• فروش اقساطی جهت تأمین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی (مواد اولیه، لوازم یدکی، ابزارکار مصرفی و سایر نیازهای اولیه مورد احتیاج واحدها)
• فروش اقساطی وسایل تولید: ماشین آلات، وسایل حمل و نقل، کالاهای مصرفی بادوام ساخت داخل و تأسیسات
• فروش اقساطی مسکن»[29]

  اول- فروش اقساطی مواد اولیه، لوازم یدکی و ابزار کار منظور از این نوع فروش اقساطی، خرید کالاهای موردنیاز واحدهای تولیدی با درخواست آنان توسط بانک و سپس فروش نسیه کالاهای خریداری شده به جهت تأمین قسمتی از سرمایه در گردش موردنیاز واحدهای تولیدی می‌باشد. به ترتیبی که بهای کالا به صورت یکجا و یا به اقساط مساوی و یا نامساوی، ولی در سررسیدهای معین دریافت گردد. دوم- فروش اقساطی وسایل تولید، ماشین آلات و تأسیسات: این گونه تأمین مالی جهت پوشش بخشی از هزینه‌های سرمایه‌ای (دارایی‌های ثابت)، در قالب اموال منقول، با عمر مفید بیش از یکسال، جهت بخش‌های خدماتی، تولیدی اعم از صنعتی، معدنی و کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. بدین صورت که با تقاضای این گونه واحدها، ماشین آلات موردنیاز آن ها توسط تأمین کننده مالی خریداری شده، و به صورت نسیه به واحدهای تولیدی یا خدماتی مذکور واگذار شده و بهای آن به صورت دفعتاً واحده یا به اقساط مساوی و یا نامساوی، ولی در سررسیدهای معین، دریافت می‌شود. تفاوت این نوع فروش اقساطی با مورد قبلی در مدت زمان تقسیط آن می‌باشد. و مورد فروش اقساطی مواد اولیه، لوازم یدکی و ابزار کار، نهایتاً یکساله بوده؛ در حالیکه فروش اقساطی وسایل تولید، ماشین آلات و تأسیسات میان مدت یا بلندمدت؛ و حداکثر مدت آن برابر طول عمر مفید اموال موضوع درخواست خواهد بود. سوم-فروش اقساط مسکن عبارتست از فروش مسکن احداث شده توسط تأمین کننده مالی به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم، توسط شخص ثالث، به متقاضیان مسکن به صورت اقساطی. و تنها تفاوت آن با سایر فروش اقساطی‌ها، در مدت زمان اقساط آن است؛ که فروش اقساطی مسکن، معمولاً به صورت بلندمدت برقرار می‌گردد. همان طوری که از تعاریف و شرایط فروش اقساطی (که فوقاً آورده شد)هرچه بیشتر در مورد عقد فروش اقساطی مطالعه می‌شود، تا آن حد به قرابت و نزدیکی این‌ دوعقد پی برده می‌شود. چرا که در هر دوی این عقود، بحث از بیع و خرید و فروش می‌باشد. وکالای مورد عقد را درهر یک از این عقود  می‌توان به صورت اقساط  فروخت. و هر دوی این عقود به منظور تأمین مالی واحدها اقتصادی برقرار می‌شوند. البته فروش اقساطی با مرابحه دارای تفاوت‌های چشمگیری می‌باشد. از جمله آن‌ها:

• از مرابحه می‌توان برای تأمین مالی بانک‌ها از طریق انتشار اوراق مرابحه استفاده نمود در حالی که این قابلیت در فروش اقساطی وجود ندارد.

