تحصیل و تدارک هرگونه شناخت ابطال – اثبات پذیر ، دانش انتقادی و معرفت متن محور : اعم از تبیینی ؛ انتقادی و تاویلی در باب پدیدارها، هنجارها ، اعتبارات و متن های حقوق بین الملل ، مستلزم تبعیت از  الگوهای روش شناسانه  علت کاو ، دلیل کاو و معناکاو  است . فقره دوم : فرضیه های فرعی : الف –  تحصیل شناخت ابطال – اثبات پذیر ؛ در باب پدیدارهای حقوق بین الملل ؛ مستلزم کاربست رویکردهای روش شناسانه علت کاو است . ب –  تدارک چارچوب های عقلانیت محور ؛ در باب کنش های جمعی ، اعتبارات و هنجارهای حقوق بین الملل ؛ مقتضی کاربست گفتمان های روش شناسانه دلیل کاو است . پ – خوانش و تاویل متن های متکثر حقوق بین الملل ؛ مستلزم توسل به الگوهای روش شناسانه معناکاو است جستار دوم : مبانی روشی و ادبیات تحقیق مبحث نخست : نوآوری در تحقیق مطالعه اجمالی منابع و مصادر بومی حقوق بین الملل عمومی موید آن است که حقوقدانان ایرانی به دلایل و علل بعضا شناخته و ناشناخته ای در حصار تنگ روش شناسی های کلاسیک اثبات گرایی خام بیکنی، اثبات گرایی منطقی حلقه وین و قیاسی – نومولوژیکال پوپری[30] قلم زده اند ؛ البته این موضوع در باب پایان نامه های دانشجویی به مراتب مشهودتر و پررنگ تر جلوه می نماید ؛ بنابراین، تلاش شده است افق های ذهن به سوی سه الگوی اصلی روش شناسی علت کاو ، دلیل کاو و معناکاو با فروعات و شعبه های متکثر و متنوعی از قبیل روش شناسی های میان رشته ای ،  انتقادی ، سیستمی ، حقوق و اقتصاد ، فرایند حقوقی و روش شناسی های تفسیری ، تحلیل گفتمان ، و دلیل کاو با پشتوانه عقلانیت ارتباطی و ابزاری گشوده شود . در این راستا با طرح و تدارک نکات بکر و بدیع و در چارچوب اصل هم ترازی گفتمان و نظریه و رویکرد و دکترین حقوقی ، زمینه توسعه و بالندگی و یا حداقل شناخت بهینه و جامع قواعد ، نظام و دانش حقوق بین الملل بر پایه دکترین حقوقی ایرانی فراهم گردد. نکته بدیع دیگر تحلیل مبانی فلسفه علم حقوق بین الملل عمومی در حوزه مسائل روش شناسی و به ویژه طرح گفتمان های نوظهور و نوپدید در حیطه مسائل رویکردی در کنار مسائل نظری حقوق بین الملل است که با تکیه بر اصل کثرت گرایی روش شناختی حقوق بین الملل کنونی را از تنگنای عقل گرایی خام روش شناختی و اثبات گرایی تنقیح نشده معمول و مرسوم و مسلط بر اذهان و اندیشه ها به طور نسبی رها می سازد و ساخت و ساحتی تازه و تاثیرگذار از مباحث و مقولات روش شناختی ارائه و عرضه می نماید . البته نوآوری این تحقیق محدود به جهات گفته شده نیست ؛ چرا که فقر ادبیات حقوق بین الملل در حوزه مسائل روش شناختی به حدی چشم گیر و مشهود عام و خاص است که تحول اساسی در این عرصه ضروری است [31]و این تحقیق عهده دار فتح بابی در این زمینه و بعد مغفول مانده است که به ندرت در میان پایان نامه ها و رساله های تکمیلی نمونه و نظیری برای آن می توان یافت . مبحث دوم : اهداف مشخص تحقیق افزون بر بررسی و مطالعه پویش تاریخی و تحولات جامعه شناختی مقوله روش شناسی علوم اجتماعی و طرح و تبیین مبادی و مبانی معرفت شناختی آن ؛ بررسی مفهوم و مبانی روش شناختی حقوق بین الملل عمومی که شامل فقره نخست : با ارائه دیدگاهی نوظهور و کثرت گرایانه در فرایند تحلیل مفهوم ، مبانی ، قلمرو و دامنه کاربست روش شناسی های علت کاو حقوق بین الملل ؛  و ارائه نمونه ها و مصادیق تاریخی آن به ویژه روش شناسی های اثباتی ، فرایند حقوقی بین المللی ، حقوق و اقتصاد ، رویکرد فمینیسم ، حقوق و روابط بین الملل ؛ به