جهت توسعه از هر حیث[5] ، مشمول هدفمند کردن نیروى انسانى و یا به عبارت بهتر، آموزش نیروى انسانى در چهارچوب برنامههاى آموزشى مناسب است. و گام برداشتن در جهت پیشرفت و توسعه و تبلور ارزشها و متحول کردن ذهن و نگرش نسل جدید، بدون برنامهریزى و مطالعهى دقیق امکانپذیر نیست.
“دانشمندان اهل فن، مطالعه را واقف گردیدن، مرور کردن کتابتى به چشم و بیآواز خواندن و همچنین نگریستن همراه با تامل، تفکر و اندیشه و نظر به دقت، معنا کردهاند.” [6]
تا قرن پیش سرنوشت افراد عموماً با منشاء خانوادگى و اصل و نسب آنان ارتباط داشت. فرزندان کارگران، پیشه وران، بازرگانان، و فرمانروایان ناگزیر بودند مشاغل خانوادگى را به حکم سرنوشت مقدر و غیر قابل تغییر بپذیرند، اما با توسعهى علوم و پیشرفت صنایع و دانش بشرى این اوضاع غیر قابل تغییر، به یکباره تغییر پذیرفت.
در کشور ما تا چندین سال پیش فقط معدودى از خانوادههاى ایرانى فرزندان خود را به مدرسه مىسپردند و خانوادههاى کم مایه چارهاى جز اینکه از آغاز کودکى به کار و حرفهى خانوادگى بپردازند، نداشتند. اما در حال حاضر وضعیت فرق کرده است، مطالعهى آمار مدارس ایران روشن مىسازد که تعداد دانشآموزان مدارس از سال 1304 تا 1340 قریب 60 برابر افزایش یافته و تا سال 1368 این تعداد در حدود، ده میلیون و تا به امروز بیش از بیست میلیون نفر رسیده است، در صورتیکه مطالعهى افراد عامه ، مراکز آموزش عالى و دانشگاهها، پژوهشکدهها . مستثنى این آمار هستند، به همین خاطر دور از ذهن نیست که عصر ما، عصر انفجار اطلاعات نامیده شده است.
امروزه ضرورت نیاز به مطالعه، عادت به مطالعه [7] و آشنایى با اصول و روشها و مهارتهاى[8] آن، بیش از هر زمان دیگر احساس مىشود، و عدم اطلاع از روشهاى مطالعه و عادتهاى بد مطالعه یکى از علل مهم عقب ماندگى تحصیلى است، توان هر کسى براى پیشرفت تحصیلى [9] کامل، به سختى درک مىشود و بستگى به عوامل متعددى دارد، تلاشهایى در جهت رفع پیشرفت تحصیلى بالاتر، از طریق بهبود کیفیت آموزش، موضوعات آموزشى، محیطهاى تحصیلى و غیره انجام گرفته است. در بخش دانشجویى نیز، تلاشهایى در جهت بهبود انگیزش، رغبت و عادتهاى کارى، انجام گرفته است، به طورى که مىتواند حداکثر توان خود را بکار برد.
وقتى گفته مىشود تلاشهایى انجام گرفته است، این تلاشها فقط در چند کشور پیشرفته و چند مدرسهى پیشرفته واقعیت داشته است و در کشور خودمان به کار بیشتر براى بهبود کیفیت و بهینه سازى پیشرفت تحصیلى نیاز داریم.
تحقیق حاضر شامل طرحها، روشها، بیان اصول و نظریاتى مىباشد که بیشتر کشورها براى مطالعه و تشویق به آن بکار گرفته شده و در حال حاضر مورد استفاده قرار مىگیرد، از این رو مىتواند بعنوان مجموعهاى در برگیرندهى تحقیقات، نظریات، و عقاید مختلف در مورد روشهاى مطالعه و تشویق به آن است مورد توجه قرار گیرد.
در شرایط یادگیرى آموزشگاهى(درس خواندن) دانشمندان و متخصصان تعلیم و تربیت چهار شرط کلى را براى یادگیرى کلاسیک و آموزشگاهى انسان و به عبارتى « درس خواندن » لازم و ضرورى مىدانند:
1ـ استعداد و توانایىهاى فردى 2ـ انگیزه و علاقه 3ـ امکانات آموزشى 4ـ روش و شیوههاى یادگیرى
چنانچه هر یک از این شرایط که به عنوان چهار چرخ اصلى ماشین آموزش و فراگیرى انسان محسوب مىشوند مهیا نباشد، موفقیت مطلوب آموزشى و تحصیلى حاصل نخواهد گردید. مثلاً اگر کسى هر چند استعداد و نیز علاقهى بسیار به فراگیرى داشته باشد اما امکانات لازم (مثل معلم، کتاب، مدرسه) در اختیار نداشته باشد نمىتواند از آموزش لازم برخوردار شود و همچنین اگر کسى هر سه شرط اولیه را داشته باشد اما از اصول و روشهای صحیح یادگیرى و درس خواندن اصولى آگاهى نداشته باشد و به عبارتى شیوه کار با سوپر کامپیوتر بیولوژیک خود (مغز ـ ذهن) را نداند ، از آموزش مطلوب برخوردار نخواهد بود. و کامیابى تحصیلى چندانى نخواهد داشت.