2-1-2 اهمیت و ضرورت سرمایه اجتماعی شاید در زمان های گذشته سرمایه ی اجتماعی به عنوان شایستگی ضروری برای سازمان ها محسوب نمی شود ، اما امروزه ،  تغییرات فراگیر نیازهای رو به رشد برای اطلاعات و آموزش ، نیازهای ضروری برای نوآوری و خلاقیت ، پیشرفت مداوم ، تغییر به سوی طراحی سازمانی مسطح و منعطف و ارتباط تنگاتنگ بین سازمان و شبکه های مشتریان یا ارباب رجوعان ، تامین کنندگان و رقبا ایجاب می کند که رهبران سازمان سرمایه اجتماعی را به عنوان یک شایستگی مشخص تلقی کنند ( فقیهی و فیضی ؛1384 : 14 ). بسیاری از اندیشمندان اجتماعی در تبیین سرمایه اجتماعی با بر شمردن عناصر تشکیل دهنده آن ، آن را به عنوان موتور حرکت جامعه برای طی مراحل رشد و تعالی دانسته و معتقدند جامعه ای توان گام نهادن در پویش توسعه را دارد که بتواند بر میزان این انباشت سرمایه اثر گذاشته و موجودی سرمایه اجتماعی را تقویت کند (جهانگیری و شکری زاده ؛ 1389 :  108 ). اهمیت سرمایه اجتماعی از آنجا آشکار می گردد که سرمایه اجتماعی به عنوان سرمایه با ارزش در کنار سرمایه انسانی و مالی در سازمان مورد بررسی قرار گرفته و اثربخشی سایر سرمایه ها در سایه سرمایه اجتماعی خود می توانند درک بهتری از الگوی تعاملات بین فردی و گروهی داشته باشند و با بهره گرفتن از سرمایه اجتماعی می توانند سیستم های سازمانی خود را بهتر هدایت کنند. وجود میزان قابل قبولی از سرمایه اجتماعی موجب تسهیل کنش های اجتماعی می شود ، به طوری که در مواقع بحرانی می توان برای حل مشکلات از سرمایه اجتماعی به عنوان اصلی ترین منبع حل مشکلات و اصلاح فرآیند های موجود سود برد ( امامقلی ؛ 1390 : 60 – 59 ). سرمایه اجتماعی در سازمان ها به مفهوم  ارتباط و پیوند میان اعضای یک شبکه اشاره دارد و به عنوان یک منبع با ارزش که با ایجاد هنجارها و اعتماد متقابل به اهداف اعضا منجر می شود. سرمایه اجتماعی می تواند  راه را برای رسیدن به موفقیت هموار می سازد و با  ایجاد و ترویج آن دستیابی به پیشرفت حرفه ای و موفقیت سازمانی تسهیل می گردد ( ;  2013 :  431  Nopasand Asil ; Azadehdel ; Rastgar ; Kiadei) . بانک جهانی نیز نشان داده است که این پدیده تاثیر قابل توجهی بر اقتصاد و توسعه کشورهای مختلف دارد (هاشمی و نوروزی ؛  1388:  422  ).  بـه کمـک سرمایه های اجتماعی، هنجارها سنجش می شـوند، ناهنجاری ها شناخته می شوند و سیاستها  برای  استفـاده از هنجـارهـا و دوری از ناهنجاری هـا تبیین می شوند و در نهایت مسیر توسعه هموار می شود. بنابر این آنچه مسلم است دستیابی به توسعه بدون در اختیار داشتن سرمایه اجتناب ناپذیر است و امروزه بر خلاف گذشته، سرمایه محدود به سرمایه مادی نیست . بلکه امروزه سرمایه جنبه های مختلفی دارد و کشورها برای توسعه نیازمند تمام جنبه های سرمایه هستند. در گذشته نه چندان دور ، باور عمومی و اعتقاد عمومی بر این بوده است که بـا بهره گیری از سرمایه های انسانی، مادی و اقتصادی، راه توسعه و پیشرفت هموار و میسر می شوند . اما امروزه در کنار سرمایه های فوق به سرمایه اجتماعی که نقش مهم و فراتر از سرمایه های انسانی، مادی و اقتصادی دارد، توجه زیادی می شود. چرا که سرمایه اجتماعی عامل ایجاد انسجام، تعادل و تعامل در استفاده از سایر سرمایه ها می شود. به همین جهت اعتقاد بر این است که سرمایه اجتماعی، منبع کنش های جمعی است و عامل پیوند دهنده و موجب استفاده بهینه و حداکثری از منابع فیزیکی و انسانی در جهت رشد و تعالی جوامع خواهد شد (رضوانی ؛ 1388:  595)  و  در  آخر باید گفت توجه به سرمایه اجتماعی برای  اینکه  افراد بتوانند به درک مشخصی از یکدیگر و اعتماد  برسند تا بتوانند موثرتر  و  کارآمد تر در  کنار  یکدیگر  کار کنند  مهم  بوده ( ; 2012 :  227 Wahyu Ariani )  و سازمان ها تا زمانی که برای بقا تلاش می کنند و خود را نیازمند حضور در عرصه ملی  و جهانی می دانند ، باید اصل بهبود توسعه را سر لوحه فعالیت خود قرار دهند . این اصل حاصل نمی شود ، مگر این که زمینه دستیابی به ارتقاء سرمایه اجتماعی امکان پذیر است (احمدی  و فیض آبادی ؛  1390 :   37 ). 2-1-3 مدل های سرمایه اجتماعی به دلیل وجود رویکردهای مختلف در تحقیقات سرمایه اجتماعی و همچنین ماهیت چند بعدی این مفهوم ، در ادبیات سرمایه اجتماعی مدلهای مختلفی از سرمایه اجتماعی به چشم می خورد ، در این قسمت برخی از مدل های سرمایه اجتماعی ارائه می شود.

