هیل[96] (2008) معتقد است مفهوم رهبری خدمت­گزار مدل­های سنتی مدیریت را کاملاً واژگون کرده و موجب تغییر در فلسفه مدیریت و رهبری شده است. رهبر خدمت­گزار کسی است که بیشترین تاکیدش بر روی پیروان خوب است نه علاقه­های آنان. آن­ها تلاش می­ کنند پیروان خود را رشد دهند و کارکنان را توانمند کنند به جای اینکه از قدرت برای سلطه و نفوذ روی آنها استفاده کنند. لیف[97] (2003) معتقد است که پیروان چنین رهبرانی نیز خودشان رهبران خدمتگزاری خواهند شد (یوکل[98]، 2006). رهبران خدمت­گزار ابتدا به نیازهای دیگران توجه می­ کنند و سپس نیازهای خود را برآورده می­سازند (اندرسون[99]، 2009). در دنیای کنونی که آن را عصر پسانوگرایی یا پست­مدرن می­نامند ویژگی­های رهبری بسیار متفاوت است و سبک رهبری خدمت گزار در کانون فعالیت­ها قرار می­گیرد، زیرا مدیر خدماتی را به کارکنان ارائه می­ کند که آن­ها به نوبه خود خدماتی را نیز به مشتریان ارائه می­ کنند (دفت، 1389). پترسون[100] (2003) تئوری کارکردی در زمینه رهبری خدمت­گزار را ارائه کرد. وی در این تئوری با تعریف ارزش­های رهبری خدمت­گزار زمینه­ساز تحقیقات بسیاری شد. از نظر او تئوری­های کلاسیک در زمینه رهبری مانند رهبری تحولی و رهبری تبادلی به اندازه کافی به توصیف ارزش­ها نپرداخته­اند. به عقیده او، رهبری خدمت­گزار مدل بست­یافته رهبری تحولی است (فارمر[101]، 2009). رهبری خدمت­گزار الگویی نمونه برای پیروان خود و دیگر افراد هستند. آنان پیروان خود را مشتاقانه تشویق می­ کنند تا برای تغییر موقعیت فعلی بکوشند. رهبران خدمت­گزار، روابط بسیار عمیق و محکمی با کارکنان دارند و به خوبی آن­ها را یاری می رسانند تا استعدادهای بالقوه خود را کشف کنند (راو[102]، 2005). 3- نظریه رهبری کاریزماتیک رهبر کاریزماتیک، با اعتقادات و رفتار منحصر بفرد خود تاثیرات اجتماعی عمیق و گسترده­ای بر دیگران می­گذارد (سیرانیان و بلای[103]، 2008). کاریزماتیک بودن از ارزش­ها، رفتار و ویژگی­های فردی رهبر، ویژگی پیروان، بافت و برخی عوامل دیگر، نشأت می­گیرد. تمایلات رهبر کاریزماتیک شامل ایجاد انگیزه برای عملکرد جمعی و تفسیر است و رفتار او به گونه­ای است که در نهایت به الگویی برای پیروان خود تبدیل می­شود  هر چند بیشتر صاحب­نظران معتقدند این نوع رهبری زیر مجموعه رهبری تحولی می­باشد، اما در پژوهش به دلیل ویژگی­های خاص رهبری تحولی و تفکیک موضوعی به منظور آگاهی خواننده به طور جدا به بررسی این نوع رهبری پرداخته شد. (ساسیک[104]، 2005) بس (1985) سه محور رهبری کاریزماتیک و الهام بخش، انسان­گرایی و بر انگیختگی هوشمندانه را برای رهبری تحولی معرفی می­ کنند (رابینز، 2005). رهبری کاریزماتیک صفتی است مبتنی بر درک پیروان از رفتارهای رهبر (ماهار و ماهار[105]، 2003) به عبارتی کاریزما بودن یک صفت فردی، که در نتیجه رفتارهای رهبر به­وجود می آید. شکل­ گیری این نوع رهبری منوط به محیط­های اجتماعی نیست، بلکه در طول تاریخ نمونه هایی از به­وجود آمدن این نوع از رهبری در محیط­های صنعتی و تجاری نیز ذکر شده است. در مورد عوامل ظهور رهبری کاریزماتیک دو دیدگاه وجود دارد که عبارتند از : شرایط اجتماعی و تاریخی و پویایی­های بین رهبر و پیرو (راچ[106]، 2001) که در این پژوهش به دلیل اطاله کلام و نبود عاملی برای بررسی، ضرورت تشریح آن احساس نمی­ شود. 4- نظریه رهبری معنوی[107] رهبری معنوی شامل ارزش­ها عقاید و رفتارهایی است که به­طور داتی به خود فرد و دیگران انگیزه می­دهد (براون و ترینو[108]، 2006). اساس این نظریه، هوش معنوی است و از اصلی­ترین عناصر آن، عشق است (گارسیا-مورالز، ریچ، هورتادو و ناریا[109] ، 2008). همچنین افراد با رهبری معنوی، به عضویت، تعهد و فرهنگی توفیق می­یابند که نوعی بقای معنوی برای آنان به همراه دارد. در واقع رهبری معنوی غایت ایمان، اخلاق و رویکردهای رهبری مبتنی بر ارزش­ها است (تور و اوفوری[110]، 2007). به بیان دیگر، می­توان رهبری معنوی را این چنین توصیف کرد که رهبری معنوی زمانی رخ می­دهد که فرد در موقعیت رهبر مظهر ارزش­های معنوی همانند صداقت، راستگویی، قابلیت اعتماد و تحسین شده باشد (گارسیا- مورالز و دیگران، 2008). 