ﺑﺮرﺳﯽ اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ دو ﻣﺪاﺧﻠﻪ آﻣﻮزش ﮔﺮوﻫﯽ ﻃﺮحوارهﻣﺤﻮر و ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽﻣﺤﻮر در اﻓﺰاﯾﺶ رﺿﺎﯾﺖ زﻧﺎﺷﻮﯾﯽ
 
اﺳﺎﺗﯿﺪ راﻫﻨﻤﺎ:
 
دﮐﺘﺮ ﻋﻠﯽرﺿﺎ ﻋﺎﺑﺪﯾﻦ دﮐﺘﺮ ﻋﺒﺪاﻟﺤﮑﯿﻢ ﺗﯿﺮﮔﺮی
 
اﺳﺘﺎد ﻣﺸﺎور:
 
دﮐﺘﺮ ﺟﻠﯿﻞ ﻓﺘﺢآﺑﺎدی
 
آﺑﺎن ﻣﺎه 1389

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

ﭼﮑﯿﺪه

ﻣﻘﺪﻣﻪ: رﺿﺎﯾﺖ زﻧﺎﺷﻮﯾﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ارزﯾﺎﺑﯽ ﻫﯿﺠﺎﻧﯽ-ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ و ذﻫﻨﯽ ﻓﺮد از راﺑﻄـﻪ زﻧﺎﺷـﻮﯾﯽ ﺧـﻮد، ﻣـﻮرد ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد. اﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮم ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪی ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻌﺪدی ﺑﻪ وﯾﮋه ﻃﺮحوارهﻫﺎی ﻧﺎﮐﺎرآﻣﺪ اوﻟﯿﻪ و ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ اﻓﺮاد واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ. ﻫﺪف ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ راﺑﻄﻪ ﺳـﺎﺧﺘﺎری ﻃـﺮحوارهﻫـﺎی ﻧﺎﺳـﺎزﮔﺎر اوﻟﯿـﻪ و ﺳﺒﮏﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺎ رﺿﺎﯾﺖ زﻧﺎﺷﻮﯾﯽ و ﺑﺮرﺳﯽ اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ ﻣﺪاﺧﻠﻪﻫﺎی آﻣﻮزﺷـﯽ ﻃـﺮحوارهﻣﺤـﻮر و ﺳـﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺤﻮر در اﻓﺰاﯾﺶ رﺿﺎﯾﺖ زﻧﺎﺷﻮﯾﯽ اﺳﺖ.

روش: ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر از ﺑﯿﻦ ﻣﺮاﺟﻌﻪﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﻣﺮاﮐﺰ ﻣﺸﺎوره دوﻟﺘـﯽ وﺧـﺼﻮﺻﯽ ﺗﻌـﺪاد 106 زوج ﭘـﺲ از اﻋﻤﺎل ﻣﻼکﻫﺎی ورود و ﺧﺮوج ﭘﮋوﻫﺶ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﺮای ﺗﻌﯿﯿﻦ راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ﻃﺮحوارهﻫﺎی ﻧﺎﮐﺎرآﻣﺪ اوﻟﯿﻪ

ﺳﺒﮏﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ اﺑﺰارﻫﺎی ﭘـﮋوﻫﺶ ﻣـﻮرد ارزﯾـﺎﺑﯽ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨـﺪ، ﺳـﭙﺲ 45 زوج 90) زن و ﺷﻮﻫﺮ) ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺼﺎدﻓﯽ در ﺳﻪ ﮔﺮوه ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻃﺮحوارهﻣﺤﻮر(15 زوج)، ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽﻣﺤـﻮر(15 زوج) و ﮐﻨﺘﺮل(15 زوج) ﮔﻤﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ. ﻣﺪاﺧﻠﻪﻫﺎی ﻃﺮحوارهﻣﺤﻮر و ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽﻣﺤﻮر ﻫﺮ ﮐـﺪام 11 ﺟﻠـﺴﻪ 1/5) ﺳﺎﻋﺖ) ﺑﺮای دو ﮔﺮوه آزﻣﺎﯾﺸﯽ اﺟﺮا ﺷﺪﻧﺪ و ﮔﺮوه ﮐﻨﺘﺮل ﻫﯿﭻ ﻣﺪاﺧﻠـﻪای را درﯾﺎﻓـﺖ ﻧﮑـﺮد و در ﻟﯿـﺴﺖ اﻧﺘﻈﺎر ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. در ﭘﺲ از اﺗﻤﺎم ﻣﺪاﺧﻠﻪﻫﺎ از ﻫﺮ ﺳﻪ ﮔﺮوه ﭘﺲآزﻣﻮن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ و ﭘﺲ از ﯾﮑﻤﺎه ﭘﯿﮕﯿـﺮی ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪ.
ﻧﺘﺎﯾﺞ: ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﻃﺮحوارهﻫﺎی ﻧﺎﮐﺎرآﻣﺪ و ﺳﺒﮏﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺎ رﺿﺎﯾﺖ زﻧﺎﺷـﻮﯾﯽ ﻫﻤﺒـﺴﺘﻪ ﻫـﺴﺘﻨﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺪاﺧﻠﻪﻫﺎی آﻣﻮزﺷﯽ ﻃﺮحوارهﻣﺤﻮر و ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽﻣﺤﻮر در اﻓﺰاﯾﺶ رﺿـﺎﯾﺖ زﻧﺎﺷـﻮﯾﯽ و ﺑﯿـﻨﺶ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ اﺛﺮﺑﺨﺶ ﻫﺴﺘﻨﺪ. در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن، ﻣﺪاﺧﻠﻪ آﻣﻮزﺷﯽ ﻃﺮحوارهﻣﺤﻮر در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﻣﺪاﺧﻠﻪ آﻣﻮزﺷﯽ ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽﻣﺤﻮر، در اﻓﺰاﯾﺶ رﺿﺎﯾﺖ زﻧﺎﺷﻮﯾﯽ اﺛﺮﺑﺨﺶﺗﺮ ﺑﻮد، وﻟـﯽ اﯾـﻦ ﺑﺮﺗـﺮی در اﻓـﺰاﯾﺶ ﺑﯿـﻨﺶ ﺷـﻨﺎﺧﺘﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺪ.

ﺑﺤﺚ و ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮی: ﻃﺮحوارهﻫﺎی ﻧﺎﮐﺎرآﻣﺪ اوﻟﯿﻪ و ﺳﺒﮏﻫـﺎی زﻧـﺪﮔﯽ از ﻣﻬـﻢﺗـﺮﯾﻦ ﻋﻮاﻣـﻞ ﺗﺄﺛﯿﺮﮔـﺬار در رﺿﺎﯾﺖ زﻧﺎﺷﻮﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﺪاﺧﻠﻪﻫﺎی آﻣﻮزﺷﯽ ﻃﺮحوارهﻣﺤﻮر و ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽﻣﺤﻮر ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﻣﺪاﺧﻠﻪای ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ و آﺳﺎن و ﺑﺎ ﻫﺪف اﻓﺰاﯾﺶ رﺿﺎﯾﺖ زﻧﺎﺷﻮﯾﯽ، در دﺳﺘﺮس روانﺷﻨﺎﺳﺎن

ﻣﺸﺎوران ﺧﺎﻧﻮاده ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ.
ﮐﻠﯿﺪواژه: ﻣﺪاﺧﻠﻪ، آﻣﻮزش، ﻃﺮحواره، ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ، رﺿﺎﯾﺖ زﻧﺎﺷﻮﯾﯽ

ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ

ﻓﺼﻞ اول: ﮐﻠﯿﺎت ﭘﮋوﻫﺶ

:1-1 ﻣﻘﺪﻣﻪ. 1
:1-2 ﺑﯿﺎن ﻣﺴﺄﻟﻪ. 6

:1-3 اﻫﻤﯿﺖ و ارزش ﭘﮋوﻫﺶ. . 11

:1-4 اﻫﺪاف ﭘﮋوﻫﺶ. 14

:1-5 ﻓﺮﺿﯿﻪﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ . 14
:1-6 ﺗﻌﺮﯾﻒ اﺻﻄﻼﺣﺎت و ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ. 15

ﻓﺼﻞ دوم: ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ ﺗﺠﺮﺑﯽ و ﻧﻈﺮی ﭘﮋوﻫﺶ

:2-1 رﺿﺎﯾﺖ زﻧﺎﺷﻮﯾﯽ: ﮔﻔﺘﻪﻫﺎ و ﭘﻨﺪاﺷﺘﻪﻫﺎ. . 17

:2-2 ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ رﺿﺎﯾﺖ زﻧﺎﺷﻮﯾﯽ:. 20
:2-2-1 ﺳﻦ ازدواج. 21
:2-2-2 ﺳﻄﺢ ﺗﺤﺼﯿﻼت 21