انسجام روش شناختی این ساحت و تنویر ذهن حقوقدانان کمک شایان توجهی خواهد نمود . فقره دوم : با ارائه و عرضه تحلیلی ازچارچوب مفهومی ، مبانی ، قلمرو و دامنه کاربست روش شناسی های دلیل کاو حقوق بین الملل  ؛ با پشتوانه عقلانیت ارتباطی و با الهام از یافته های مکتب فرانکفورت و به ویژه تحلیل های بدیع و منتقدانه یورگن هابرماس و ماکس وبر در مقوله روش شناسی علوم اجتماعی و حقوق بین الملل انتقادی ؛  بعدی انتقادی و عقلانیت محور به ساحت روش شناسی حقوق بین الملل می بخشد . فقره سوم :  با رویکردی تحلیلی در بنیادهای مفهومی ، مبانی ، قلمرو و دامنه کاربست روش شناسی های معناکاو حقوق بین الملل  ؛ مخصوصا روش شناسی های تحلیل گفتمان[32] ، هرمنوتیک[33] و بینامتنیت حقوقی ، جلوه ای از متن محوری حقوق بین الملل را تدارک دیده و به توسعه این علم بالنده در قلمرو تاویل و تفسیر کمک شایان توجهی می نماید .[34] فقره چهارم :  باتحلیلی بهینه و انتقادی پویش های تاریخی و معرفتی  دانش روش شناسی – به مثابه معرفتی درجه – تراز دوم  – با تکیه بر تحولات و یافته های فلسفه علم حقوق بین الملل که فراتر از بررسی جهات و جوانب دستوری حقوق به ساحت های معرفتی حقوق بین الملل نیزنظر دارد [35] پیوندی تئوریک بین حقوق بین الملل و فلسفه علم حقوق برقرار می سازد و الگوهای تبیین ؛ بررسی تکوین و آزمون نظریه های حقوقی – اعم از نظریه های اثباتی ،هنجاری ،انتقادی ، طبیعی، فمینیستی و واقع گرایی حقوقی[36] ؛ معرفت شناسی ، هستی شناسی و روش شناسی علم حقوق را از حیث تعاملی که با مقوله روش و روش شناسی حقوق بین الملل در لایه ها و سطوح سه گانه آن دارد ، برای مخاطبان عرضه و ارائه می نماید . مبحث سوم : اهداف کاربردی این پایان نامه در شمار تحقیقات بنیادی – نظری و توسعه ای با هدف تولید ایده – گفتمان و بومی سازی پویش های تاریخی – منطقی دانش روش شناسی حقوق بین الملل است که تاثیر دیرپا و موثر آن منوط به عرضه در مقیاس گسترده و خارج شدن از قالب پایان نامه و تبدیل شدن به منبعی تاثیر گذار در مطالعات بومی ونوین حقوق بین الملل است . بدیهی است اندیشوران حقوق بین الملل بومی اگر خواهان خروج از سلطه دیرینه روش شناسی های خام اثبات گرایی و عقل گرایی افراطی کلاسیک[37] هستند که مجالی برای گسترش علوم با رویکرد بهینه و ثمربخش تجربی و استقرایی از نوع ابطال گرا در تمدن اسلامی باقی نگذاشت، [38] ضرورتا بایستی با تجهیز ذهن و اندیشه خود به روش شناسی های نوظهور و به ویژه روش شناسی های هرمنوتیک ، بینامتنی حقوقی ، تحلیل گفتمان انتقادی و کنش ارتباطی در مقام شناخت بهینه متن های متین حقوقی ؛ و اعتبارات و نرم های حقوقی شرایط و زمینه های تکوین نظریه ای بومی بر مدار جهان بینی ، هستی شناسی و معرفت شناسی اسلامی و آزمون آن بر مدار تجربه – منطق –  حقوق بین الملل ابطال گرا – اجماع جامعه علمی – حقوق بین الملل پارادایم محور – حقوق بین الملل هنجاری – گراند نورم – و سایر گونه های آزمون نظریه حقوقی بین المللی فراهم نمایند[39] که پیش شرط اولیه چنین مهمی اشراف به مبانی و سازه های نوین روش شناسی می باشد. این پژوهش با ارائه و معرفی و نقد بهینه نسل های اول ، دوم و سوم روش شناسی[40] حقوقی خلا موجود در حوزه مطالعات بومی را تا حدی شناسایی نموده و می تواند در دانشکده های تکمیلی به مثابه منبع درس سمینار و روش شناسی و نقد و بررسی مکاتب فاسفی حقوق بین الملل و بعضا درتحقیقات مربوط به دانشجویان و دانش آموختگان علوم اجتماعی – مبانی ، نظریه و روش شناسی – معرفی گردد. مبحث چهارم :  تعریف دانشواژه ها  و اصطلاحات تخصصی روش شناسی ؛ در عالی ترین سطح تناظر با علوم اجتماعی ، دانشی آلی و درجه – تراز دوم است که شیوه تحصیل شناخت ، فهم و تولید عقلانیت در باب پدیدارها، رمزگشایی از متن هاو ارائه دلیل برای نرم ها و اعتبارات جمعی را عرضه ، تحلیل و تفسیر می نماید. [41]

