آرام بخش‌ها

این گروه نیز تضعیف کننده سیستم مرکزی اعصاب است و مانند مسکن‌ها با مصرف کم حالت آرامش ایجاد می‌کند. بدون اینکه خواب آور باشند. این مواد برای ناراحتیهای خفیف روانی کمتر از مسکن‌ها ایجاد وابستگی می‌کند. از اثرات مصرف این مواد کاهش هشیاری ذهنی و واکنش های عاطفی و آسیب به حس جهت یابی است.

دیازپام، کلردیازپوکساید، اگزازپام و مپروبامات از این گروه هستند. مصرف منظم دیازپام ایجاد تحمل می‌کند و در نتیجه مصرف کننده میزان مصرف ماده را افزایش می‌دهد تا به تاثیر مطلوب برسد.

هـ. چسب و مواد فرار(استنشاقی‌ها):

استنشاقی‌ها در بسیاری از محصولات صنعتی مانند چسب‌هایی که زود خشک می‌شوند، سوختنی‌ها مثل بنزین، حلالها مثل استون و مواد پاک کننده یافت می‌شوند. این مواد پس از استنشاق از طریق شش‌ها وارد رگ‌ها می‌شوند و آنگاه به دیگر اندام‌های بدن به خصوص مغز و کبد می‌رسند.

پس از مصرف به فرد حالت و احساس سرخوشی ، سبک حالی، بی باکی و بی پروایی دست می‌دهد. تنفس، ضربان قلب و دیگر اعمال بدن به کندی می‌گراید. استنشاق‌ مداوم این مواد موجب آسیب دیگری کبد و کلبه، پریدگی رنگ پوست، احساس ضعف و بی حالی ، عدم توانایی تفکر صحیح، لرزش ، عطش زیاد، <a href="https://kermany.com/%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%B4-%D9%88%D8%B2%D9%86-%D8%B3%D8%B1%DB%8C%D8%B9-%D8%9B-%D8%B1%DA%98%DB%8C%D9%85-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%B4-%D9%88%D8%B2%D9%86-%D8%B3%D8%B1%DB%8C%D8%B9/” title=”کاهش وزن“>کاهش وزن، تحریک پذیری، افکار پارانوئیدی، حالات تهاجمی و ستیزه جویی می‌گردد.

شدیدترین و سریعترین وابستگی به کراک است که باید به طور دائم در حال استعمال آن باشد. مشهورترین مواد این گروه، آمفتامین‌ها و فراورده‌های کوکاست و در این بند کوکائین را مطالعه می‌کنیم.

کوکائین از برگ گیاه کوکا به دست می‌آید و الکالوئید اصلی برگ کوکاست و نیز قوی ترین محرک گیاهی هم هست. اثرات کوتاه مدت آن مشابه آمفتامین‌ها است و بر خلاف هروئین وابستگی فیزیکی تولید نمی‌کند بلکه تنها وابستگی شدید روانی ایجاد می‌کند. تغییرات حاصله از مصرف کوکائین که در مجمع به مستی کوکائینی اشتهار دارد در سه مرحله مشخص می‌شود.

1- حالیت کیفوری که فرد خود را خیلی آگاه، قدرتمند و مفید احساس می‌کند که با احساس نیاز به تحرک و سرعت زیاد همراه است.

2- فرد دچار اغتشاش ذهنی و توهم می‌گردد، ابتدا در قوای بینایی و شنوایی و سپس در سطح پوست به صورت احساس غیر طبیعی سرما و سوزنی شدن (در نوک انگشت‌ها) که می‌تواند به تمام نقاط بدن سرایت کند.

3- خواب آلودگی که مخصوص کوکائینی‌های مزمن است و اینها به علت زوال فیزیکی و روانی و اخلاقی دارای رفتار خشن و تهاجمی و نابهنجار هستند و تخریب ضمیر خود آگاه باعث بروز حالت اغتشاش دهنی و هذیان دائمی می‌گردد.

ز. کاتابیس یا شاهدانه

علت اینکه فرآورده‌های گیاه شاهدانه را در فراز جدا از طبقه بندی مواد می‌آورند آن است که این مواد بسته به مقدار کم یا زیاد، ویژگی‌های مصرف کننده ، زمان و مکان مصرف و کیفیت ماده در گروه های توهم زا، سستی زا، محرک ، فرار و غیر مرئی قرار می‌گیرند. کاتابیس تولید وابستگی فیزیکی نمی‌کند اما مصرف آنچه دائمی و چه نامرتب تولید وابستگی روانی می‌کند. مصرف کاتابیس یک عامل ظاهر کننده و یا شدت دهنده صفات روانی، صفات پسکوتیکی و یا نوروتیکی است و به مقدار زیاد تلقین پذیری شخص را افزایش می‌دهد . از مهمترین فراورده‌های شاهدانه، حشیش و ماری جوانا می‌باشد.

• حشیش: حشیش ماده‌ای است به رنگ سبز تیره و گاهی قهوه‌ای مایل به سبز شبیه حنا. این ماده مخدر از صمغ گلها و قسمت انتهایی گیاه تولید می‌شود و حاوی ماده‌ای شیمیایی به نام تترا هیدرو کاتابیول (T.H.C) است که ماده‌ای بسیار قوی و خطرناک می‌باشد و یکی از ترکیبات فعال شاهدانه است. این ماده شیمیایی یک ترکیب حلال، قوی و توهم زا است و اثرات آن شبیه به ال اس دی است.

اثرات حشیش در عرض چند دقیقه پس از مصرف ظاهر می‌شود و فرد پس از مصرف احساس آرامش و راحتی می‌کند. از جمله اثرات آن، اضطراب، افسردگی، هیجان، تحرک زیاد، گرسنگی است. مصرف حشیش بر خلاف سایر مواد مخدر از جمله تریاک ، هروئین ، مرفین، وابستگی جسمی ایجاد نمی‌کند و تنها وابستگی روانی این ماده قابل ملاحظه است و به همین دلیل بسیاری از پزشکان این ماده را اعتیاد آور نمی‌دانند.

• ماری جواما(بنگ): از قسمت های فوقانی برگ‌ها، گل‌ها و تخمه‌های شکفته شده بوته شاهدانه جنس ماده که بریده و خشک شده تهیه می‌شود. ماری جوانا یک ماده مخدر سبک و ملایم است و تاثیراتش از بقیه فراورده‌های شاهدانه ضعیف تر است . از اثرات استعمال آن، حالت سرخوش ، اختلال در هوشیاری و ادراکات، عدم توازن و اغتشاش فکری است.

1. همان، پژوهش نامه‌ای درباره بحران جهانی مواد مخدر، همان، ص 102
2. حسن اسعدی، همان، ص 103.
3. علی اصغر قربان حسینی، همان، ص 34