روش پژوهش
این پژوهش ، از نوع پژوهش کاربردی است و روش مطالعه آن تطبیقی و به صورت توصیفی و بر مبنای مستندات علمی حاصل از بانک های اطلاعاتی سازمان های کشوری و بین المللی می باشد . روش تحلیل و انتخاب شاخص ها در این پژوهش بر اساس نظریات کارشناسان ذیربط با بهره گرفتن از تکنیک دلفی در سه مرحله برای گزینش شاخص های ارزیابی اقتصادی در قالب ویژگی های تعیین شده انجام شد.
الگو و مبنای تعیین شاخص های ارزیابی اقتصادی
شاخص یکی از ابزارهای ارزیابی و ارزش گذاری برای میزان حصول به اهداف تعیین شده است (2). برای تعیین شاخص های ارزیابی اقتصادی معیارها و شیوه هایی براساس نظر خواهی از صاحب نظران در مورد ویژگی های شاخص های ارزیابی اقتصادی به شرح زیر مد نظر قرار گرفت
ویژگی های یک شاخص
برای گزینش شاخص های ارزیابی اقتصادی از چهار ویژگی طبق نمودار زیر با تائید صاحب نظران استفاده شد
شاخص های زمینه ای بخش بهداشت
طراحی شاخص های ارزیابی اقتصادی بدون آگاهی از شاخص های بخش بهداشت ، مقدور نمی باشد. فهرست تعدادی از شاخص های بخش بهداشت که در این مطالعه جمع آوری و مورد بررسی قرارگرفت به شرح زیر است( 5و4،3) شاخص های فراهم بودن امکانات بهداشتی( نسبت پزشک به جمعیت، نسبت جمعیت به مراکز بهداشتی و درمانی، نسبت جمعیت به مامای محلی و نظایر آن) ، شاخص های مصرف و پوشش( نسبت نوزادانی که بطور کامل بر علیه 6 بیماری هدف واکسینه شده اند، نسبت زنان باردار که مراقبت های دوره بارداری را دریافت کرده اند و یا زایمان آنها تحت نظر فرد دوره دیده انجام شده است )، میزان اشغال تخت بیمارستان ، متوسط اقامت بیمار در بیمارستان ، دفعات پذیرش بیمار به یک تخت بیمارستانی ، روزهای هدر رفته بین ترخیص یک بیمار تا پذیرش بیمار بعدی )، شاخص های معلولیت ، نوع حادثه ، امید به زندگی ، شاخص های نوع مشخص مانند محدود شدن حرکت ، محدود شدن فعالیت ( بعنوان مثال ، براساس اندکس سولیوان1 سالهای زندگی عاری از معلولیت حدود 9/70 سال در امریکا است که حدود 10 سال کمتر از امید به زندگی از بدو تولد است )، شاخص های میرایی 2 ( میزان مرگ خام ، میزان میرایی کودکان زیر یک سال و .) شاخص های ابتلاء ( میزان های بروز و شیوع بیماری؛الگوی مراجعه و .) شاخص های تغذیه ای ( شیوع سبک وزنی به هنگام تولد، فراهم بودن کالری سرانه و .) شاخص های بهداشت روانی( میزان آسیب شناسی روانی و اجتماعی ، اعمال خشونت ها و جنایت ها، ناسازگاری ها ، خشونت های خانوادگی ،سندروم های ضرب و شتم کودک و زوجه و .) شاخص های محیطی ( میزان آلودگی هواو آب ، اشعه ، فضولات جامد، سرو صدا ، قرارگرفتن در معرض مواد زیان آور و نظایر آن )، شاخص های اجتماعی ( میزان افزایش جمعیت، درآمد سرانه، سطح اشتغال، نسبت سرباری، میزان باسوادی به ویژه در زنان، بعد خانوار، مسکن و تعداد افراد ساکن بر حسب اتاق، فراهم بودن کالری سرانه و ) شاخص های اقتصادی ( نسبی از درآمد خانوار که برای خدمات بهداشتی و درمانی هزینه می شود ، بخشی از درآمد ملی که در فعالیت های مرتبط با بهداشت هزینه میشود درآمد سرانه و.) ، بهسازی مسکن ، توسعه جامعه ، شاخص تعهد سیاسی ، تشکیل خانوارها، مسک و محیط آن ، خدمت فرهنگی و آموزشی ، امنیت عمومی و ایمنی ، فعالیت های کسب ، گذران اوقات فراغت ، مصرف و پس انداز ، فعالیت های فرهنگی ، تامین اجتماعی و خدمات رفاهی ، طبقات اجتماعی و تحرک افقی و عمودی ، شاخص های کیفیت زندگی که از ترکیب سه شاخص درست شدهاند: مرگ کودکان زیر یک سال ، امید به زندگی از بدو یک سالگی و میزان با سوادی – شاخص های مربوط به سرانه تولید ناخالص داخلی و یا سرانه هزینه بهداشت و درمان و سالهای زندگی بدون معلولیت و رنج را نیز میتوان به برای اندازه گیری دقیق شاخص کیفیت زندگی مورد نظر قرار داد).
تنوع شاخص های ارزیابی اقتصادی
سلامت و اقتصاد آن مقوله ای تک بعدی نیست که بتوان با یک شاخص و یا ترکیب چند شاخص مورد ارزیابی اقتصادی قرارداد. مقوله اقتصاد سلامت دارای ابعاد متعددی است که هر بعد آن قسمتی از کارکردهای بهش بهداشت و مصرف منابع را مورد سنجش قرار می دهد. در این مطالعه پس از نظر خواهی از صاحب نظران 92شاخص برای ارزیابی اقتصادی بخش بهداشت گزینش شد.
شاخص های مرحله ای ارزیابی اقتصادی
یکی دیگر از دیدگاه هایی که در این پژوهش مبنای طراحی شاخص ها قرارگرفت ؤ ” مراحل و دلایل ارزیابی ” با بهره گرفتن از شاخص های اقتصادی در بخش بهداشت بود. در این پژوهش شاخص های اقتصادی بخش بهداشت از دیدگاه ارزیابی به دو مرحله تقسیم شد (6). ارزیابی مرحله ای یا تکوینی1 ( به سنجش نتایج مختلف یک برنامه ، که در دست تهیه است ، می پردازد که از آن برای تصحیح و بهبود برنامه در زمان اجرا استفاده می شود). ارزشیابی نهایی یا پایانی 2 ( به تعیین تآثیر برنامه یا طرح بر جامعه هدف می پردازد).
تعداد صفحه :34
قیمت : 2500تومان
[سه شنبه 1398-12-06] [ 01:42:00 ب.ظ ]
|