تحصیل و تدارک هرگونه شناخت ابطال – اثبات پذیر ، دانش انتقادی و معرفت متن محور : اعم از تبیینی ؛ انتقادی و تاویلی در باب پدیدارها، هنجارها ، اعتبارات و متن های حقوق بین الملل ، مستلزم تبعیت از  الگوهای روش شناسانه  علت کاو ، دلیل کاو و معناکاو  است . فقره دوم : فرضیه های فرعی : الف –  تحصیل شناخت ابطال – اثبات پذیر ؛ در باب پدیدارهای حقوق بین الملل ؛ مستلزم کاربست رویکردهای روش شناسانه علت کاو است . ب –  تدارک چارچوب های عقلانیت محور ؛ در باب کنش های جمعی ، اعتبارات و هنجارهای حقوق بین الملل ؛ مقتضی کاربست گفتمان های روش شناسانه دلیل کاو است . پ – خوانش و تاویل متن های متکثر حقوق بین الملل ؛ مستلزم توسل به الگوهای روش شناسانه معناکاو است جستار دوم : مبانی روشی و ادبیات تحقیق مبحث نخست : نوآوری در تحقیق مطالعه اجمالی منابع و مصادر بومی حقوق بین الملل عمومی موید آن است که حقوقدانان ایرانی به دلایل و علل بعضا شناخته و ناشناخته ای در حصار تنگ روش شناسی های کلاسیک اثبات گرایی خام بیکنی، اثبات گرایی منطقی حلقه وین و قیاسی – نومولوژیکال پوپری[30] قلم زده اند ؛ البته این موضوع در باب پایان نامه های دانشجویی به مراتب مشهودتر و پررنگ تر جلوه می نماید ؛ بنابراین، تلاش شده است افق های ذهن به سوی سه الگوی اصلی روش شناسی علت کاو ، دلیل کاو و معناکاو با فروعات و شعبه های متکثر و متنوعی از قبیل روش شناسی های میان رشته ای ،  انتقادی ، سیستمی ، حقوق و اقتصاد ، فرایند حقوقی و روش شناسی های تفسیری ، تحلیل گفتمان ، و دلیل کاو با پشتوانه عقلانیت ارتباطی و ابزاری گشوده شود . در این راستا با طرح و تدارک نکات بکر و بدیع و در چارچوب اصل هم ترازی گفتمان و نظریه و رویکرد و دکترین حقوقی ، زمینه توسعه و بالندگی و یا حداقل شناخت بهینه و جامع قواعد ، نظام و دانش حقوق بین الملل بر پایه دکترین حقوقی ایرانی فراهم گردد. نکته بدیع دیگر تحلیل مبانی فلسفه علم حقوق بین الملل عمومی در حوزه مسائل روش شناسی و به ویژه طرح گفتمان های نوظهور و نوپدید در حیطه مسائل رویکردی در کنار مسائل نظری حقوق بین الملل است که با تکیه بر اصل کثرت گرایی روش شناختی حقوق بین الملل کنونی را از تنگنای عقل گرایی خام روش شناختی و اثبات گرایی تنقیح نشده معمول و مرسوم و مسلط بر اذهان و اندیشه ها به طور نسبی رها می سازد و ساخت و ساحتی تازه و تاثیرگذار از مباحث و مقولات روش شناختی ارائه و عرضه می نماید . البته نوآوری این تحقیق محدود به جهات گفته شده نیست ؛ چرا که فقر ادبیات حقوق بین الملل در حوزه مسائل روش شناختی به حدی چشم گیر و مشهود عام و خاص است که تحول اساسی در این عرصه ضروری است [31]و این تحقیق عهده دار فتح بابی در این زمینه و بعد مغفول مانده است که به ندرت در میان پایان نامه ها و رساله های تکمیلی نمونه و نظیری برای آن می توان یافت . مبحث دوم : اهداف مشخص تحقیق افزون بر بررسی و مطالعه پویش تاریخی و تحولات جامعه شناختی مقوله روش شناسی علوم اجتماعی و طرح و تبیین مبادی و مبانی معرفت شناختی آن ؛ بررسی مفهوم و مبانی روش شناختی