فقهای مالکی می گویند: «… یا اگر به سبب مبادرت مهاجم به حمله و درگیری ، هشدار دادن به او ممکن نباشد دفع او به وسیله قتل جایز است». فقهای حنفی می گویند : «آیا نمی بینی که اگر کسی به خانه ات نقب بزند یا شبانه با شمشیر وارد خانه ات شود حق کشتن او را داری پیش از آنکه به او هشدار دهی مشروط بر آنکه به ظن غالب بیم آن را داشته باشی اگر هشدار دهی بر تو سبقت گرفته و تو را مضروب می‌کند». همچنین می گویند : «آیا نمی بینی که اگر منافع تقاضای کمک کند، مهاجم قبل از رسیدن کمک او را می کشد؟ زیرا کسی که سلاح دارد مهلت نمی دهد. بنابراین، قتل از ضروریات دفاع است و از این رو ارتکاب آن برای مدافع جایز است». فقهای حنبلی می گویند: … اگر مدافع از ابتدا بترسد که چنانچه پیش از مهاجم به دفاع برنخیزد مهاجم او را می کشد،‌حق دارد با وسیله ای که کشنده است او را بزند». بخش دوم : دفاع از مال ، نفس وناموس در مذاهب پنجگانه

احکام دفاع از مال

دیدگاه فقهای امامیه در دفاع از مال فقهای امامیه با توجه به حالتی که بر مال عارض می شود دارای سه قول می باشند: 1- دفاع از مال واجب است به شرط اینکه مال مورد نیاز باشد یا از دست دادن آن سبب زیان شود، مانند حفظ جان بستگی به آن داشته باشد یا مال امانی باشد. 2- دفاع از مال را جایز می دانند، قائلین به این قول برای اثبات عقیده خود به احادیثی که نقل شده استناد می کنند و قتل سارق به هنگام مبادرت به قتل مدافع جایز است. همچنین اگر مال متعلق به غیر نباشد دفاع از آن به اجماع فقها جایز است و برخی دیگر ظن به سلامت را شرط دفاع می دانند. 3- دفاع از مال را حرام می دانند واگر مدافع بداند در صورت دفاع از مال کشته می شود دفاع از آن حرام است. زیرا عمل او هلاک نفس است. در صورتیکه مال مورد نیاز او نباشد و موجب کشته شدن او گردد تسلیم آن را واجب می دانند. دیدگاه های فقهای عامه در دفاع از مال : فقهای حنفی در دفاع از مال را جایز دانسته ولی درباره مقدار مالی که قتل مهاجم برای دفاع از آن جایز است اختلاف نظر دارند. گروهی از آنها حد نصاب برای مال را شرط نمی دانند. به استناد این حدیث از پیامبر «قاتل دون مالک» به خاطر اخلاق این حدیث ، گروهی دیگر چنانچه مال به ده درهم برسد برای مدافع حق پیکار و کشتن او را می دهند ولی اگر از آن حد کمتر باشد فقط میتواند با او پیکار کند. فقهای حنبلی دارای اقوال متعددی هستند : 1- گروهی بنا بر قول اصح دفاع از مال را جایز می دانند. 2- گروهی دیگر بنابرقول صحیح دفاع از مال را اگر چه منجر به قتل مهاجم شود جایز میدانند. 3- احمدبن حنبل درباره دزدانی که قصد جان و مال شخص را دارند با آنها مبارزه کن و جان و مالت را از تجاوز نگه دار فقهای مالکی در این باره حالات مختلفی را مدنظر آورده اند: 1- اگر دفاع از مال موجب هلاکت یا رنج شدید شود الف : دفاع از آن را واجب می دانند.