون این ضرورت بوجود آمده است که آنها برروی اندازه گیری و مدیریت و افشاء آن تمرکز کنند. باید گفت که موضوع علم سرمایه فکری یک موضوع بین رشته ای است و در برگیرنده علوم مختلفی مانند حسابداری ، مدیریت دانش، خط مشی گذاری و اقتصاد و مدیریت منایع انسانی و….است . هر چند  که امروزه این اعتقاد وجود دارد که مطالعه سرمایه فکری بیشتر به عنوان یک هنر توصیف می شود تا یک علم ؛ که در برگیرنده عوامل روانی و خلاقیت است. 17-2- مدل ادوینسومن و مالون “لیف ادرینسون” یکی از شناخته شده ترین محققین دنیا درزمینه سرمایه های فکری است . او به عنوان اولین مدیر سرمایه های فکری در شرکت اسکاندایا – یک شرکت بین المللی بیمه درکشور سوئد –فعالیت داشته است . شرکت اسکاندیا موفق شده که یک نوع طبقه بندی بومی شده ازسرمایه فکری را ارائه نماید. ادوینسون اساسا سرمایه های فکری را بعنوان ارزش های نامشهودی تلقی می کند که می تواند منشا شکاف و اختلاف میان ارزش بازاری و ارزش دفتری شرکت ها و سازمان ها باشد . برهمین اساس معادله زیر را برای تعیین ارزش بازاری شرکت پیشنهاد نموده است : سرمایه های فکری + ارزش دفتری = ارزش بازاری وقتی شرکت اسکاندیا درسال 1992 شروع به صورت برداری و ارزش گذاری برروی ارزش نامشهود سرمایه‌های فکری خود کرد ، فهرستی شامل50 مورد با ارزش همانند نشان تجاری ،امتیازات انحصاری ،پایگاه داده مشتریان ،سیستم های فناوری اطلاعات ،افراد وپرسنل کلیدی وتاثیر گذار ،تدوین وگرد آوری نمود .ازآنجایی که فهرست مذکور،بسیار طولانی ومدیریت برآن سخت ودشوار بوده ،اجزا وموارد آن دردو گروه ابعاد انسانی وابعاد سازمانی تقسیم گردید .بدین ترتیب تعریف ساده تری ازسرمایه های فکری حاصل شده است : سرمایه های ساختاری + سرمایه های انسانی = سرمایه های فکری مطابق نظر ادوینسون ، مواردی که پس از رفتن کارکنان به خانه ، درسازمان باقی می مانند سرمایه های ساختاری سازمان را تشکیل می دهند، او بر این واقعیت تاکید دارد که سرمایه های انسانی سازمان را نمی توان تحت مالکیت سازمان درآورد ، بلکه آنهارا تنها می توان استخدام یا اجاره نمود .برعکس آن ،سرمایه های ساختاری رامی توان تحت تملک درآورد و دادوستد نمود. بر همین اساس سلسله مراتبی را برای سازمان های فکری ارائه نمود. وی به همراه محققی به نام مالون ،IC را به عنوان دارایی هایی مثل دانش ، تجارب کاربردی ، تکنولوژی سازمانی، ارتباطات مشتری و مهارت های حرفه ای دانسته اند که باعث ایجاد مزیت رقابتی در بازارمی‌شود. آنها در طرح ارزش اسکاندیا ارزش بازلری یک شرکت را ترکیبی ازارزش مالی آن (شامل دارایی های مشهود) و ارزش سرمایه های فکری دانسته اند. بعدها آنها مدل اسکاندیا را به عنوان یک شیوه ساختاری یا [34]SC ، این دو محقق سرمایه های ساختاری در سازمان را عامل پشتیبانی از سرمایه های انسانی معرفی کرد.  SC خود به سرمایه سازمانی و سرمایه مشتری تقسیم شده و سرمایه سازمانی (شامل سیستم ها ، ابزارها و فلسفه عملیاتی است که جریان یافتن دانش دردرون سازمان راسرعت می بخشد) به سرمایه نوآوری وسرمایه فرآیندی تقسیم می شود . این دو محقق اجزاء متشکله سرمایه‌های فکری را اینگونه تعریف کرده اند: سرمایه انسانی : به میزان ارزش ،مهارت ها و تجاربی که افراد  در سازمان ها دارا می باشند اطلاق می گردد. سرمایه ساختاری : شامل فرهنگ ،توانمندی ها ،سخت افزارها ونرم افزار های حامی [35]HC می باشد . سرمایه مشتری :درارزش ارتباطات سازمان بامشتریانشان نمایانگر می شود . سرمایه سازمانی :شامل فلسفه سازمانی وسیستم هایی برای بالا بردن قدرت نفوذ وتوانمندیهای سازمانی است . سرمایه نوآوری : شامل دارایی های معنوی است که توسط قوانین حمایت ازحقوق مالکیت معنوی شامل کپی رایت ،نام تجاری ودارایی های نامشهود مورد پشتیبانی قرار می گیرد . سرمایه فرایندی : شامل تکنیک ها،شیوه ها وبرنامه های است که مواردی مانند تحویل محصول یاخدمات را تسهیل می کند. – سرمایه سازمانی شامل دارایی های دانشی نهادینه شده دربستر فرآیند ها ونوآوری های سازمانی می باشد.