نقش مدیران بیمارستان  در مدیریت پسماندهای  بیمارستانی

همه مردم و مدیران مراکز بهداشتی ودرمانی به ویژه بیمارستان ها، خود را طبق اصل 50 قانون اساسی حافظ منافع ملی و محیط زیست و دوستدار محیط زیست می دانند. لذا همکاری مدیران قسمت های مختلف بیمارستانی شامل رئیس، مدیریت، مدیر پسماند بیمارستان، مترون و مسئولین بخش ها، کمیته کنترل عفونت های بیمارستانی، مدیر پشتیبانی وتاسیسات، کمیته پسماند و مسئول بهداشت بیمارستان مورد نیاز است و حمایت مدیران و نظارت مشوقانه و انجام به موقع وظایف آن ها، نقش تعیین کننده ای در موفقیت مدیریت پسماندهای بیمارستانی ایفاء می کند(محمدی بقائی و قلی زاده، 1379).

از مهمترین وظایف مدیران تشکیل تیمی است که بتواند خط مشی و طرح جامع مدیریت پسماند را تعیین کند. بیمارستان ها قادرند با اعمال مدیریت موثر و جداسازی و تفکیک در مبداء زائدات تولیدی، هزینه های بخش تصفیه و دفع را تا حد قابل توجهی کاهش دهند. چرا که با کاهش حجم زائدات تولیدی، وسایل و تجهیزات مورد نیاز تصفیه و دفع نیز کاهش می یابد. در نتیجه سیاست منطقی و معقول و اقتصادی درهر سازمانی این است که یک کمیته مدیریت مواد زائد مخصوصاً در بیمارستان های بزرگ آموزشی که خدمات مراقبتی زیادی را ارائه می دهند، وجود داشته باشد. این کمیته باید به وسیله رئیس بیمارستان  اداره شود و مسئول مدیریت پسماند بیمارستان باید عضو این کمیته باشد. سایر اعضاء مسئول کمیته کنترل عفونت بیمارستان، شامل بعضی مسئولین بخش ها، مسئول اطاق های عمل، رئیس پرستاری، مسئول امور بهداشتی، مسئول بخش مهندسی و تعمیر و نگهداری ومسئول ایمنی می باشند(Michael et al, 2004 ).

عملکرد کمیته پسماند به شرح زیر می باشد:

• اطمینان از کیفیت بالای مدیریت پسماند در بیمارستان.
• اصلاح و بهینه کردن برنامه ها و سیاست مدیریت پسماند بیمارستانی و تصویب آن.
• تعیین وظایف مسؤلین مختلف در زمینه مدیریت پسماند بیمارستان.
• ارزیابی و پایش مدیریت موثر پسماند در بیمارستان.
• اطمینان از مناسب بودن و به موقع بودن برنامه های آموزشی برای همه طبقات کارکنان
• ایجاد زیرکمیته بازیافت و ارائه برنامه های مخصوص و در ادامه پیگیری دستاوردهای آن )انصاری، 1382).

— رئیس بیمارستان

رئیس بیمارستان، مسئول تنظیم پیگیری و اجرای دستور العمل های مدیریت مواد زائد بیمارستانی، طرح خط مشی ها و ایجاد روش های علمی استاندارد می باشد. او مسئول اصلی در رابطه با خط مشی ها و اقدامات مربوط به مدیریت مواد زائد به کلیه مراکز خارج از بیمارستان بوده و مسئول ارائه گزارش سالیانه درخصوص میزان وحجم و مشخصات پسماند های تولیدی وگزارش حوادث احتمالی خواهد بود. همچنین باید کمیته مدیریت مواد زائد را تشکیل داده و به طور شفاف وظایف و مسئولیت های اعضاء را مشخص و پیگیری کند و در تمام برنامه­ها کاهش تولید پسماندها را مورد توجه جدی قرار دهد. مدیر زائدات بیمارستان نقش مهمی در جهت اجرا و هدایت طرح جامع پسماند دارد و مدیریت پسماند بیمارستان تحت سرپرستی او و مطابق اصول و ضوابط ملی وآخرین رهنمودها و دستورالعمل های جاری و بر اساس اصول ایمنی انجام می شود( بقائی، 1379).

— مسئول مدیریت مواد زائد

مسئول مدیریت مواد زائد باید یک مشاور با تجربه و با سابقه باشد. یک کاردان و یا کارشناس بهداشت محیط که باید مستقیماً وضع موجود و موارد لازم را به مدیر گزارش دهد. او باید در رابطه با مدیریت علمی مواد زائد بیمارستانی مطلع بوده و در مورد نقش خود انگیزه کافی داشته باشد. او مسئول اجرای این برنامه می باشد و باید با کلیه مسئولین بخش ها، مسئول کنترل عفونت، رئیس پرستاری، کارکنان بهداشتی و کارکنان تعمیر و نگهداری در تماس باشد و همچنین مسئول اجرای برنامه­ها بر طبق قوانین و مقررات در زمان ها و در سطوح مختلف مانند تولید، جداسازی، جمع آوری، انبار، پالایش و دفع  باشد. مدیر زائدات بیمارستان باید روزانه بر سیستم و طرح مدیریت زائدات کنترل و نظارت کافی داشته باشد. به همین علت او باید ضرورتاً به تمام پرسنل بیمارستان دسترسی داشته باشد و مطابق اصول و ضوابط ملی وآخرین رهنمودها و دستورالعمل­های جاری، باید در مقابل رئیس بیمارستان پاسخگو باشد. همچنین باید با مشاورین مسئول کنترل عفونت و بخش دارویی و رادیولوژی جهت اصلاح روش های جاری مدیریت پسماند در مراحل حمل و نقل و دفع زائدات پاتولوژیک و دارویی و شیمیایی و پسماند رادیواکتیو، ارتباط نزدیکی داشته باشد(Miyazaki,2005 ).