در کشور ما متاسفانه به این عامل و شرط بسیار مهم کم توجهى شده است، در حالیکه ضرورت و اهمیت آن قابل تردید نیست. تجربه نشان مىدهد که بسیارى از ناکامىهاى تحصیلى یا افتهای تحصیلى به این دلیل عمده است که دانشآموزان و یا دانشجویان نسبت به روش صحیح و اصولى مطالعه و درس خواندن آگاهى لازم را ندارند بطوریکه پس از فراگیرى این اصول و روشها و به کار بستن آنها وضعیت تحصیلى آنها بسیار متحول شده و از کیفیت و موقعیت بالایى برخوردار شده است.
ما سعى کردهایم به این اصول و روشها با بهره گرفتن از منابع و مراجع متعدد و معتبر علمى و روانشناسى یادگیرى [10] بدست آمده بپردازیم به امید آن روز که مطالعه و عادت به آن بصورت وظیفه در آید و توسط دیگر محققان بصورت فن تعقیب و پىگیرى[11] ادامه یابد. انشاءا.
بیان مسئله:
امروزه مطالعه راهى است بسیار ساده و عملى و دریچهاى است به سوى جهان علم و معرفت، راهى که انسان را در مسیر رشد و کمال هدایت کرده و مناسبترین شیوه جهت انتقال پیام، عقاید، طرحها و اندیشهها است و مىتواند هدف هر دانشجو، دانشآموز . و افراد جامعه باشد.
ما در عصرى زندگى مىکنیم که یکى از خصوصیات بارز آن، تغییرات و تحولات شگرف و مداومى است که در تمامى زمینهها به ویژه اطلاعات و دانش نیروى انسانى رخ داده است، اما با این وجود تمامى کشورها و جوامع به طور مشترک از جامعهى مطالعه کنندگان خود راضى نیستند و ما هر ساله شاهد افت تحصیلى دانشآموزان در مقاطع مختلف و عدم مطالعهى مطلوب و کافى افراد جامعهى خود هستیم.و این بیشتر به دلایل عدم برنامهریزى صحیح، عدم فعالیتهای لازم در زمینهى مطالعه، آگاهى نداشتن از روشهاى صحیح مطالعه، روشهاى نامناسب مطالعه ندادن انگیزه و تشویقهاى لازم جهت مطالعه و عادت به آن، شیوههاى نامناسب تدریس، استفادهى بیشتر دانشآموزان از روشهاى یادگیرى سطحى ساده (تکرار و حفظ مطالب) و دیدگاههاى متفاوت در رابطهی با مطالعه عنوان کرد.
تنها راه بقا و دوام مطالعه، همگام نمودن اطلاعات با جهان امروز و پیشرفت در مسیر رشد و کمال و رعایت و انجام موارد مذکور و همّت به تحقیقات مستمر و متعدد بر تمام جوانب مختلف مطالعه، و کوشش در رفع نواقص و محدودیتهایى که از تحقیقات پیش منتج شده و در دسترس مىباشد و همچنین از بین بردن عوامل مداخلهگر و مزاحم مانند:(ترس، اضطراب .) بویژه در دانشآموزان، که در عملکرد تحصیلى آنان نقش عمدهاى دارد است و سعى و کوشش در ایجاد انگیزه[12]، تقویت مثبت[13] بویژه در انگیزههاى درونى، روشهاى یادگیرى عینى[14] و مشاهدهاى[15] و فراهم ساختن مکان و محلهایى[16] جهت مطالعهى عموم افراد بویژه دانشآموزان و تشویق صحیح تا حرکت به سوى پلههاى پیشرفت مطالعه که انشاءا. به صورت احساس وظیفه در آید و مطالعه به هدف نهایى برسد. در این پژوهش محقق قصد دارد به بررسى راهبردهاى مطالعهى دانشآموزان پایهى سوم مقطع متوسطه در رشتههاى علوم ریاضى، تجربى و انسانى آموزش و پرورش شهر قدس را مورد مطالعه و تجزیه و تحلیل قرار دهد و بر اساس نتایج حاصله پیشنهادات لازم را ارائه نماید.
هدف پژوهش
1ـ اهداف کلى
82%d9%88%d9%82%db%8c-%d8%ac%d8%b1%d8%a7/">
[سه شنبه 1398-12-06] [ 01:21:00 ب.ظ ]
|