حقوق بین الملل عمومی که شامل فقره نخست : با ارائه دیدگاهی نوظهور و کثرت گرایانه در فرایند تحلیل مفهوم ، مبانی ، قلمرو و دامنه کاربست روش شناسی های علت کاو حقوق بین الملل ؛  و ارائه نمونه ها و مصادیق تاریخی آن به ویژه روش شناسی های اثباتی ، فرایند حقوقی بین المللی ، حقوق و اقتصاد ، رویکرد فمینیسم ، حقوق و روابط بین الملل ؛ به انسجام روش شناختی این ساحت و تنویر ذهن حقوقدانان کمک شایان توجهی خواهد نمود . فقره دوم : با ارائه و عرضه تحلیلی ازچارچوب مفهومی ، مبانی ، قلمرو و دامنه کاربست روش شناسی های دلیل کاو حقوق بین الملل  ؛ با پشتوانه عقلانیت ارتباطی و با الهام از یافته های مکتب فرانکفورت و به ویژه تحلیل های بدیع و منتقدانه یورگن هابرماس و ماکس وبر در مقوله روش شناسی علوم اجتماعی و حقوق بین الملل انتقادی ؛  بعدی انتقادی و عقلانیت محور به ساحت روش شناسی حقوق بین الملل می بخشد . فقره سوم :  با رویکردی تحلیلی در بنیادهای مفهومی ، مبانی ، قلمرو و دامنه کاربست روش شناسی های معناکاو حقوق بین الملل  ؛ مخصوصا روش شناسی های تحلیل گفتمان[32] ، هرمنوتیک[33] و بینامتنیت حقوقی ، جلوه ای از متن محوری حقوق بین الملل را تدارک دیده و به توسعه این علم بالنده در قلمرو تاویل و تفسیر کمک شایان توجهی می نماید .[34] فقره چهارم :  باتحلیلی بهینه و انتقادی پویش های تاریخی و معرفتی  دانش روش شناسی – به مثابه معرفتی درجه – تراز دوم  – با تکیه بر تحولات و یافته های فلسفه علم حقوق بین الملل که فراتر از بررسی جهات و جوانب دستوری حقوق به ساحت های معرفتی حقوق بین الملل نیزنظر دارد [35] پیوندی تئوریک بین حقوق بین الملل و فلسفه علم حقوق برقرار می سازد و الگوهای تبیین ؛ بررسی تکوین و آزمون نظریه های حقوقی – اعم از نظریه های اثباتی ،هنجاری ،انتقادی ، طبیعی، فمینیستی و واقع گرایی حقوقی[36] ؛ معرفت شناسی ، هستی شناسی و روش شناسی علم حقوق را از حیث تعاملی که با مقوله روش و روش شناسی حقوق بین الملل در لایه ها و سطوح سه گانه آن دارد ، برای مخاطبان عرضه و ارائه می نماید . مبحث سوم : اهداف کاربردی این پایان نامه در شمار تحقیقات بنیادی – نظری و توسعه ای با هدف تولید ایده – گفتمان و بومی سازی پویش های تاریخی – منطقی دانش روش شناسی حقوق بین الملل است که تاثیر دیرپا و موثر آن منوط به عرضه در مقیاس گسترده و خارج شدن از قالب پایان نامه و تبدیل شدن به منبعی تاثیر گذار در مطالعات بومی ونوین حقوق بین الملل است . بدیهی است اندیشوران حقوق بین الملل بومی اگر خواهان خروج از سلطه دیرینه روش شناسی های خام اثبات گرایی و عقل گرایی افراطی کلاسیک[37] هستند که مجالی برای گسترش علوم با رویکرد بهینه و ثمربخش تجربی و استقرایی از نوع ابطال گرا در تمدن اسلامی باقی نگذاشت، [38] ضرورتا بایستی با تجهیز ذهن و اندیشه خود به روش شناسی های نوظهور و به ویژه روش شناسی های هرمنوتیک ، بینامتنی حقوقی ، تحلیل گفتمان انتقادی و کنش ارتباطی در مقام شناخت بهینه متن های متین حقوقی ؛ و اعتبارات و نرم های حقوقی شرایط و زمینه های تکوین نظریه ای بومی بر مدار جهان بینی ، هستی شناسی و معرفت شناسی اسلامی و آزمون آن بر مدار تجربه – منطق –  حقوق بین الملل ابطال گرا – اجماع جامعه علمی – حقوق بین الملل پارادایم محور – حقوق بین الملل هنجاری – گراند نورم – و سایر گونه های آزمون نظریه حقوقی بین المللی فراهم نمایند[39] که پیش شرط اولیه چنین مهمی اشراف به مبانی و سازه های نوین روش