• سرمایه اجتماعی مدل گروه مطالعاتی کندی[24] در دانشگاه هاروارد ، این گروه مطالعاتی ابعاد زیر را برای سرمایه اجتماعی در نظر می گیرند: اعتماد، مشارکت سیاسی، مشارکت و رهبری مدنی، پیوندهای اجتماعی غیررسمی  ، بخشش و روحیه داوطلبی  ، مشارکت مذهبی   ، عدالت در مشارکت مدنی.
• سرمایه اجتماعی سازمانی مدل ویلانووا و جوسا : [25] ویلانووا و جوسا ( 2003 ) سرمایه اجتماعی را پدیده ای مدیریتی در نظر گرفته که شامل هفت مولفه: اعتماد (هنجار ها) ارزشهای مشترک ، روابط، همکاری ، تعهد متقابل ، فهم متقابل و شبکه ها می باشد (میرکمالی و جعفری ؛ 1391:  26 ) .
• مدل سرمایه اجتماعی ناهاپیت و گوشال[26]  :  ناهاپیت و گوشال ( 1998) با رویکرد سازمانی سه بعد را برای سرمایه اجتماعی درون سازمانی در نظر می گیرند که عبارتند از:  بعد ساختاری، بعد رابطه ای و بعد شناختی .

الف) بعد ساختاری  : این اصطلاح توصیف کننده پیکربندی یا وضعیت غیر شخصی اتصالات و پیوندها بین افراد  یا واحد هاست . از مهم ترین جنبه های این بعد می توان به حضور یا عدم حضور پیوند های شبکه ای بین اعضاء    پیکربندی  شبکه ای  و  یا  ریخت شناسی  اشاره  کرد  : 250 )  ;1998  Ghoshal  &   Nahapiet (. ب) بعد رابطه ای :  عنصر رابطه‌ای سرمایه اجتماعی توصیف کننده نوعی روابط شخصی است که  افراد با یکدیگر به خاطر سابقه تعاملات‌شان برقرار می‌کنند. این مفهوم بر روابط ویژه‌ای، مثل احترام و دوستی که افراد دارند و بر رفتارشان تاثیر می‌گذارد، تمرکز می‌کند. از شاخص‌های این بعد می‌توان اعتماد و صداقت، هنجارها، تعهدات و انتظارات و احساس هویت را نام برد ( حسین پور ؛ آذر ؛  1390 :  25 ) . برخلاف بعد ساختاری که بر کمیت روابط تاکید می کند ، این بعد بر ماهیت و کیفیت روابط (همانند اعتماد، صمیمیت و غیره) در   سازمان تمرکز دارد 506) Bolino et al. ;  2002 :  ). ج) بعد شناختی : عنصر شناختی سرمایه اجتماعی اشاره به منابعی دارد که فراهم‌کننده‌ی مظاهر، تعبیرها و سیستم‌های معانی مشترک در میان گروه‌ها است. ( حسین پور و آذر؛1390 : 25 ). به عبارت دیگر ، بعد شناختی به عنوان منابع فراهم کننده آرمان مشترک( Watson & Papamarcos ;  2002 : 543) . با حدی که کارمندان در درون یک شبکه اجتماعی چشم انداز و فهم مشترک را تسهیم می کنند، سرو کاردارد.  بنابراین، همانند بعد رابطه ای، بعد شناختی سرمایه اجتماعی نیز با ماهیت ارتباطات بین افراد در سازمان سروکار دارد. اما برخلاف بعد رابطه  ای این بعد بر این موضوع تمرکز دارد که آیا این کمیت و کیفیت روابط دارای مؤلفه شناختی برای اعضا است یا خیر 506) et al. ; 2002 : Bolino ). به اعتقاد ناهاپیت و گوشال اگر چه برای تحلیل سرمایه اجتماعی این سه بعد را از هم تفکیک می کنیم، اما بسیاری از این ویژگی ها به هم وابسته اند.  مثلاً، بعد شناختی سرمایه اجتماعی از طریق ابعاد رابطه ای و ساختاری  تقویت شده و آنها را نیز تقویت می نماید (Leana &  Pil ; 2006 :  355) .