:2-2-3 ﻓﺮزﻧﺪان. 22

:2-2-4 ﻃﻮل ازدواج 23
:2-2-5 اوﻗﺎت ﻓﺮاﻏﺖ 23
:2-2-6 ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺎﻟﯽ. . 24

:2-2-7 ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﻨﺴﯽ 24

:2-2-8 اﻗﻮام و دوﺳﺘﺎن 24
:2-2-9 اﺑﺮاز ﻋﻮاﻃﻒ 25
:2-2-10 ﺑﺎورﻫﺎی ﻣﺬﻫﺒﯽ. 26

:2-2-11 ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ .26

:2-2-12 ﻣﻬﺎرتﻫﺎی ارﺗﺒﺎﻃﯽ 29

:2-2-13 درک ﻫﻤﺴﺮ 29
:2-2-13 ﺗﻐﯿﯿﺮات اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ. 30

:2-2-14 ﺗﻌﻬﺪ. 31

:2-3 ﻃﺮحوارهﻫﺎی ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر اوﻟﯿﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻋﺎﻣﻞ اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار در رﺿﺎﯾﺖ زﻧﺎﺷﻮﯾﯽ. 31
:2-3-1 ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ ﻃﺮحوارهﻫﺎی ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ . 32
:2-3-2 ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ ﺳﺎزه ﻃﺮحواره. 34

:2-3-3 وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ﻃﺮحوارهﻫﺎی ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر اوﻟﯿﻪ. 35

:2-3-4 رﯾﺸﻪ ﺗﺤﻮﻟﯽ ﻃﺮحوارهﻫﺎ 37
:2-3-4-1 ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﺑﻨﯿﺎدی. . 37

:2-3-4-2 ﺗﺠﺎرب اوﻟﯿﻪ زﻧﺪﮔﯽ 39

:2-3-5 ﺣﻮزهﻫﺎ و ﻃﺮحوارهﻫﺎی ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر اوﻟﯿﻪ: 41

:2-3-5-1 ﺣﻮزه ﺑﺮﯾﺪﮔﯽ/ﻃﺮد. 42
:2-3-5-2 ﺣﻮزه ﺧﻮدﻣﺨﺘﺎری و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺨﺘﻞ 44

:2-3-5-3 ﺣﻮزه ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻞ. 46

:2-3-5-4 ﺣﻮزه دﯾﮕﺮﺟﻬﺖﻣﻨﺪی. 48

:2-3-5-5 ﺣﻮزه ﮔﻮش ﺑﻪ زﻧﮕﯽ اﻓﺮاﻃﯽ و ﺑﺎزداری. 50
:2-3-6 ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ52 1

:2-3-7 ﺧﻠﻖ و ﺧﻮی ﻫﯿﺠﺎﻧﯽ 53

:2-3-8 ﻃﺮحوارهﻫﺎی ﺷﺮﻃﯽ و ﻏﯿﺮﺷﺮﻃﯽ. 53
:2-3-9 ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻃﺮحوارهﻫﺎ:. 55
:2-3-9-1 ﺗﺪاوم ﻃﺮحواره. 55

:2-3-9-1-1 ﺗﺤﺮﯾﻒﻫﺎی ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ. 55

:2-3-9-1-2 اﻟﮕﻮﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮد-آﺳﯿﺐرﺳﺎن . 59
:2-3-10 ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ56. . 2
:2-3-9-1-3 ﺳﺒﮏﻫﺎی ﻣﻘﺎﺑﻠﻪای ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر:. .56

:2-3-9-1-3-1 ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻃﺮحواره 58

:2-3-9-1-3-2 اﺟﺘﻨﺎب ﻃﺮحواره 58
:2-3-9-1-3-3 ﺟﺒﺮان اﻓﺮاﻃﯽ. 59
:2-3-11 ﭘﺎﺳﺦﻫﺎی ﻣﻘﺎﺑﻠﻪای 60

:2-3-12 ﭘﯿﻮﺳﺘﺎرﻫﺎ و ﻗﻄﺐﻫﺎی رﻓﺘﺎری در زوﺟﯿﻦ. 62

:2-3-13 ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ 64 3
:2-3-9-2 ﺑﻬﺒﻮد ﻃﺮحواره 65. .
:2-4 ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دوﻣﯿﻦ ﻋﺎﻣﻞ اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار در رﺿﺎﯾﺖ زﻧﺎﺷﻮﯾﯽ. 67