شناسی می باشد. این پژوهش با ارائه و معرفی و نقد بهینه نسل های اول ، دوم و سوم روش شناسی[40] حقوقی خلا موجود در حوزه مطالعات بومی را تا حدی شناسایی نموده و می تواند در دانشکده های تکمیلی به مثابه منبع درس سمینار و روش شناسی و نقد و بررسی مکاتب فاسفی حقوق بین الملل و بعضا درتحقیقات مربوط به دانشجویان و دانش آموختگان علوم اجتماعی – مبانی ، نظریه و روش شناسی – معرفی گردد. مبحث چهارم :  تعریف دانشواژه ها  و اصطلاحات تخصصی روش شناسی ؛ در عالی ترین سطح تناظر با علوم اجتماعی ، دانشی آلی و درجه – تراز دوم است که شیوه تحصیل شناخت ، فهم و تولید عقلانیت در باب پدیدارها، رمزگشایی از متن هاو ارائه دلیل برای نرم ها و اعتبارات جمعی را عرضه ، تحلیل و تفسیر می نماید. [41]

تلویزیون در همه اتاق ها وجود دارد و ممنوعیتی در این زمینه نیست، همچنین رادیو ۲ موج آزاد است. در هنگام اعیاد و جشن ها نیز گروه تئاتر، متشکل از خود زندانیان، به اجرای برنامه می پردازند که در بیشتر اوقات کمیک و طنز است. زندان اوین دارای سالن بدنسازی نسبتاً مجهزی است که زندانیان هر بند، سه روزی یکبار می توانند از آن استفاده کنند. همچنین زمین والیبال و فوتبال نیز در هواخوری وجود دارد و زندانیان به دلخواه می توانند درآن ورزش کنند. لازم به ذکر است از ورزش اجباری و صبحگاهی که در آئین نامه زندان ها آمده خبری نیست؛ البته اجباری نبودن برنامه صبحگاهی وسیله مناسبی بوده در جهت رضایت زندانیان و تبعات منفی آن را نیز از بین برده است. مسابقات میان بندها نیز هراز چندگاهی در زندان برگزار می گردد[4]. تمایز ویژه زندان اوین نسبت به سایر زندان های کشور امکان ساده تر تحصیل و ادامه تحصیل در مقاطع گوناگون است. تحصیلات عالی در زندان در دانشگاه آزاد و پیام نور، به صورت مکاتبه ای صورت می گیرد و امتحانات آن نیز به صورت مرخصی برای امتحان دادن یا برگزاری امتحان (در صورت تعداد زیاد محصلین) در حسینیه صورت می گیرد. هر بند دارای تعدادی مددکار اجتماعی و مسئول فرهنگی است که به برگزاری کلاس های آموزشی اقدام می کنند. در هر بند زندان اوین اتاقی وجود دارد که در آنها کتاب ها نگهداری می شود و زندانیان می توانند مستقیماً به آنجا رفت و آمد کنند. نکته مغفول مانده در مورد کتابخانه، عدم تنوع مناسب کتاب هاست . تعداد قابل توجهی از کتاب ها، مذهبی و در باب احکام است که می باید انواع متنوع دیگر به آن افزود شود. به دست آوردن کتاب از طریق خانواده بعد از بازدید مسئولین، ممکن است . البته داشتن کتاب هایی خارج از کتاب های زندان برای بعضی زندانیان خاص منوط به خواست مسئولین است. نکته ی مهم در زمینه فضای فرهنگی در زنان اوین، نبودن فضای مطالعه مناسب در زندان است که می باید فکر جدی در جهت آرامش و برقراری تجانس میان زندانیان، برای برقراری این فضا، نمود. نکته دیگر اینکه براساس آئین نامه سازمان زندان ها، هر زندانی که به هر نحو می خواهد از تالار زندان جهت پرکردن اوقات فراغت استفاده کند، می باید توسط دو نگهبان مراقبت شود و به تالار انتقال داده شود؛ اما به جهت نبودن نگهبان کافی، تالار همیشه کمتر از ظرفیت ( با وجود علاقمندی زندانیان) میزبان زندانیان است[5]. در زندان اوین استخر روباز و بهداشتی وجود دارد که زندانیان بندهای مختلف در جداول زمان بندی مشخص از آن استفاده می کنند . همچنین روزنامه همشهری و ایران با مساعدت مسئولین این دو روزنامه از سال های خیلی قبل تر، بصورت رایگان در بین زندانیان توزیع می شود.