• مدل اسکات (: ( SCAT در خصوص سرمایه  اجتماعی درسطح سازمان : این نظریه برای اولین بار در سال 1998 توسط بین و یکس [27] ارائه و سپس توسط محققان دیگر ، از جمله کریشنا و شرادر  [28]در سال 1998 توسعه داده شده است. این نظریه سعی در تصویر ابعاد و ترکیب سرمایه اجتماعی  در سطح سازمان دارد. در این مدل ، سرمایه اجتماعی به دو سطح کلان وخرد تقسیم شده است ، سطح کلان اشاره به محیطی داردکه سازمان در آن فعالیت دارد که شامل قوانین، چارچوب حقوقی، نوع حکومت و نظام سیاسی ، میزان عدم تمرکز ومیزان مشارکت سیاسی افراد در خط مشی های کلان است. سرمایه اجتماعی در سطح خرد به دو بعد شناختی وساختاری تقسیم شده است. بعد شناختی به بخش نامحسوس سرمایه ای اجتماعی مانند ارزشها، عقاید، نگرشها ، رفتار و هنجارهای اجتماعی می پردازد. این ارزشها شرایطی را در سازمان به وجود می آورند که افراد با یکدیگر همکاری نمایند.  بعد ساختاری سرمایه اجتماعی در برگیرنده  ساختارها و شبکه هایی است که حاوی فرایندهای تصمیم گیری جمعی و رهبران پاسخگو می باشد (اصفهانی ؛ انصاری ؛ شائمی برزکی ؛  آقا حسینی؛ 1390:  112).

شکل 2-1 ) مدل اسکات( (SCAT (اصفهانی و همکاران  ؛ 1390:   113 ) 2-1-4 عوامل موثر بر سرمایه اجتماعی از آن جا که سرمایه اجتماعی نقش مهمی در توسعه اجتماعی ، فرهنگی ، سیاسی و اقتصادی در کشور دارد از این رو شناسایی عوامل موثر در تقویت یا تضعیف سرمایه اجتماعی اهمیت بسزایی دارد (وحیدا ؛ کلانتری؛ فاتحی ؛  1382:  68) . 2-1-4-1 تاثیر دولت بر سرمایه اجتماعی سرمایه اجتماعی در یک جامعه به شدت متاثر از عملکرد دستگاه های دولتی است مهمترین عوامل عملکردی دستگاه های دولتی که می توانند بر سرمایه اجتماعی اثر بگذارند در شکل شماره 2 نشان داده شده است. در شرایط کنونی و با توجه به گستردگی و پیچیدگی فعالیت های کنونی و با توجه به گستردگی و پیچیدگی فعالیت هایی دولت، جز از طریق مشارکت و هم اندیشی با شهروندان در یک ساختار مشارکتی راه دیگری برای ادامه حیات مدیریت دولتی وجود ندارد. یکی از مهمترین فرآیندهای موجود در جوامع برای ایجاد سرمایه اجتماعی آموزش است. شاید مهمترین بعد کیفیت در بخش دولتی، رفتارمناسب و عادلانه با ارباب رجوع آنها باشد. یکی از مسائل که موجب از میان رفتن سرمایه اجتماعی می شود رفتار ناعادلانه با مردم توسط سازمانهای دولتی است. برای ایجاد سرمایه اجتماعی کارگزاران بخش دولتی باید بر این عارضه غلبه کرده و نوعی رفتار توأم با عدالت را با دیگران برقرار سازند. از این رو، بایستی در انتخاب کارمندانی که در تماس با مراجعه کنندگان هستند، دقت ویژه کرد و آنهایی را برگزید که دارای خصوصیات بارز اخلاقی باشد (الوانی و    شیروانی ؛  1383 : 22-21).

