۷. آزار و اذیت حشرات و آبزیان در صفحات گذشته موارد متعددى از ممنوعیت آزار و اذیت حیوانات نقل شد در این باره حتى به حشرات و حیوانات ریز و آبزیان نیز توجه شده است. شیخ طوسى وعلامه حلى و دیگر فقها تصریح کرده اند: یکره البول فی حجره الحیوان،((۳۸۱)) بول کردن در خانه حیوان مکروه است. همچنین شهید ثانى مى گوید: یکره البول فی الماء جاریا و راکدا للتعلیل فی اخبار النهى بان للماء اهلا فلا توذهم بذلک،((۳۸۲)) بول کردن در آب جارى و راکد به موجب علتى که در روایات ذکر شده است مکروه مى باشد، زیرا فرمودند: حیواناتى در آب زندگى مى کنند و با بول کردن آنها را اذیت نکنید. فاضل هندى این حکم را به اکثر اصحاب نسبت مى دهد.((۳۸۳)) سوم: ممنوعیت توهین و لعن حیوان با ذکر مطالب این بخش در صفحات گذشته روشن شد که آزار و اذیت جسمانى حیوان مورد منع و نهى واقع شده است. اما باید توجه داشت که علاوه بر رعایت حال جسمانى حیوان، توهین زبانى و لعن حیوانات نیز امر ناپسندى شمرده شده و درروایات متعددى به آن اشاره شده است. از حضرت امیرالمومنین على(ع) در این باره وارد شده است: قال علی(ع) – فی الدواب -: لاتضربوا الوجوه و لاتلعنوها، فان اللّه عزوجل لعن لاعنها،((۳۸۴)) به صورت چهار پایان نزنید و آنها را مورد لعن قرار ندهید، زیرا خداى متعال،شخصى را که چهارپایان را نفرین کند لعن نموده است. در حدیث دیگرى از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است که: ان رسول اللّه(ص) سمع رجلا یلعن بعیرا، فقال(ص): ارجع لا تصحبنا على بعیرملعون، احترام((۳۸۵)) زبانى به حیوان تا بدان جا مورد اهتمام است که حتى پیامبر به اسب سلام کرد. امام صادق(ع) نقل مى فرمایند: روزى شخصى به همراه اسبش خدمت پیامبر اکرم(ص) آمده و به آن حضرت سلام نمود. پیامبر اکرم در جواب سلام آن مرد فرمود: «وعلیکم السلام »(یعنى سلام بر شما)،و جواب سلام آن مرد را به صیغه و ضمیر جمع دادند. آن مرد گفت: یا رسول اللّه! من تنها و یک نفر هستم. چرا شما جواب سلام مرا به ضمیر جمع دادید؟ پیامبر در پاسخ فرمود: سلام من بر تو و اسب تو بوده است.((۳۸۶)) در پایان لازم به ذکر است، مطالب ذکر شده در چهار بخش گذشته تنها بخشى ازمطالبى است که در معارف اسلامى پیرامون حیوانات وجود دارد. اما همین مقدار، مارا به این نکته رهنمون مى کند که قوانین و حقوق اسلامى بسیار جامع و فراگیر بوده و ازمهم ترین مسائل زندگى تا مسائل ریز آن از چشم شارع مقدس مخفى نمانده است.در عین حال با بیان مسائل کلى و به دادن ملاکات اساسى مى توان پاسخ مسائل نو وجدید را پیدا و از آنها استفاده کرد و پویایى فقه شیعه را به چشم دید. حال که اسلام به حیوان و حقوق آن تا این اندازه اهتمام ورزیده و رعایت حال او را در تمام شئون لازم داشته است، به خوبى روشن مى شود که انسان ها در این نظام حقوقى از چه جایگاه رفیعى برخوردارند و حقوق بشر از ارکان این دین به شمار مى رود که بیان مسائل وشواهد آن، مجال خود را مى طلبد. ………………………………………………………….. منبع: www.islamicfeqh.com