بخش دوم زندان همدان:

معضل مهم فرهنگی در زندان همدان و بسیاری از زندان های دیگر در کشور، عدم امنیت لازم و همچنین نبود آرامش و شرایط مناسب در درون بندها برای مطالعه واکنش های فرهنگی است. هرچند برای بعضی افراد در روز های نخستین ورود به زندان، گرایشهای معنوی به وجود می آید اما در طول زمان و با هضم شدن در فضای فرهنگی منفی موجود در زندان که مملو از سخنان سخیف و شوخی های مبتذل است، جهت گیری های مثبت فرد به رویکرد های منفی گرایش می یابد و فرد زندانی بعد از گذشت مدتی، خود را ناپاک تر و غیر فرهنگی تر از موقع ورود به زندان می بیند. زندان همدان دارای کتابخانه ای است که خود زندانیان نمی توانند آزادانه به آن تردد کنند. هر بند دارای یک مسئول یا مأمور فرهنگی است که از خود زندانیان انتخاب می شود و کتاب هایی را که زندانیان می خواهند و لیست آن در نمازخانه ی بند نصب شده است را به دست آنها می رساند. با وجود تنوع نسبتاً مناسب کتاب ها در زندان همدان (کتاب های مذهبی، رمان، تاریخی) اما استقبال چندانی ازآنها نمی شود. کتاب هایی که توسط خانواده ها برای بعضی از زندانیان علاقمند آورده می شود توسط مسئولین کنترل سخت گیرانه ای نمی شود. رادیو در هر شکل (حتی یک موج)در زندان ممنوع است و نیست و تلویزیون نیز نه در اتاق ها، بلکه به صورت عمومی در راهروی اصلی نصب شده است. فیلم سینمایی نیز هر از چند گاهی و به صورت موردی در مسجد زندان پخش می گردد.علاقه غالب در تماشای برنا مه های تلویزیونی مربوط به سریال ها و در مورد فیلم ها، فیلم های جنگی و پرزد و خورد است. همچنین در مناسبت های خاص و جشن ها، با جمع آوری داوطلب از خود زندانیان، تئاتر های ابتدایی و ساده ای نمایش داده می شود. دسترسی به روزنامه پولی و هزینه آن برعهده خود زندانیان است. اما به غیر از برخی روزنامه های خاص سیاسی معمولاً تعداد آن محدودیتی ندارد. روزنامه هایی همچون کیهان، آفتاب یزد ، ایران و … زندان همدان دارای سالن بدنسازی، زمین فوتبال و والیبال در هواخوری است و ورزش همگانی نیز در انجا برگزار نمی گردد. کلاس های آموزشی معمولاً کلاس های مذهبی و احکام است و کمتر از از کلاس های کامپیوتر، زبان و … خبری است. کتاب های درسی برای ادامه تحصیل دراختیار زندانی (با درخواست او) قرار می گیرد اما کلاس های درسی خاصی برگزار نمی گردد و زندانی دیده نشده است که به تحصیلات عالی در درون زندان اقدام نماید.