در فصل اول این پایان‌نامه کلیات تحقیق، بیان مسئله و ضرورت و اهمیت تحقیق بیان شده، اهداف، فرضیه ها و قلمرو موضوعی، زمانی و مکانی پژوهش معرفی شده و سپس به تعریف واژه‌ها و اصطلاحات پرداخته شده است. در فصل دوم به ادبیات نظری تحقیق اشاره شده و مباحث موجود در حوزه های آموزش، بهسازی نیروی انسانی، سرمایه اجتماعی و پیشینه موضوع در دو بخش مطالعات داخلی و خارجی به میان آمده است. در فصل سوم ضمن پرداختن به روش انجام تحقیق، جامعه آماری، نمونه و روش نمونه‌گیری، پرسشنامه و پایایی و روایی آن، آزمون های آماری مورد استفاده در پژوهش اشاره گردید. در فصل چهارم به تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده از طریق پرسشنامه ساخته‌شده از طریق آزمون های آماری پرداخته و از این طریق تایید یا رد فرضیه های پژوهش مورد بررسی قرار می گیرد. در فصل پنجم ضمن بیان مجدد نتایج بدست آمده از فصل چهارم پیشنهاداتی در خصوص عملکرد بهتر سازمان آموزش و پرورش استان قم ارائه شد. محمدرضا گائینی خرداد 1391 چکیده امروزه، تقریباً تمام کسانی که به هر نحو طرفدار توسعه و اصلاحات هستند در همه جای دنیا از آموزش و پرورش شروع می کنند. قطعا آموزش و پرورش در عملکرد سازمانی خود همانند سایر سازمان ها از تشکل و سرمایه انسانی بهترین استفاده را باید ببرد تا خدمات رسانی مناسبی در سطح جامعه انجام دهد. با وجود چنین مساله حائز اهمیتی هدف اصلی پژوهش حاضر به بررسی رابطه بهسازی نیروی انسانی و سرمایه اجتماعی در سازمان آموزش و پرورش قم می باشد که سه عنصر ساختاری، رابطه ای و شناختی سرمایه اجتماعی مورد بررسی قرار گرفتند. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی-پیمایشی می باشد. جامعه آماری آن را کلیه پرسنل و کارمندان شاغل غیر آموزشی در سازمان آموزش و پرورش قم در بهار سال 1391 تشکیل می دهند که با بهره گرفتن از جدول مورگان 162 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. در جمع آوری داده های پژوهش نیز از دو روش کتابخانه ای و میدانی(ابزار پرسشنامه محقق ساخته) استفاده گردید و داده های پژوهش با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS تحلیل شدند. یافته ها نشان می دهد که بطور کلی بین بهسازی نیروی انسانی و هر سه بعد سرمایه اجتماعی رابطه معنی داری وجود دارد. در پایان نیز پیشنهادات حاصل از یافته های پژوهش برای بهبود عملکرد سازمان آموزش و پرورش قم به همراه  محدودیت های پژوهش و پیشنهادات برای محققین آینده ارائه شدند. واژه های کلیدی: بهسازی نیروی انسانی، سرمایه اجتماعی، عنصر ساختاری، عنصر رابطه ای، عنصر شناختی، آموزش و پرورش.       فصل اول کلیات پژوهش

نوع فناوری اطلاعات پذیرفته شده بوسیله مدیریت منابع انسانی در طول زمان که توسعه یافته، با عبارت‌های مختلفی بیان شده است، عبارت هایی از قبیل: سیستم اطلاعاتی منابع انسانی،  سیستم مدیریت منابع انسانی، فناوری اطلاعات و توسعه منابع انسانی و نهایتاً مشهور ترین واژه عصر حاضر، منابع انسانی الکترونیک. بکارگیری فناوری اطلاعات بوسیله مدیریت منابع انسانی و خصوصا در کسب و کار امروز سازمان ها، رشد زیادی داشته است. مجریان منابع انسانی به عنوان عاملان اصلی در سازمان در بحث منابع انسانی، باید اطلاعات به موقع و دقیقی برای ارزیابی، مدیریت و پیش بینی رخداد‌های داخل سازمان داشته باشند.