5- نظریه رهبری اصیل[111] نظریه رهبری اصیل برای نخستین بار از سوی مؤسسه رهبری گالوپ[112] (2004) از دانشگاه نبراسکا- لینکولن مطرح شد. تمایز اصلی این نظریه با دیگر نظریه­ های اخیر در زمینه رهبری این است که تئوری رهبری اصیل کلی­تر است و بر سازه ریشه­ای تمرکز دارد. منظور از سازه­ی ریشه­ای پایه­ای است که رهبری مثبت را  شکل می­دهد (اوولیو و گاردنر[113]،  2005: 328). تئوری رهبری اصیل، بر خود کنترلی (خودنظمی) و خود آگاهی رهبر و پیروان، سرمایه مثبت روان شناسی و نقش تعدیل گر مثبت سازمانی تمرکز دارد (اسپارو[114]، 2005). رهبری اصیل الزاماً تحولی نیست. رهبری اصیل در بیشتر موارد منظور خود را با عمل، نه با حرف و در قالب اصول، ارزش­ها و اخلاقیات به دیگران منتقل می­ کند (فرای، لوکوم و جان[115]،2008)، در حالی که به­طور مثال رهبر کاریزماتیک، با سخنوری و لفاظی به دنبال تاثیرگذاری و متقاعد کردن دیگران است (براون و ترینو، 2006). البته نظریه­ های رهبری معنوی و خدمت­­گزار نیز هرچند آشکارا یا به اشاره نقش خود کنترلی و خود­آگاهی رهبری را همانند نظریه رهبری اصیل عنوان می­ کنند، ولی در سطح مباحث نظری باقی مانده­اند و پشتوانه پژوهش­های میدانی ندارند. همچنین نقش بافت سازمانی را نادیده می­گیرند (اوولیو و دیگران، 2004). 6- مبانی اسلامی و خلق تئوری رهبری اثربخش دیدگاه اسلام درباره انسان و به­طور خاص رهبری، می ­تواند در تقابل با دیدگاه­های برخاسته از ذهنیات بشری قرار گیرد. اسلام نسبت به انسان و ماهیت او و راه سعادت و رهبری نظر خاصی دارد. اسلام راه دستیابی به سعادت دنیوی و اخروی را دوری از هوای نفسانی، تقوا و اطاعت از خداوند به عبارت دیگر دستیابی به صفات متعالی می­داند. از نظر اسلام صفاتی چون کرامت، بزرگواری، عدالت و شجاعت معنای خاصی دارند که انسان آن­ها را تعریف و تحدید کرده است. این صفات با تعالیم اسلام درک می­شود و فرد مسلمان زمانی مطمئن می­شود  این صفات را در خود به کمال رسانده است که آنچه حاصل کرده است، با آنچه قرآن و سنت توصیف و تبیین کرده، برابر باشد. بنابراین، از دیدگاه اسلام، انسان کامل انسانی است که صفات و ویژگی­های درونی خویش را با تعالیم و رهنمودهای قرآن و سنت به کمال برساند و اسلام به این انسان اجازه رهبری و ولایت می­دهد. از این­رو، رهبر، یک انسان بالغ، عاقل و پیش­رو است. پس از دیدگاه اسلام خلق رهبری اثربخش می­بایست با ویژگی­های فوق همراه باشد و گرنه رهبری اثربخش به­وجود نمی­آید (کمپانی، 1380). 7- رهبری تحولی تغییر و دگرگونی با شتاب از ویژگی‌های این هزاره است. باید پذیرفت که زندگی و زندگی‌کردن، با تحول معنی پیدا می‌کند. بدون تحول، زندگی عملاً متوقف می­شود. در بسیاری اوقات روحیه محافظه‌کاری و ترس از عواملی که حتی کاملاً برای انسان­ها شناخته شده نیستند، آنها را ناگزیر می‌سازد که به سکون و سکوت و حتی انهدام، تسلیم شوند. در دنیای کسب‌ وکار، محافظه‌کاران و جویندگان حاشیه‌ی امن، در حقیقت در پی انهدام خود و کسب‌ و کارشان هستند که در این میان رهبران تحولی تا حدودی می­توانند محیط­های به وجود آمده­ی این چنینی