:2-4-1 ﺗﺤﻮل ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ. 69

:2-4-2 رﯾﺸﻪﻫﺎی ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ:. 70

:2-4-2-1 ﺳﻼﻣﺘﯽ و ﻇﺎﻫﺮ 70

:2-4-2-2 وﺿﻌﯿﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی ﺧﺎﻧﻮاده . 70

:2-4-2-3 ﻧﮕﺮشﻫﺎی واﻟﺪﯾﻨﯽ . . 70
:2-4-2-4 ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺧﺎﻧﻮاده 70

:2-4-2-5 ﻧﻘﺶ ﺟﻨﺴﯿﺘﯽ 70

:2-4-3 ﻫﺴﺘﻪ ﻣﺮﮐﺰی ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ: 71

:2-4-3-1 ﻧﮕﺮش ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻮد 71
:2-4-3-2 ﻧﮕﺮش ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻼت 71

:2-4-3-3 ﻧﮕﺮش ﺑﻪ ﺳﻮی دﯾﮕﺮان. .71

:2-4-3-4 ﻧﮕﺮش ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﻨﺲ ﻣﺨﺎﻟﻒ. . 71

:2-4-3-5 ﻧﮕﺮش ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﯽ. 71
:2-4-4 ﺷﺎﺧﻪﻫﺎی ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ:. 71

:2-4-4-1 رواﺑﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ 71

:2-4-4-2 ﺷﻐﻞ 71
:2-4-4-3 ﻋﺸﻖ و رواﺑﻂ ﺻﻤﯿﻤﯽ. 71
:2-4-5 اﻧﻮاع ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ:. 74

:2-4-5-1 ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﻧﺎزﭘﺮوراﻧﻪ 74

:2-4-5-2 ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﺗﺤﺖ ﺳﻠﻄﻪ. 74
:2-4-5-3 ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ وﺳﻮاﺳﯽ. 75
:2-4-5-4 ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮاﻧﻪ. 75

:2-4-5-5 ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ اﻧﺰواﺟﻮﯾﺎﻧﻪ. 75

:2-4-5-6 ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻋﻼﻗﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ. 75
:2-4-6 ﺑﺮرﺳﯽ ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ:. 77
:2-4-6-1 ﮐﻨﮑﺎش ﺟﻮ ﺧﺎﻧﻮاده 77

:2-4-6-2 ﺗﻔﺴﯿﺮ ﺧﺎﻃﺮهﻫﺎی اوﻟﯿﻪ 78

:2-4-6-3 ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺗﻮﻟﺪ. 79
:2-4-6-4 ﺑﺮرﺳﯽ روﯾﺎﻫﺎ 80
:2-4-7 ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ زوﺟﯿﻦ از ﭼﺸﻢاﻧﺪاز روانﺷﻨﺎﺳﯽ ﻓﺮدی. 80

:2-4-8 اﻧﻮاع ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ زوﺟﯿﻦ: 83

:2-4-8-1 ﭘﯿﺶ از ازدواج 83

:2-4-8-2 ازدواج و ﺣﯿﻦ راﺑﻄﻪ زﻧﺎﺷﻮﯾﯽ 83

:2-4-8-3 ﭘﺲ از ازدواج 86

:2-4-8-4 ﺧﺎﻧﻮاده 87
:2-4-9 ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﺪاﺧﻠﻪ و ﮐﺎر ﺑﺎ زوﺟﯿﻦ در روﯾﮑﺮد آدﻟﺮی:. 88

:2-4-9-1 اﯾﺠﺎد و ﺑﺮﻗﺮاری راﺑﻄﻪ. 88

:2-4-9-2 درک و ﻓﻬﻢ ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ 88. . .

:2-4-9-3 ﺗﺴﻬﯿﻞ ﺑﯿﻨﺶ ﺑﻪ ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ 89
:2-4-9-4 ﺑﺎزآﻣﻮزی و ﺟﻬﺖﮔﯿﺮی دوﺑﺎره ﺑﻪ راﺑﻄﻪ زﻧﺎﺷﻮﯾﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻌﻠﻖ-ﻋﻼﻗﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ. .89

:2-4-10 ﻫﺪفﻫﺎی ﮐﻠﯽ ﻣﺪاﺧﻠﻪ روی زوﺟﯿﻦ. 90