2.3.5.2                  همسویی سیر تکامل فناوری اطلاعات و توسعه منابع انسانی

در مورد رابطه فناوری اطلاعات و مدیریت منابع انسانی محققان بسیاری صحبت کرده اند. اسلیز و همکاران(2002)، معتقدند که یک همسویی بین توسعه مدیریت منابع انسانی و فناوری اطلاعات وجود دارد. آنها مخصوصا تاکید زیادی رو مطالعه تاریخچه فناوری اطلاعات  و توسعه منابع انسانی دارند، چراکه این بررسی، اشکار کننده وجود یک همسویی در توسعه این دو موضوع است. فناوری اطلاعاتی که بعداً بوسیله مدیریت منابع انسانی بکار گرفته شد تا اواخر دهه 40 میلادی طراحی نشده بود(بونه،1991)، البته لازم به ذکر است که در این دوره  هنوز واژه منابع انسانی اختراع نشده بود(فلتچر،2005).

2.3.6    از سیستم‌های اطلاعاتی منابع انسانی تا منابع انسانی الکترونیکی

دولبون و مارلر(2005) گزارش می‌دهند که کارکرد بیشتر سیستم‌های اطلاعاتی منابع انسانی فراهم‌آوری داده‌ها، ذخیره‌سازی آنها، ماشینی کردن اداره داده‌ها برای فعالیت‌های منابع انسانی و تبدیل داده‌های خام بدون معنی که از سیستم‌های پردازش حاصل شده به اطلاعات معنی دار برای مدیران و افرادی که به آن نیاز دارند. ویژگی منحصر به فردی که این سیستم‌ها دارند این است که مبتنی بر وب هستند و همین امر باعث می‌شود تا افرادی که به این سیستم‌ها کار می‌کنند بتوانند از هرکجا در هر زمان به اطلاعات مورد نیاز خود دست پیدا کنند. اگرچه، تفاوت اصلی این سیستم‌های اطلاعاتی منابع انسانی با منابع انسانی الکترونیکی در این مطلب است که این سیستم‌ها نمی توانند داده‌ها و اطلاعات تحلیلی تلفیقی که برای برنامه ریزی‌های پیچیده مانند کارکردهای مدیریت منابع انسانی خاص(مانند جبران خدمات و آموزش از راه دور) و حمایت از تصمیم گیری مورد نیاز است را فراهم آورند. در عوض، کارکرد فراهم آورده شده توسط چنین سیستم هایی بر اداره پایگاه‌های داده و حفظ سوابق و پیشینه متمرکز است. محققان و پژوهشگران زیادی از جمله فلتچر(2005) دیدخوشبینانه‌ای به آینده فناوری اطلاعات منابع انسانی الکترونیک دارند، چراکه همان گونه که نقش منابع انسانی در سازمان در حال تغییر است، فناوری اطلاعات نیز در حال تکامل است. وی مشاهده کرد بواسطه کمک فناوری اطلاعات، کارگزاران منابع مدیریت منابع انسانی از کارهای روزمره و فعالیت‌های روزمره رهایی یافته‌اند و بنابراین بیشتر از قبل می‌توانند زمان و انرژی خود را برکارهای استراتژیک متمرکز کنند. به عبارت بهتر، فناوری اطلاعات مدیریت منابع انسانی را قادر ساخته تا از نقش اداری به مرحله سیاست گذاری در سازمان برسند و به عنوان شریک استراتژیک مدیریت سازمان به مدیریت ارشد در سیاست گذاری کمک کنند و به عنوان یک بازیگر استراتژیک در سازمان شناسایی شوند(فلتچر، 2005). این‌ها همه نتایج کوتاه مدت بکارگیری فناوری اطلاعات در سازمان است و در بلندمدت باید ذکر کرد این فناوری می‌تواند کمک فراوانی به رشد سرمایه اجتماعی در سازمان داشته باشد که در برهه‌ای از زمان تاکید فراوانی بر این مسئله می‌شود، این مسئولیت، یعنی مسئولیت کارکنان منابع انسانی به کلیه مدیران، مجریان و کارکنان سازمان منتقل می‌شود و اکثریت ارزش سازمانی از دارایی‌های نامشهود مانند دانش ناشی خواهد شد. این تغییر جهت و این انتقال، نهایتاً منجر  به افزایش ارزش زیادی به ارزش افزوده سازمان از طریق داشتن متخصصان مدیریت منابع انسانی که کارایی آنها افزایش یافته و ارزش استراتژی برای سازمان خلق می‌کنند، می‌شود.

