پس معلوم شد که نشوز در اصطلاح: مرد از حقوق واجب زنش و بالعکس زن از حقوق شوهرش امساک و خودداری کند و حقوق یک دیگر را محترم نشمارند.

محدوده نشوز:

رعایت نکردن حقوق واجب از طرف زن ومرد نشوز حساب می‌شود لذا قبل از همه مباحث باید معلوم شود که حقوق زن بر مرد و مرد بر زن در احکام اسلامی چیست؟ حضرت امام راحل در این زمینه در کتاب تحریرالوسیله، کتاب نکاح، فصل فی نفقات ودیگر فصول،‌ به بسیاری از مسائل بطور مفصل پرداخته است. حقوق زوجین از نگاه اسلام به قرار زیر است:

حقوق شوهر بر زن عبارتند از:

الف) عدم خروج از منزل مگر به اذن شوهر ب) عدم جواز صدقه دادن، نذر کردن، و یا قسم خوردن مگر به اذن شوهر ج) تمکین به شوهر در هرزمانی که مرد می‌خواهد. د) پاک کردن خود از هر چیزی که باعث دور کردن شوهر از تمتّعات جنسی است. ه‍( رعایت نظافت و آرایش کردن در صورتی که شوهر آن را طلب کند. رعایت موارد فوق بر زنان در حد توان واجب است و مسائل دیگر مثل آشپزی یا بچه داری، و امثال آن بر زن واجب نیست. علامه محمدتقی جعفری به نقل از صاحب جواهر می‌نویسد: فقها فتوای فخرالدین را که گفته است:‌ نشوز زن شامل آن می‌شود که زن برای مرد آب، نیاورد و یا رخت خوابش را آماده نکند، جدّاً طرد نموده‌اند و می‌گویند این مسائل وظیفه واجبی زن نیست.[284]

حقوق زن بر شوهر عبارتند از:

(الف): تهیه غذا به اندازه متعارف ومتناسب با شان زن، (ب): تهیه پوشاک به اندازه شأن زن، (ج): تهیه وسائل مورد لزوم خانه متعارف ومتناسب با شان زن، (د): تهیه مسکن متناسب با شأن و منزلت اجتماعی زن، (ه‍( اگر زن از روی جهل، اشتباهی انجام داد او را ببخشد، (و): خوش رویی و خوشرفتاری با زن، (ز): تعلیم احکام و مسائل اعتقادی (به وجوب کفایی) (ح): بنا بر قول مشهور حدّ اقل هر چهار ماه یک بار با او آمیزش کند و هر چهار شب یک بار با او بخوابد. رعایت هرکدام از این موارد در حدّ توان بر شوهر واجب است، و مرد نمی‌تواند بر آن بخل بورزد. پس معلوم می‌شود که وظایف مرد در قبال زن بسیار سنگین‌تر از وظایف زنان است.[285] به خاطر این‌که مردان علاوه بر رعایت مسائل مادّی (پوشاک، خوراک، مسکن …)، ملزم به رعایت مسائل معنو ی و اخلاقی هم هستند و این، کارشان را دو چندان می‌کند. در قرآن کریم در سوره نساء آیات 34 و 128 به بحث نشوز مردان و زنان و حکم آن‌ها پرداخته است. «الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَبِمَا أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوَالِهِمْ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِلْغَیْبِ بِمَا حَفِظَ اللَّهُ وَاللَّاتِی تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِی الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ فَإِنْ أَطَعْنَکُمْ فَلَا تَبْغُوا عَلَیْهِنَّ سَبِیلًا إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلِیًّا کَبِیرًا»[286] مردان سرپرست و نگهبان زنانند به خاطر برتری‌هایی که خداوند برای بعضی نسبت به بعضی دیگر قرار داده است و به خاطر انفاق‌هایی که از اموالش می‌کند و زنان صالح زنانی هستند که متواضعند، و در غیاب (همسر خود) اسرار و حقوق او را، در مقابل حقوقی که خدا برای آنان قرار داده، حفظ می‌کنند و امّا آن دسته از زنان را که از سرکسی و مخالفتشان بیم دارید، پند و اندرز دهید! و (اگر مؤثر و اقع نشد) در بستر از آن‌ها دوری نمائید و (اگر تأثیر نکرد) آن‌ها را تنبیه کنید! و اگر از شما پیروی کردند، راهی برای تعدی بر آن‌ها نجویید! خداوند متعال، بلند مرتبه و بزرگ است. قرآن مجید، زنان را که در برابر وظائفی که در خانواده به عهده دارند به دو دسته تقسیم کرده است: دسته اوّل: صالحان و درستکاران، آن‌ها که در برابر نظام خانواده خاضع و متعهد می‌باشند و نه تنها در حضور شوهر، که در غیاب او، حفظ الغیب می‌کنند. فالصالحات قانتات حافظات للغیب بماحفظ الله. یعنی مرتکب خیانت چه از نظر مال، چه از نظر ناموس، و چه از نظر حفظ شخصیت شوهر و اسرار خانواده در غیاب او نمی‌شوند و در برابر حقوقی که خداوند برای آن‌ها قائل شده، و با جمله بما حفظ الله به آن اشاره گردیده، وظائف و مسؤولیت‌های خود را به خوبی و انجام می‌دهند. بدیهی است مردان موظفند در برابر این‌گونه زنان نهایت احترام و حق شناسی را انجام دهند.