بخش سوم زندان تبریز:

به گفته زندانیان زندان تبریز، تا چند سال قبل، مجرمین به همه روزنامه هایی که در کشور چاپ و منتشر می شدند، دسترسی نداشتند، اما امروزه در زندان تبریز می توان با پرداخت هزینه از سوی زندانی به هر نوع روزنامه ای دسترسی داشت؛ اما همواره نگرانی که از گذشته در میان زندانیان برای خریدن و درخواست روزنامه ها وجود داشته همچنان برقرار است. آنها گرچه مایل اند ولی چون نمی خواهند، روزنامه خواندن آنان دلیلی دال بر گرایش های ضد اسلامی و انقلابی آنها عنوان شود از خرید و مطالعه برخی روزنامه های

علاوه قده در ارشاد میگوید: الجنایه اما علی نفس او طرف. از کتاب ارشاد استفاده میشود که جنایت همان موجب قصاص است زیرا موجبات دیه را در کتاب دیگر با عنوان (کتاب الدیات) آورده است؛ بنابراین اسقاط جنین را نمی تواند از مصادیق جنایت شمرد. ولی در بعضی از کتب الفقهیه از اسقاط جنین به جنایت تعبیر شده است, چنانکه کتاب الفقه الاسلامی بر آن صراحت دارد و در کتاب تحریر الوسیله آمده است (دیه الجنین ان کان عمداً او شبهه فی مال الجانی) و در مبانی تکمله المنهاج نیز از اسقاط به جنایت تعبیر شده است آنجا که می گوید (الواسقط الجنین قبل و لوج الروح فلا کفاره علی الجانی). در کتب فقهی امامیه جنایت بر حیوانات نیز از مصادیق جنایت خاص به حساب آمده و آن را با عنوان (الجنایه علی الحیوان) ذکر کرده اند. حتی خود الفقه الاسلامی تحت عنوان (جنایه الحیوان) مباحثی ذکر کرده است و این دلیل است بر اینکه جنایت بر بهائم تنها در باب غصب و اتلاف مورد بحث واقع نمیشود. گفتار نخست _ احکام تکلیفی سقط جنین در این گفتار حکم تکلیفی در دو مرحله مطالعه میشود: 1 _ اسقاط جنین قبل از پیدایش روح 2 _ اسقاط جنین بعد از پیدایش روح . اسقاط جنین گاهی برای نجات مادر است که اگر جنین سقط نشود جان مادر به خطر می افتد و گاهی چنین نیست ؛ بنابراین جنایت بر جنین اقسامی دارد : 1 _ اسقاط جنین قبل از پیدایش روح برای نجات مادر. 2 _ اسقاط جنین قبل از پیدایش روح بدون هیچ ضرری به مادر. 3 _ اسقاط جنین قبل از پیدایش روح برای نجات مادر. 4 _ اسقاط جنین قبل از پیدایش روح بدون اینکه بقایش ضرری به مادر برساند. قسم اول _ اگر کارشناسان تشخیص بدهند که وجود حمل باعث مرگ مادر یا حتی موجب ضرر بر او می شود در این فرض سقط جنین جایز است. در جلد دوم المسائل الشرعیه محقق خوئی قده آمده است: ماهی موارد جواز السقاط الجنین؟ الجواب : اذا کان قبل و لوج الروح و کان حمل الجنین ضرراً علیها بحیث لایکون قابلاً للحمل جاز اسقاطه. قسم دوم _ اسقاط جنین قبل از پیدایش روح بدون هیچ ضرری به مادر. در این فرض بین فقهای مذهب اربعه اختلاف نظر وجود دارد: مذهب حنفیه: اسقاط جنین قبل از چهار ماه بدون اذن شوهر بلامانع است. مذهب مالکیه : جایز نیست نطفه ای را که در رحم مادر قرار گرفته است اسقاط کرد , هر چند قبل از چهل روز باشد و بعضی از فقهای مالکیه گفته اند : اسقاط جنین قبل از چهل روز کراهت دارد. مذهب شافعیه : در این مذهب نیز اختلاف نظر وجود دارد . مذهب حنابله برکسی که اسقاط جنین کند علاوه بر دیه کفاره نیز واجب است نویسندگان موسوعه عبد الناصر می گویند: وجوب کفاره می رساند که اسقاط جنین مطلقاً ( در هر مرحله ای) حرام است و گرنه کفاره مورد نداشت. فقه امامیه در کتب فقهیه در باب جنایت بر حمل مطلبی که دلالت بر حرمت اسقاط جنین کند نیامده است و یا من نیافته ام در موسوعه جمال عبد النصر عبارتی از شرح لمعه نقل شده است که از آن عبارت استظهار میشود که امامیه قائل به تحریم هستند. عبارت موسوعه چنین استک مذهب الامامیه (نص صاحب الروضه البهیه علی انه تجب الکفاره بقتل الجنین حین تلجه الروح کالمولود و قیل مطلقا سوا ل تلج فیه الروح مع المباشر لقتله الامع التسبب). عبارت موسوعه از چند قابل مناقشه است : اولا اگر به جای (سوا) عبارت (وان) ذکر می شد بهتر بودو ثانیاً کلمه (الا) در اینجا درست نیست بلکه (لا) صحیح است و ثالثا استظهار