2.3.7    مدل مدیریت منابع انسانی الکترونیکی

• تهدید امنیت مدیران: برخی از مدیران گمان میکنند توانمندشدن کارکنان موجب از دست دادن کنترل امور میگردد . بنابراین در تسهیم یا انتقال مهارتهای کاری خود رغبت چندانی نشان نمیدهند و ترجیح میدهند که خود روی وظایف کار کنند و آنرا تحت کنترل خود قرار دهند تا اینکه دیگران را درگیر سازند(قهرمانی، 1385).
• تخصیص نیافتن اعتبارات کافی: هر چند برانامه هایی که در راستای تواناسازی کارکنان انجام میشوند نهایتا به تعالی و رشد کیفی و کمی سازمان منجر میگردد هنوز مدیرانی هستند که تخصیص بودجه ای برای اینگونه برنامه ها را هزینه سربار تلقی میکنند و آنرا بار اضافی سازمان برمی شمرند(هداوند، 1384).

  2-5) بخش چهارم: سرمایه اجتماعی با وقوع انقلاب فناوری اطلاعات، جامعه اطلاعاتی و شبکه ای و نیز پیشرفت سریع فناوری برتر، از دهه 1990 الگوی رشد اقتصاد جهانی نغییر اساسی کرده است. در اقتصاد جهانی امروز دانش به عنوان مهمترین سرمایه جایگزین سرمایه های مالی و فیزیکی شده است(Chen & et all, 2004). محیط کسب و کار مبتنی بر دانش، نیازمند رویکردی است که دارائی های ناملموس جدید سازمانی مثل دانش و شایستگی های منابع انسانی، نوآوری، روابط با مشتری، فرهنگ سازمانی، نظام ها، ساختارسازمانی و غیره را دربر گیرد. یکی از قابلیت های مهم سازمانی که می تواند به سازمان ها در خلق و تسهیم دانش کمک بسیار نماید و برای آنها در مقایسه با سازمان های دیگر مزیت سازمانی پایدار ایجاد کند سرمایه اجتماعی است(قلیچ لی و مشبکی، 1385). در این قسمت به معرفی سرمایه اجتماعی و ابعاد مختلف آن پرداخته می شود. 2-5-1) مفهوم سرمایه اجتماعی سرمایه اجتماعی اهمیت اساسی شبکه های قوی، روابط مبتنی بر اعتماد و همکاری را در اجتماعات آشکار می سازد. پوتنام معتقد است ویژگیهای یک سازمان اجتماعی عبارتند از شبکه ها، هنجارها و اعتماد اجتماعی که همکاری و هماهنگی را برای منافع متقابل تسهیل می کنند(Putnam,1995). سرمایه اجتماعی را به عنوان اعتماد، هنجارها و شبکه های پیوند دهنده تعریف می کنند که همکاری کنشگران را برای نیل به سود متقابل تسهیل می نماید و منجر به انواع متفاوتی از کنش های جمعی می شود. مفهوم سرمایه اجتماعی نشان می دهد چگونه ساختار یک گروه می تواند به عنوان یک منبع برای افراد آن گروه عمل کند و در نهایت برای آن افراد، سرمایه انسانی به همراه می آورد(فرقانی و حق بین، 1388). برخی سرمایه اجتماعی را به عنوان جمع منابع بالفعل و بالقوه موجود در درون، قابل دسترس از طریق و ناشی شده از شبکه روابط یک فرد یا یک واحد اجتماعی تعریف می کنند. از دیدگاه آنها سرمایه اجتماعی یکی از قابلیت ها و داراییهای مهم سازمانی است که می تواند به سازمانها در خلق و تسهیم دانش کمک بسیار کند و برای آنها در مقایسه با سازمانهای دیگر مزیت سازمانی پایدار ایجاد کند(مشبکی و قلیچ لی، 1385). سرمایه اجتماعی شامل موجودی تعاملات فعال در میان افراد است؛ یعنی اعتماد، درک متقابل، رفتارها و ارزشهای مشترک (که اعضای شبکه های انسانی و گروه ها شده و امکان فعالیتهای همکارانه را ممکن می سازد) در سازمان ایجاد می کند(Boisot, 1995). بانک جهانی سرمایه اجتماعی را پدیده ای می داند که حاصل تاثیر نهادهای اجتماعی، روابط انسانی و هنجارها بر کیفیت و کمیت تعاملات اجتماعی است. تجارب این سازمان نشان می دهد که این پدیده تاثیر قابل توجهی بر اقتصاد، فناوری و توسعه کشورها دارد. سرمایه اجتماعی به صورت فیزیکی وجود ندارد و افزایش آن موجب پایین آمدن هزینه های اداره جامعه و نیز هزینه های عملیاتی سازمان ها می شود(فرقانی و حق بین، 1388). ایده توجه به سرمایه اجتماعی در سازمانها نسبتا جدید است(Cohen & Prusak, 2001). سرمایه اجتماعی بر موفقیت کارکنان در مسیر پیشرفت شغلی خود تاثیرگذار است؛ سرمایه اجتماعی نرخ ترک خدمت کارکنان را کاهش می دهد؛ سرمایه اجتماعی تسهیل کننده تبادل منابع بین واحدی، نوآوری محصول و تقویت کننده یادگیری بین سازمانی است. همچنین سرمایه اجتماعی امکان تبادل و ترکیب سرمایه فکری و نیز اثربخشی تیمهای بین واحدی را افزایش می دهد و در نهایت سرمایه اجتماعی روابط با تامین کنندگان و شبکه های تولید منطقه ای را تقویت می کند(مشبکی و قلیچ لی، 1385). 2-5-2) ابعاد سرمایه اجتماعی همانطور که در شکل 1-2 نشان داده شده است جنبه های مختلف سرمایه اجتماعی را در سه طبقه جای می دهند که عبارتند از بعد ساختاری، بعد رابطه ای و بعد شناختی(Sabatini, 2008). شکل 2-1) ابعاد سرمایه اجتماعی 2-5-2-1) بعد ساختاری بعد ساختاری سرمایه اجتماعی اشاره به الگوی کلی تماس های بین افراد دارد، یعنی شما به چه کسانی و گونه دسترسی دارید(Burt, 1992). مهمترین جنبه های این بعد عبارتند از روابط شبکه ای بین افراد؛ پیکربندی شبکه ای و سازمان مناسب(Nahapiet & Ghoshal, 1998).

• روابط شبکه ای بین افراد: پیشنهاد اصلی تئوری سرمایه اجتماعی این است که روابط شبکه ای امکان دسترسی به منابع (مثل دانش) را فراهم می سازند. روابط اجتماعی، ایجاد کننده کانالهای اطلاعاتی هستند که میزان زمان و سرمایه گذاری مورد نیاز برای گردآوری اطلاعات را کاهش می دهند.
• پیکربندی روابط شبکه ای: پیکربندی کلی روابط شبکه ای یک جنبه مهم سرمایه اجتماعی را شکل می دهد که می تواند بر توسعه سرمایه فکری تاثیر بگذارد. برای مثال سه ویژگی ساختار شبکه (تراکم، پیوند و سلسله مراتب) همگی از طریق تاثیر بر میزان تماس یا قابلیت دسترسی اعضای شبکه باعث انعطاف پذیری و سهولت تبادل اطلاعات می شوند.
• سازمان مناسب: سرمایه اجتماعی ایجاد شده، از جمله روابط و پیوندها، هنجارها و اعتماد در یک محیط خاص، اغلب می تواند از یک محیط اجتماعی به محیط اجتماعی دیگری انتقال داده شود و به این ترتیب بر الگوهای تبادل اجتماعی تاثیر گذارد. سازمانهای اجتماعی مناسب می توانند یک شبکه بالقوه دسترسی به افراد و منابعشان از جمله اطلاعات و دانش را فراهم کنند و از طریق ابعاد شناختی و رابطه ای سرمایه اجتماعی، ممکن است انگیزش و قابلیت را برای تبادل تضمین کنند.