امانی، فیروز؛ سهرابی، بهرام؛ صادقیه، سعید و مشعوفی، مهرناز. (1383). بررسی شیوع افسردگی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اردبیل. مجله علمی‌پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اردبیل،  3 (11)، 11-7. باب الحوائجی، فهیمه؛ رستمی‌نسب، عباسعلی؛ تاج الدینی، اورانوس و هاشمی‌نسب، فخر السادات. (1390). بررسی رابطه بین هوش معنوی و شادکامی‌کتابداران شاغل در کتابخانه های دانشگاه تهران. نشریه تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی، 45 (58)، 121-101. باقری،‌ فریبرز؛ اکبری زاده، فاطمه و حاتمی، حمیدرضا. (1390). رابطه بین هوش معنوی و شادکامی‌و متغیرهای دموگرافیک در پرستاران بیمارستان. فصلنامه طبّ جنوب. 14 (4)، 263-256. برک، لورا.ای. (1386). روان شناسی رشد. جلد اول.  ترجمه ی یحیی سیدمحمدی. تهران: نشر ارسباران. برک، لورا.ای. (1387). روان شناسی رشد. جلد دوم.  ترجمه ی یحیی سیدمحمدی. تهران: نشر ارسباران. بیان زاده، سیداحمد؛ بوالهری، جعفر؛ دادفر، محبوبه وکریمی‌کیسمی، عیسی. (1383). بررسی اثربخشی درمان شناختی- رفتاری مذهبی فرهنگی در بهبود مبتلایان به اختلال وسواس- جبری. مجله ی دانشگاه علوم پزشکی ایران، 11 (44)، 924-913. ترکان، هاجر و کجباف،‌ محمدباقر. (1387). نگرش چیست؟. فصلنامه ی علمی- تخصصی توسعه ی علوم رفتاری، 1 (1)، 54-49. حائری روحانی، سیدعلی. (1386). فیزیولوژی اعصاب و غدد درون ریز. تهران: سمت. حسنی واجاری، کتایون و بهرامی‌احسان، هادی. (1384). نقش مقابله مذهبی و خوشبختی معنوی در تبیین سلامت روان. مجله روانشناسی، 9 (3)، 260-248. خادمی، عین الله. (1389). جستاری درباره ی چیستی لذّت از منظر ابن سینا. مجله فلسفه و کلام اسلامی، 1 (43)، 50-29. خداپناهی، محمدکریم. (1387). روانشناسی فیزیولوژیک. تهران: سمت. خداپناهی، محمدکریم. (1388). انگیزش و هیجان. تهران: سمت. زارع، مهدی و شفیع آبادی، عبدالله. (1386). مقایسه اثربخشی مشاوره گروهی عقلانی- عاطفی، رفتاری و روش مشاوره روان نمایشگری در افزایش سلامت عمومی‌و ابرازگری هیجانی مراجعان زن. مجله علمی‌و پژوهشی مطالعات زنان. 1(2)، 181- 148. زارع، مهدی؛ شفیع آبادی، عبدالله؛ پاشاشریفی، حسن و نوابی نژاد، شکوه. (1386). اثربخشی گروه درمانگری عقلانی- هیجانی- رفتاری و روان نمایشگری در تغییر سبکهای ابراز هیجان. فصلنامه روانشناسان ایرانی، 4 (3)، 41-25. ساپینگتون، اندرو.اِ. (1387). بهداشت روانی. ترجمه ی حمیدرضا حسین شاهی برواتی. تهران: انتشارات روان. سلیگمن، مارتین. ای. پی. (1390). روانشناسی مثبت، پیشگیری مثبت و مثبت درمانی. در م. اشنایدر و ش.ج. لوپز، معنویت و روانشناسی مثبت. ترجمه و تلخیص مهرداد کلانتری، سیده راضیه طبائیان، پریناز سجادیان و الهام آقایی. اصفهان: کنکاش. سلیمانی، فاطمه. (1389). لذت و الم از نگاه ابن سینا. دو فصلنامه علمی- پژوهشی حکمت سینوی (مشکوه النور)، 14، 23-5. شجاعیان، رضا و زمانی منفرد، افشین. (1381). ارتباط دعا با سلامت روانی و عملکرد شغلی کارکنان فنی صنایع مهمات سازی. اندیشه و رفتار، 8 (2)، 39-33. شمشیری نظام،‌ تورج؛ کافیان تفتی، علیرضا و انصاری، سمانه. (1385). بررسی همه گیر شناختی افسردگی و عوامل مرتبط با آن در دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران در سال 1383. فصلنامه پژودا، 1 (1)، 9-2. شولتز، دوآن. (1385). روانشناسی کمال. ترجمه ی گیتی خوشدل. تهران: نشرپیکان.